Jamkówka pofałdowana

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jamkówka pofałdowana
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

żagwiowce

Rodzina

pniarkowate

Rodzaj

Flavidoporia

Gatunek

jamkówka pofałdowana

Nazwa systematyczna
Flavidoporia pulvinascens (Pilát) Audet
Mushrooms nomenclatural novelties 4: [1] (2017)
Jamkówka pofałdowana na pniu drzewa

Jamkówka pofałdowana (Flavidoporia pulvinascens (Pilát) Audet – gatunek grzybów z rodziny pniarkowatych (Fomitopsidaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji: Flavidoporia, Fomitopsidaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy gatunek ten zdiagnozował w 1953 r. Albert Pilát jako Poria pulvinascens. Obecną, uznaną przez Indeks Fungorum nazwę nadał mu [Serge Audet w 2017 r.[1].

Synonimy[2]:

  • Antrodia pulvinascens (Pilát) Niemelä 1985
  • Poria pulvinascens Pilát 1953

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 1996 r.[3]. Wówczas gatunek ten zaliczany był do rodzaju Antrodia. Po przeniesieniu do rodzaju Flavidoporia nazwa stała się niespójna z nazwą naukową.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Owocnik

Wieloletni, rozpostarty, rzadko rozpostarto-odgięty, szeroko i nieregularnie rozrastający się. Początkowo płaski, potem poduszeczkowaty, w stanie dojrzałym osiągający grubość 1 cm. Odgięte części owocnika są korkowate, początkowo w kolorze drewna, potem brązowym. Obrzeże wąskie, białawe i postrzępione. Hymenofor rurkowaty, gładki, nieco błyszczący o barwie słomkowej lub nieco ciemniejszy. Pory okrągłe, zwykle w liczbie 4–5 na 1 mm, na powierzchniach nachylonych często pory wydłużone, w liczbie do 2 na 1 mm. Rurki tworzą kilka warstw. Kontekst kredowobiały o grubości do 10 mm, w starych okazach lekko rozwarstwiony. Najstarsza warstwa rurek kredowobiała, pomiędzy nią a kontekstem bezpostaciowa masa[4].

Cechy mikroskopowe

System strzępkowy dimityczny. Strzępki generatywne ze sprzążkami, o średnicy 2–3,5 μm, strzępki szkieletowe grubościenne lub pełne, o średnicy 2–4 (5) μm, nierozgałęzione, proste lub lekko faliste, nieamyloidalne. Cystyd brak, ale występują wrzecionowate cystydiole o rozmiarach 16–24 × 5–6 μm z bazalną sprzążką. Podstawki maczugowate, 4–sterygmowe, o rozmiarach 19-27 × 5–7 μm, z bazalną sprzążką. Zarodniki elipsoidalne, z nieznacznie zagiętym wierzchołkiem, hialinowe, gładkie, nieamyloidalne, o rozmiarach 6,0–-7,5 × 2,5–3,2 μm[4].

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Jamkówka pofałdowana znana jest tylko w Europie, głównie na Półwyspie Skandynawskim, ale tylko lokalnie jest tutaj częsta, poza tym rzadka. Odnotowano jej występowanie także w Rosji, Szwajcarii, Polsce, Austrii, Czechosłowacji, Niemczech, dawnej Jugosławii i Pirenejach w Hiszpanii[4]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. podano tylko jedno stanowisko w Dolinie Kościeliskiej w Tatrach. (1978 r.). Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek wymierający[5]. Znajduje się na czerwonych listach grzybów także w Szwecji, Norwegii i Finlandii[3].

Występuje na martwym drewnie topoli i wierzb. Powoduje intensywną brunatną zgniliznę drewna[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2021-08-20].
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2021-08-20].
  3. a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d Antrodia pulvinascens [online], Mycobank [dostęp 2017-10-21].
  5. Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, ISBN 83-89648-38-5.