Jan Herma

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jan Herma
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1935
Goleszów

Data i miejsce śmierci

10 września 2019
Cieszyn

Narodowość

polska

Alma Mater

Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie

Dziedzina sztuki

rzeźba

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi
Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
Nagrody

Nagroda im. ks. Leopolda Jana Szersznika

Multimedia w Wikimedia Commons

Jan Herma (ur. 1935 w Goleszowie, zm. 10 września 2019[1] w Cieszynie) – polski artysta rzeźbiarz, twórca pomników, pedagog, profesor sztuki.

Urodził się w 1935 roku w Goleszowie na Śląsku Cieszyńskim. Studia artystyczne w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Dyplom z wyróżnieniem na Wydziale Rzeźby w pracowni profesora Jerzego Bandury w roku 1961. Nadobowiązkowo studiował grafikę[2]. Uzyskał tytuł naukowy profesora sztuk plastycznych. Był członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków oraz rzeczoznawcą Ministerstwa Kultury i Sztuki w zakresie rzeźby współczesnej.

W latach 1961–1977[3] zatrudniony w Zakładach Elektromaszynowych „Celma” w Cieszynie na stanowisku plastyka-projektanta w zakresie informacji wizualnej. W latach 1973–2006 związany z Filią Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie. Współorganizował Kierunek Wychowania Plastycznego, kierował Zakładem Rzeźby w Instytucie Sztuki. Pełnił funkcję zastępcy dyrektora Instytutu Kształcenia Plastycznego, a następnie zastępcy dyrektora Instytutu Sztuki.

Miał dwóch synów: Tomasza (1966–2012), artystę rzeźbiarza[4] i Macieja.

Jest pochowany na cmentarzu ewangelickim w Cieszynie[5].

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

Pomnik Juliana Ochorowicza w Wiśle

Rzeźbił w drewnie, kamieniu, brązie i tworzywach sztucznych. Zajmował się również medalierstwem, architekturą wnętrz (biura, urzędy, sklepy, restauracje, hotele, kościoły itp.), projektowaniem graficznym, identyfikacją wizualną i reklamą, fotografiką (wiele wystaw indywidualnych i zbiorowych, liczne nagrody i wyróżnienia na konkursach krajowych i zagranicznych), a także sztuką sakralną (zrealizowane wnętrza kościołów w Jastrzębiu, Cisownicy, Golasowicach, Ustroniu Polanie).

Prace[edytuj | edytuj kod]

Jest twórcą pomników, m.in.:

  • ofiar faszyzmu w Cieszynie (współpraca z A. Bilewiczem),
  • ofiar faszyzmu w Goleszowie,
  • ofiar pożaru rafinerii w Czechowicach - Dziedzicach,
  • Marii Curie – Skłodowskiej w Cieszynie – Marklowicach,
  • Mendelejewa w Cieszynie – Marklowicach,
  • mogiła „Zasłużonych Miasta Cieszyna” w Cieszynie,
  • kompozytora Jana Sztwiertni w Wiśle,
  • Juliana Ochorowicza w Wiśle,
  • Pawła Stalmacha w Cieszynie,
  • gen. Jerzego Ziętka w Ustroniu,
  • popiersie pielęgniarki przed Szpitalem Śląskim w Cieszynie,
  • Wolności 1918 w Cieszynie,
  • Harcerek i Harcerzy w Cieszynie,
  • ks. Jerzego Trzanowskiego w Cieszynie,
  • pamięci zburzonej Synagogi w Skoczowie,
  • projektuje rekonstrukcję zburzonego Pomnika Legionistów Śląskich w Cieszynie, nadzoruje realizację monumentu,
  • prof. Jana Szepańskiego w Ustroniu,
  • odtworzył pomnik Naszym Bohaterom poległym w obronie Śląska Cieszyńskiego 1918–1920 w Skoczowie.

Ponadto jest autorem wielu rzeźb plenerowych, płaskorzeźb i akcentów rzeźbiarskich we wnętrzach budynków użyteczności publicznej. Zrealizował kilkadziesiąt tablic portretowych w brązie i marmurze poświęconych wybitnym Polakom – naukowcom, artystom, działaczom narodowym i religijnym na terenie Śląska.

W latach 1961–1970 tworzył cykle Form biologicznych w drewnie. Natomiast w cyklach rzeźb kameralnych z brązu, mosiądzu, aluminium i żywicach syntetycznych, powstających od 1989 roku do chwili obecnej, motywem przewodnim bywa najczęściej spokojna refleksja nad ludzkim losem, zmaganiami z życiem, tragediami i nadziejami. Cykle rzeźb „Drzewa nadziei”, „Uskrzydlone”, „Pory roku” są wynikiem bardzo osobistych potrzeb uzewnętrzniania stanów emocjonalnych, rodzących się z codziennych doznań w obcowaniu z ludźmi i światem.

Na przestrzeni całego okresu twórczości prezentuje swoje prace na licznych wystawach indywidualnych i zbiorowych w kraju i za granicą.

Nagrody i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

W 1988 roku uhonorowany nagrodą Błogosławionego Brata Alberta za osiągnięcia w dziedzinie sztuki sakralnej. W 2003 laureat Nagrody Powiatu Cieszyńskiego w dziedzinie kultury (obecnie Nagroda im. ks. Leopolda Jana Szersznika), w kategorii twórczości artystycznej, za całokształt dokonań mających na celu artystyczne utrwalenie historii i kultury Śląska Cieszyńskiego. W 2008 został laureatem Srebrnej Cieszynianki Miasta Cieszyna. W 2011 wyróżniony Śląskim Szmaragdem (nagrodą Katowickiej diecezji Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego) przyznawanym ludziom wznoszącym się ponad podziały religijne, narodowościowe i kulturowe. Ponadto: Zasłużony Działacz Kultury, Zasłużony dla Województwa Bielskiego i Katowickiego, Zasłużony dla Miasta Cieszyna, Złota Odznaka za zasługi dla Uniwersytetu Śląskiego, Srebrny i Złoty Krzyż Zasługi.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Zmarł Jan Herma. luteranie.pl. [dostęp 2019-09-21].
  2. ↑ Maciej Herma, Jan Herma - dorobek artystyczny, „Prelekcja z okazji "Spotkań Szersznikowskich" w Muzeum Śląska Cieszyńskiego”, 26 stycznia 2022 [dostęp 2022-04-10].
  3. ↑ Maciej Herma, Wspomnienie o Janie Hermie - artyście rzeźbiarzu, pedagogu, profesorze sztuki, „Kalendarz Cieszyński 2021”, Cieszyn 2021, Cieszyn 2021, s. 218–227, ISBN 978-83-88271-83-6 [dostęp 2022-04-10].
  4. ↑ Józef Golec, Stefania Bojda, Słownik biograficzny ziemi cieszyńskiej, Suplement [tom IV], Cieszyn 2014, s. 107.
  5. ↑ Krzysztof Marciniuk: Zmarł profesor Jan Herma. beskidzka24.pl, 2019-09-12. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-05)].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan_Herma&oldid=70353589”