Jadwiga Siniarska-Czaplicka

Jadwiga Siniarska-Czaplicka

Państwo działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	23 września 1913 Jasień (województwo kujawsko-pomorskie)
Data i miejsce śmierci	22 października 1986 Łódź, Polska
doktor habilitowany nauk bibliotekoznawczych
Specjalność: historia papiernictwa
Alma Mater	Uniwersytet Warszawski
Doktorat	1961
Habilitacja	1971
Nauczycielka akademicka
Instytut	Instytut Historii Nauki PAN
Okres zatrudn.	1971–1978
Odznaczenia

Jadwiga Siniarska-Czaplicka (ur. 23 września 1913 w miejscowości Jasień koło Włocławka, powiat włocławski, zm. 22 października 1986 w Łodzi) – polska naukowczyni, historyczka papiernictwa, bibliofilka, bibliotekarka.

Studia

Po ukończeniu studiów w École Sociale w Brukseli (1931–1932), osiadła w Warszawie i początkowo studiowała prawo na Uniwersytecie Warszawskim (UW), ale przerwała je w 1935. W 1958 ukończyła studia bibliotekoznawcze na Uniwersytecie Łódzkim (UŁ) i zajęła się historią papiernictwa. W 1961 na UW na podstawie pracy Znaki wodne papierni Mazowsza, napisanej pod kierunkiem A. Birkenmajera (opublikowanej w 1961) obroniła doktorat. W 1971 na podstawie rozprawy Papiernictwo na ziemiach Środkowej Polski (opublikowanej w 1966) uzyskała habilitację.

Życie, praca zawodowa i naukowa

Po napaści Niemiec hitlerowskich na Polskę co rozpoczęło II wojnę światową i zajęciu przez Niemców Warszawy została w 1939 z niej wysiedlona, przebywała m.in. w Kozarach pod Warszawą. Po zakończeniu wojny w 1945 związała się z Łodzią i tu mieszkała do śmierci. W latach 1949–1971 pracowała jako bibliotekarz a następnie kustosz w bibliotece Instytutu Celulozowo-Papierniczego (do 1951 było to Centralne Laboratorium Celulozowo-Papiernicze). W latach 1971–1978 była docentem w Instytucie Historii Kultury Materialnej PAN. Jednocześnie wykładała w Studium Podyplomowym z zakresu bibliotekoznawstwa na UW (1972–1974). Na emeryturę przeszła w 1978.

Dorobek naukowy

W jej dorobku naukowym, poza wymienionymi pracami, wyróżniają się pionierskie studia nad filigranami drukarń działających na terytorium dawnej Rzeczypospolitej m.in.:

• Filigrany papierni położonych na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej od początku XVI do połowy XVIII wieku (1969);
• Katalog filigranów czerpalni Rzeczypospolitej zebrany z papierów tłoczonych w latach 1500–1800 (1983) obejmujący kolekcję ponad 13 000 filigranów.

Zajmowała się także historią wzajemnych relacji między papierniami i drukarniami. Z dziedziny tej opublikowała wiele artykułów na łamach m.in. „Kwartalnika Historii Kultury Materialnej", m.in.

• Papier druków oficyn krakowskich, gdańskich i królewieckich (1500–1550) opublikowany w 1974.

Poza pracami naukowymi, była też autorką książki, będącej opowieścią o losach jej rodziny:

• Przeminęło z wojnami, Wydawnictwo Diecezji Pelplińskiej „Bernardinum” 2003, ISBN 83-7380-092-1

Działalność społeczna

• Była członkinią Zarządu Międzynarodowego Stowarzyszenia Historyków Papieru (od 1984 członkinią honorową, uczestniczką międzynarodowych kongresów tej organizacji).
• Była członkinią Stowarzyszenia Bibliofilów Polskich.
• Była organizatorką i członkinią Komisji Historycznej Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Przemysłu Papierniczego (od 1992 o nazwie Stowarzyszenia Papierników Polskich).
• Była w Łodzi współorganizatorką Klubu Miłośników Książki, przekształconego w 1967 w Łódzkie Towarzystwo Przyjaciół Książki.

Wyróżnienia i odznaczenia

• Złoty Krzyż Zasługi
• Honorowa Odznaka Miasta Łodzi
• wyróżnienia resortowe

Zobacz też

• Znak wodny zwany też filigranem
• Muzeum Papieru i Druku w Łodzi
• Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju
• Papiernia (zakład przemysłowy) (sekcja Historia papiernictwa)

Bibliografia

• Dąbrowski J. Docent dr hab. Jadwiga Siniarska-Czaplicka, „Przegląd Papierniczy” 1987 R. 43, nr 2, s. 157
• Andrzejewski J., Dąbrowski J. Między papiernictwem a bibliofilstwem Jadwidze Siniarskiej-Czaplickiej – In memoriam Łódź 1996
• Tadeusiewicz H. Jadwiga Siniarska-Czaplicka (1913–1986) „Przegląd Biblioteczny” 1987 R. LV nr 2, s. 224–228
• Tadeusiewicz H. Jadwiga Siniarska-Czaplicka (1913–1986) „Roczniki Biblioteczne” 1987 R. 31 z. 1, s. 413–423