Jan Kulikowski
| ||
| Data urodzenia | ||
|---|---|---|
| Data śmierci |
ok. 1864 | |
| Profesor Liceum Krzemienieckiego | ||
| Okres sprawowania |
1825–1831 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
Jan Kulikowskii herbu Drogomir[1] (ur. w Korowińczykach i ochrzczony 10 lutego 1799 w Cudnowie[2], zm. 21 czerwca 1864 w Żytomierzu) – polski duchowny, teolog i pedagog, profesor Liceum Krzemienieckiego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Jan Kulikowski pochodził z polskiej rodziny szlacheckiej zamieszkującej powiat żytomierski. Był synem Daniela i Zofii z Grabowskich Szaciło Kulikowskich. Po uzyskaniu tytułu magistra teologii został proboszczem cudnowskim, a następnie kanonikiem katedralnym łuckim[3]. W 1825 roku zastąpił ks. Bazylego Bożydara Sobkiewicza na stanowisku kapelana i nauczyciela religii w Liceum Krzemienieckim[4], które od 1818 roku posiadało rangę uczelni akademickiej. Jednocześnie stał się członkiem kadry naukowej zbierającej tak wyśmienitych pedagogów jak Euzebiusz Słowacki, Joachim Lelewel i Aleksander Mickiewicz.
Program Liceum Krzemienieckiego miał na celu wszechstronny rozwój intelektualny, moralny, kulturalny i obywatelski uczniów, w oparciu o założenia sprecyzowane przez Towarzystwo Przyjaciół Nauk. Ważną częścią tego programu była nauka religii uznawana za podwalinę moralną absolwentów i czynnik wzmacniający patriotyzm uczniów, którzy w większości byli pochodzenia polskiego.
W 1828 roku w Poczajowie opublikowano napisany przez Kulikowskiego „Katechizm początkowy dla młodzi Chrześcianskiey Rzymsko-Katolickiego Kościoła”[5].
Jan Kulikowski pracował na stanowisku profesora Liceum aż do jego likwidacji w 1831 roku. Od 1832 roku był związany z Żytomierzem jako nauczyciel religii w gimnazjum żytomierskim oraz rektor seminarium żytomierskiego[6][7].
Kulikowski jest uznawany za jednego z najważniejszych kaznodziei i pedagogów XIX w. zasłużonych dla utrzymania polskości Kresów południowo-wschodnich, a jako duchowny, pisarz i pedagog był uwzględniany w najważniejszych dziewiętnastowiecznych encyklopediach i antologiach.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Adam Boniecki, Herbarz polski. Wiadomości historyczno-genealogiczne o rodach szlacheckich, 1899.
- ↑ Aleksander Kozieradzki, Wspomnienia z lat szkolnych, 1820-1831, s. 138, 1962.
- ↑ Karol Estreicher, Bibliografia Polska XIX stulecia dopełnienia P-Ż, t.7, s. 33, 1882.
- ↑ Kazimierz W. Wójcicki, Biblioteka warszawska, t. 2, s. 347, 1863.
- ↑ J. Zawadzki, Obraz bibliograficzno-historyczny literatury i nauk w Polsce, od wprowadzenia do niej druku do 1830 roku włącznie, Tom 2, s. 204, 1840.
- ↑ Encyklopedia powszechna, t. 16, s. 437-438, 1864.
- ↑ S. Orgelbrand, Encyklopedja powszechna z ilustracjami i mapami, s. 61-62, 1901.