Jamna (rodzaj)
| Jamna | |||
| Z. M. Bocheński et al., 2011 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzaj |
Jamna | ||
| Gatunki | |||
| |||
Jamna – wymarły rodzaj ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes).
Odkrycie[edytuj | edytuj kod]
Niezwykle dobrze zachowane szczątki odkryto w odsłonięciu łupków menilitowych w wyludnionej wsi Jamna Dolna koło Ustrzyk Dolnych w 2003 roku[1]. Odkrycia dokonał kolekcjoner skamieniałości Robert Szybiak, który przekazał okaz do badań naukowych. Badania prowadził zespół pod kierownictwem krakowskiego paleoornitologa Zbigniewa M. Bocheńskiego[2]. W skład zespołu wchodzili także Teresa Tomek i Krzysztof Wertz z Instytutu Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN w Krakowie oraz Małgorzata Bujoczek z Wydziału Leśnego Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie[3].
Charakterystyka skamieniałości[edytuj | edytuj kod]
Datowana na wczesny oligocen (30–31 mln lat temu) skamieniałość jest świetnie zachowanym, prawie kompletnym szkieletem z widocznymi odciskami piór. Jamna to najlepiej zachowane na świecie znalezisko przedstawiciela tej grupy ptaków wśród okazów z tego okresu. Jamna w swojej budowie mocno przypomina obecnie żyjące gatunki i prawdopodobnie jest z nimi blisko spokrewniona[2].
Jest to jeden z trzech najstarszych ptaków dotychczas odkrytych na terenie Polski[3].
Charakterystyka gatunku typowego[edytuj | edytuj kod]
Nazwa naukowa gatunku typowego upamiętnia miejsce znalezienia i nazwisko odkrywcy. Jamna szybiaki to niewielki ptak wielkości skowronka polnego i pokroju ciała podobnym do pluszcza. Na podstawie budowy dzioba ustalono, że jego dietę stanowiły owady lub owoce. Jego szkielet jest dość masywny. Zachowane upierzenie ogona wskazuje na dużą sprawność w lataniu i zamieszkiwanie na terenach zadrzewionych, a budowa nóg na sprawność w poruszaniu się po ziemi, gdzie Jamna prawdopodobnie żerowała[2].
Rodzaju nie udało się na razie przyporządkować do żadnego z dwóch podrzędów w obrębie wróblowych[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zbigniew M. Bocheński, Teresa Tomek, Małgorzata Bujoczek, Krzysztof Wertz. A new passerine bird from the early Oligocene of Poland. „Journal of Ornithology”. 152 (4), s. 1045-1053, 2011. DOI: 10.1007/s10336-011-0693-2. (ang.).
- ↑ a b c d Marcin Machalski, Piotr Gryz: Polski prawróbel. Wiedza i Życie, 2011. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-25)]. (pol.).
- ↑ a b Odkryto nowy gatunek oligoceńskiego ptaka z Polski. [w:] Nauka w Polsce [on-line]. PAP, 2011-05-23. [dostęp 2019-11-10]. (pol.).