Jan Chrzciciel Stummer

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jan Chrzciciel Szymon Stummer
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

9 lipca 1784
Kraków

Data i miejsce śmierci

15 sierpnia 1845
Warszawa

Zawód, zajęcie

lekarz

Odznaczenia
Krzyż Złoty Orderu Virtuti MilitariOrder Świętego Włodzimierza IV klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny II klasy (Imperium Rosyjskie)

Jan Chrzciciel Szymon Stummer herbu Radzisław (ur. 9 lipca 1784 w Krakowie, zm. 15 sierpnia 1845 w Warszawie) – lekarz, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego i Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego, naczelny lekarz Wojska Polskiego i Prezes Rady Lekarskiej Królestwa Polskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Jego rodzicami byli Jan Kanty, zamożny kupiec krakowski i Olimpia Elżbieta z domu Kikulinos. Stummerowie przybyli do Krakowa pod koniec XVII wieku z Tyrolu w Austrii i osiedliwszy się w Galicji na stałe bardzo szybko zaakceptowali swoją nowa ojczyznę. Jan Chrzciciel Stummer ukończył liceum krakowskie i podjął studia medyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim jednocześnie pracując jako asystent w szkole położnych. Dyplom magistra chirurgii i akuszerii uzyskał w 1806 a dyplom doktora medycyny i chirurgii w 1808.

Wstąpił do wojska w 1809 i został skierowany do Sandomierza gdzie jako starszy lekarz szpitala wojskowego, podczas oblężenia miasta przez Austriaków, wsławił się nieustraszoną postawą w niesieniu pomocy rannym żołnierzom na polu bitwy – za swoje czyny otrzymał Krzyż Złoty Orderu Wojskowego Księstwa Warszawskiego. Po włączeniu Krakowa do Księstwa Warszawskiego i rozpoczęciu wykładów na UJ w języku polskim, Stummer zwolnił się z wojska i od 1810 kierował katedrą anatomii, fizjologii i okulistyki. Został mianowany profesorem UJ a od 1812 dodatkowo kierował kliniką chirurgii i prowadził wykłady z chirurgii praktycznej. W pierwszych latach funkcjonowania UJ w nowych warunkach politycznych wystąpiły poważne problemy finansowe. Stummer przez kilka lat utrzymywał pracowników prosektorium z własnych środków.

W 1813 na osobistą prośbę ks. Józefa Poniatowskiego, został zwolniony z obowiązków profesora UJ i przeniesiony do służby wojskowej. Był lekarzem dywizyjnym a następnie awansował na naczelnego urzędnika zdrowia przy ambulansach 5 Korpusu Wojska Polskiego. Przeszedł na żołd francuski i biorąc udział w bitwie pod Lipskiem dostał się 19 października 1813 do niewoli rosyjskiej gdzie przebywał do końca roku -pełnił funkcję szefa lazaretów rosyjskich. Powrócił do Krakowa i ponownie objął stanowisko profesora UJ.

18 lutego 1815 rozkazem naczelnego wodza Wojska Polskiego ks. Konstantego został powołany na szefa Wydziału Lekarskiego w Komisji Rządowej Wojny i naczelnego lekarza Wojska Polskiego. Funkcje te pełnił do 3 lutego 1831. W 1817 podjął dodatkowo pracę w Królewskim Uniwersytecie Warszawskim, gdzie mianowany profesorem katedry anatomii Wydziału Lekarskiego pracował do 1820. Po wybuchu powstania listopadowego został skierowany do Szpitala Wojskowego na Ujazdowie a następnie nowy naczelny lekarz WP, prof. Karol Kaczkowski, powierzył Stummerowi zarząd szpitali wojskowych. 29 marca 1831 otrzymał dymisję z wojska z powodu odmowy złożenia przysięgi Rządowi Narodowemu.

Po krótkim okresie pobytu w Krakowie wrócił do Warszawy i zajmował się sprawami organizacyjno-lekarskimi w ramach jego pracy w Radzie Lekarskiej Królestwa Polskiego (od 30 grudnia 1817). W 1832 został mianowany członkiem Komitetu Tymczasowego Lekarskiego, później przewodniczącym Rady Ogólnej Lekarskiej a w 1838 członkiem etatowym Rady Lekarskiej. W 1840 otrzymał rangę radcy stanu a 6 kwietnia 1845 na własna prośbę przeszedł na emeryturę. 16 maja tegoż roku Rada Administracyjna Królestwa Polskiego zwolniła go z obowiązków stałego członka Rady i mianowała członkiem honorowym z prawem przewodniczenia posiedzeniom Rady pod nieobecność prezesa.

Był lekarzem domowym arcybiskupa i prymasa Jana Pawła Woronicza aż do jego śmierci w 1829 w Wiedniu.

W 1837 otrzymał prawo nowego szlachectwa z herbem Radzisław z racji posiadania orderów Św. Włodzimierza IV kl. i Św. Anny II kl.

Członek założyciel loży masońskiej "Przesąd Zwyciężony" (Kraków 1810-1813).

Dwukrotnie żonaty – z Marianną de Wolkfejle miał córkę a z Teklą z Wentzlów pięć córek i pięciu synów. Pochowany został w Warszawie na Powązkach w grobie rodzinnym Stummerów.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Piotr Szarejko, Słownik lekarzy polskich XIX wieku, T2, Warszawa 1994
  • Stanisław Małachowski-Łempicki, Wykaz polskich lóż wolnomularskich oraz ich członków w latach 1738-1821, Kraków 1929