Jan Kisza
 Jan Kisza w 2002 roku | |
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
2 września 1926 |
| Data i miejsce śmierci |
10 listopada 2016 |
| profesor nauk rolniczych | |
| Specjalność: technologia żywności i żywienia | |
| Alma Mater |
Akademia Rolnicza w Olsztynie |
| Doktorat |
1964 |
| Habilitacja |
1969 |
| Profesura |
1976 |
| Doktor honoris causa Akademia Rolnicza w Krakowie – 2001 | |
| dziekan Wydziału Technologii Żywności Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie (1978–1981), profesor zwyczajny Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego | |
| Odznaczenia | |
     
| |
Jan Kisza (ur. 2 września 1926 w Zamarskach, zm. 10 listopada 2016 w Olsztynie[1]) – polski inżynier, technolog żywności i żywienia, profesor nauk rolniczych, profesor zwyczajny Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Specjalizował się w zakresie chemii i technologii mleczarskiej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Syn Jerzego i Anny[1]. W 1940 ukończył szkołę powszechną. W 1943 jako mieszkańca Śląska Cieszyńskiego włączonego do Rzeszy, wcielono go do Wehrmachtu i odbywał służbę we Francji. W 1944 zdezerterował z armii niemieckiej[2]. W tym samym roku pod przybranym nazwiskiem „Stanisław Lewiński” został wcielony do Polskich Sił Zbrojnych, w stopniu strzelca, i przydzielony do 8 Batalionu Strzelców Karpackich. W jego szeregach, w kwietniu 1945 walczył w bitwie o Bolonię.
Po zakończeniu wojny powrócił do kraju. W 1947 rozpoczął naukę w Technikum Rolniczym w Czechowicach. Następnie studiował w Wyższej Szkole Gospodarstwa Wiejskiego w Cieszynie, a po jej przeniesieniu do Olsztyna w tamtejszej Wyższej Szkole Rolniczej, gdzie w 1953 otrzymał tytuł inżyniera, a w 1955 tytuł magistra. Już w 1952 podjął pracę w Katedrze Technologii Mleczarstwa WSR. W 1964 na podstawie napisanej pod kierunkiem prof. Józefa Janickiego rozprawy uzyskał stopień naukowy doktora. Stopień doktora habilitowanego uzyskał na podstawie oceny całokształtu dorobku naukowego i rozprawy pt. „Badania nad zmianami w składzie chemicznym mleka krów chorych na zapalenie wymion z uwzględnieniem jego przydatności do przerobu” w 1969. W 1976 został profesorem nadzwyczajnym, a w 1983 profesorem zwyczajnym[3]. Zajmował stanowisko profesora zwyczajnego Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Wydziale Nauki o Żywności w Katedrze Mleczarstwa i Zarządzania Jakością[4]. Jednocześnie w latach 1977–1993 był pracownikiem Oddziału Technologii Żywności Akademii Rolniczej w Krakowie[5]
W latach 1978–1981 był dziekanem Wydziału Technologii Żywności ART w Olsztynie, w latach 1972–1975 członkiem Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego, w latach 1984–1987 członkiem Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej, w latach 1982–1984 dyrektorem Instytutu Inżynierii i Biotechnologii Żywności na Wydziale Technologii Żywności ART w Olsztynie, w latach 1984–1986 dyrektorem Instytutu Technologii Mleczarskiej tej uczelni[3].
W 2001 uzyskał tytuł doktora honoris causa Akademii Rolniczej im. Hugona Kołłątaja w Krakowie[6].
Wypromował 119 inżynierów, 494 magistrów i 25 doktorów, z których 8 zostało profesorami i rektorami. Wykonał ponad 100 recenzji, w tym 34 dorobku do tytułu naukowego, 40 prac doktorskich i 32 prac habilitacyjnych[7].
Publikacje i patenty[edytuj | edytuj kod]
Opublikował m.in. 186 rozpraw naukowych, 62 artykułów popularnonaukowych, miał 10 patentów i wydał 2 podręczniki[7]. W 2016 opublikował książkę wspomnieniową pt. Dziedzictwo[8].
Działalność społeczna[edytuj | edytuj kod]
Był członkiem Synodu Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, kuratorem Rady Parafialnej Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Olsztynie i kuratorem Diecezji Mazurskiej tego Kościoła[7].
Działał w Oddziale Olsztyńskim Macierzy Ziemi Cieszyńskiej[3].
W 1999 był współzałożycielem Mazurskiego Towarzystwa Ewangelickiego i członkiem jego zarządu[2].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Medal Komisji Edukacji Narodowej
- Odznaka Weterana J.W. Króla Anglii
- Medal za Wojnę 1939–1945
- Gwiazda Italii
- Patent i Odznaka „Weteran Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny”[3]
Życie osobiste[edytuj | edytuj kod]
Jego żona zmarła w 1991. Miał dwie córki: Halinę Kubiak, lekarza w Olsztynie, i Annę Mazur, archeologa w Krakowie[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b REJESTR SPADKOWY PL: wynik wyszukiwania [online], rejestry-notarialne.pl [dostęp 2021-06-16].
- ↑ a b c Jubileusz prof. Jana Kiszy. luteranie.pl, wrzesień 2006. [dostęp 2016-12-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-08-09)].
- ↑ a b c d Prof. zw. dr hab. Jan Kisza. In memoriam. nowypm.pl. [dostęp 2016-11-03].
- ↑ Prof. Jan Kisza, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2016-11-03].[martwy link]
- ↑ Jan Kisza. nekrologi.net, 16 listopada 2016. [dostęp 2016-11-03].
- ↑ DOKTORZY HONORIS CAUSA WYŻSZEJ SZKOŁY ROLNICZEJ, AKADEMII ROLNICZEJ W KRAKOWIE I UNIWERSYTETU ROLNICZEGO W KRAKOWIE. ur.krakow.pl. [dostęp 2016-11-03].
- ↑ a b c 80-lecie urodzin prof. Jana Kiszy. luteranie.pl. [dostęp 2016-11-03].
- ↑ Jan Kisza "Dziedzictwo". luteranie.pl, 13 listopada 2016. [dostęp 2016-11-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-20)].
- Członkowie Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów
- Ludzie związani z Wyższą Szkołą Rolniczą w Olsztynie
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski
- Odznaczeni Medalem Komisji Edukacji Narodowej
- Odznaczeni Odznaką „Weteran Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny”
- Polacy odznaczeni Gwiazdą Italii
- Polacy – uczestnicy kampanii włoskiej 1943–1945
- Polacy wcieleni do Wehrmachtu w czasie II wojny światowej
- Polscy inżynierowie
- Polscy przedstawiciele nauk rolniczych
- Szeregowcy Polskich Sił Zbrojnych
- Uczestnicy bitwy o Bolonię 1945
- Urodzeni w 1926
- Wykładowcy Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie
- Wykładowcy Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego
- Zmarli w 2016
- Kuratorzy Diecezji Mazurskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP
- Doktorzy honoris causa uczelni w Krakowie