Jak-50 (1949)
| |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Typ |
odrzutowy myśliwiec przechwytujący |
| Konstrukcja |
średniopłat o konstrukcji całkowicie metalowej, w układzie klasycznym |
| Załoga |
1 |
| Historia | |
| Data oblotu | |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
silnik turboodrzutowy ze sprężarką odśrodkową WK-1 o ciągu 2700 kg |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
8,01 m |
| Długość |
11,18 m |
| Powierzchnia nośna |
16 m² |
| Masa | |
| Własna |
3085 kg |
| Startowa |
4155 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
1120 km/h |
| Prędkość wznoszenia |
68 m/s |
| Pułap praktyczny |
16 050 m |
| Zasięg |
850 km |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 2 działka 23 mm NR-23 w dolnej części przodu kadłuba (po 80 nabojów) | |
| Wyposażenie dodatkowe | |
| stacja radiolokacyjna Korszun | |
Jak-50 (ros. Як-50 – pierwszy o tym oznaczeniu) – radziecki odrzutowy myśliwiec przechwytujący, skonstruowany pod koniec lat 40 XX w. w biurze konstrukcyjnym Jakowlewa, który pozostał w stadium prototypu. Oznaczenie Jak-50 zostało później nadane seryjnie produkowanemu samolotowi szkolno-treningowemu z lat 70. ubiegłego wieku (zob. Jak-50).
Historia[edytuj | edytuj kod]
Jak-50 został skonstruowany w biurze OKB-115 Jakowlewa w odpowiedzi na zlecenie Rady Ministrów ZSRR z lutego 1949 na szybki myśliwiec przechwytujący, który miał osiągać prędkość okołodźwiękową lub naddźwiękową (wymagano 1135 km/h) i mieć dużą prędkość wznoszenia. Miał być ponadto wyposażony w stację radiolokacyjną Korszun. Powstały samolot wywodził się z konstrukcji myśliwca Jak-30. W celu uzyskania dobrych osiągów przy użyciu standardowego silnika radzieckich myśliwców tego okresu, Klimow WK-1, Jakowlew dążył do maksymalnego ograniczenia masy. Duże znaczenie nadano też aerodynamice płatowca, uzyskując samolot o smukłym kadłubie i skrzydłach o dużym skosie (45°). Po raz pierwszy Jakowlew zastosował chowane podwozie jednotorowe, z podpórkowymi kołami na końcach skrzydeł (stosowane później w samolotach Jak-25 i następnych).
Prototyp Jak-50 oblatano 15 lipca 1949 (pilot Siergiej Anochin)[1]. Potwierdziły się zakładane dobre osiągi - uzyskiwał on prędkość maksymalną 1065 km/h na wysokości 10 km (Ma 0,992; podawane w niektórych publikacjach 1170 km/h to wartość obliczeniowa), a w locie nurkowym przekraczał prędkość dźwięku, uzyskując Ma 1,03[2]. Prędkość wznoszenia była najlepsza spośród radzieckich myśliwców. Mimo to, próby fabryczne samolotu były długotrwałe, gdyż na jaw wyszedł szereg drobnych usterek.
Dopiero w czerwcu 1950 Jak-50 został przekazany do prób państwowych. Prób tych jednak nie ukończył, gdyż, pomimo dobrych osiągów, miał on wady, jak niestateczność podłużną przy dużych prędkościach (Ma 0,92-0,97), małą efektywność hamulców aerodynamicznych, utrudnione prowadzenie celnego ognia i wrażliwość na boczny wiatr przy lądowaniu. Ponadto, radar Korszun nie osiągnęła etapu dopracowania[2].
Los Jaka-50 został przypieczętowany pojawieniem się w 1951 przechwytującej wersji myśliwca MiG-17 z lepszą stacją radiolokacyjną Izumrud. MiG-17P był nieco cięższy i wolniej się wznosił, lecz dysponował większym zasięgiem (lekki Jak-50 zabierał mniej paliwa), a nadto był wersją dopracowanego i produkowanego już seryjnie myśliwca. Z tych powodów, dążąc do standaryzacji sprzętu, MiG-17P został skierowany do produkcji, a program Jaka-50 przerwano[2].
Opis konstrukcji[edytuj | edytuj kod]
Jednosilnikowy średniopłat o konstrukcji całkowicie metalowej, w układzie klasycznym. Skrzydła o skosie 45° i niewielkim wznosie ujemnym -5°. Na każdym skrzydle trzy kierownice strug powietrza. Usterzenie klasyczne, skośne; usterzenie poziome zamocowane około połowy wysokości statecznika.
Kadłub o przekroju okrągłym, średnicy do 1,4 m. Z przodu kadłuba okrągły wlot powietrza do silnika, rozdzielający się pionową przegrodą na dwa kanały wzdłuż burt. W górnej części wlotu stożkowa osłona stacji radiolokacyjnej. Kabina pilota hermetyzowana, w przedniej części kadłuba. Kabina zakryta oszkloną osłoną w formie kroplowej, składającą się ze stałego trzyczęściowego wiatrochronu z płaską przednią szybą pancerną i otwieranej wypukłej osłony nad pilotem. Kabina wyposażona w fotel wyrzucany. Silnik odrzutowy w tylnej części kadłuba. Na kadłubie w części ogonowej hamulce aerodynamiczne w formie odchylanych klap. Podwozie samolotu chowane, jednotorowe, z pojedynczym kołem na goleni przedniej i podwójnymi kołami na goleni głównej oraz z kołami pomocniczymi na końcach skrzydeł.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Pokrewne konstrukcje: Jak-30 (1948)
Porównywalne samoloty: MiG-17 - Ła-200 - Hawker Hunter - Dassault Mystère - F-86 Sabre
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Walerij Bargatinow: Krylja Rossii, Eksmo: Moskwa 2005, ISBN 5699-13732-7, s.703-704 (ros.)
- ↑ a b c Jak-50 w serwisie Ugołok Nieba [dostęp 8-3-2011]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jak-50 w serwisie Ugołok Nieba (ros.) (ros.)
| Samoloty myśliwskie | |
|---|---|
| Samoloty bombowe | |
| Samoloty obserwacyjne rozpoznawcze i dowodzenia | |
| Samoloty szturmowe | |
| Samoloty szkolno-treningowe | |
| Samoloty transportowe i szybowce desantowe | |
| Śmigłowce | |
| Prototypy i konstrukcje doświadczalne |
|
