Jan Kubisz
| ||
.jpg)
| ||
| Data i miejsce urodzenia | 24 stycznia 1848 Końska | |
| Data i miejsce śmierci | 25 marca 1929 Gnojnik | |
| Zawód, zajęcie | nauczyciel, poeta | |
Jan Kubisz (ps. „Ślązak”)[1] (ur. 24 stycznia[2] 1848 w Końskiej koło Trzyńca, zm. 25 marca[2] 1929 w Gnojniku) – nauczyciel, poeta, pamiętnikarz, polski działacz narodowy Śląska Cieszyńskiego[3].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w gospodarstwie w centrum wsi „na Bartkowicach” (później w tym miejscu wzniesiono obiekty walcowni „C” huty trzynieckiej). W 1868 roku ukończył Seminarium Nauczycielskie w Cieszynie, a następnie pracował jako nauczyciel w Gnojniku i był działaczem społecznym Czytelni Ludowej w Cieszynie. Prowadził działalność społeczną również w Towarzystwie Ewangelickiej Oświaty Ludowej oraz w Polskim Towarzystwie Pedagogicznym.
Twórczość literacka[edytuj | edytuj kod]
Swój pierwszy tomik poezji pt. Niezapominajka wydał w 1882 roku, a jego słynny wiersz „Do Olzy” (bardziej znany pod tytułem „Płyniesz Olzo”), śpiewany na nutę „Wisło moja”, stał się hymnem Śląska Cieszyńskiego, w szczególności Zaolzia. Utwory drukowała prasa polska „Gwiazdka Cieszyńska” oraz „Przyjaciel Ludu”.
Natomiast „Pamiętnik starego nauczyciela” (1928) Kubisza stanowi jedno z cenniejszych źródeł do poznania przeszłości Śląska Cieszyńskiego.
Kubisz jest również autorem pieśni „Ojcowski dom”, która jest wykonywana podczas uroczystości ewangelickich, a także towarzyszy zjazdom towarzystw regionalnych powiatu cieszyńskiego i bielskiego[4].
Utwory autorstwa Jana Kubisza[edytuj | edytuj kod]
- „Płyniesz Olzo po dolinie...”– pieśń
- Niezapominajka (1882) – zbiór wierszy
- Śpiewy starego Jakuba (1889) – zbiór wierszy
- Z niwy śląskiej (1902) – zbiór wierszy
- Pamiętnik starego nauczyciela (1928)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ „Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny” Tom I A-M, PWN Warszawa 1984, hasło Kubisz Jan str. 533.
- ↑ a b LUDZIE STELA… Jan Kubisz. „Bibliowieści. Informator Biblioteki Miejskiej w Cieszynie”. Nr 1(15)/2005.
- ↑ Ludwik Brożek: Jan Kubisz (pol.). ipsb.nina.gov.pl. [dostęp 2018-05-10].
- ↑ Erwin Woźniak: Pieśń „Ojcowski dom”. W: Towarzystwo Przyjaciół Czechowic-Dziedzic [on-line]. [dostęp 2013-04-04].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Miękina L., Znów minie wiek... Antologia literatury nadolziańskiej, Cieszyn 2001, s. 79.
- Kolektyw, Leksykon Polaków w Republice Czeskiej i Republice Słowackiej Tom I s.145–6, Opole 2012