Jan Paweł I

Jan Paweł I Ioannes Paulus Primus
Albino Luciani
Papież Biskup Rzymu Suweren Państwa Watykańskiego
Jan Paweł I (1978)
Humilitas Pokora
Kraj działania	Włochy Watykan
Data i miejsce urodzenia	17 października 1912 Forno di Canale
Data i miejsce śmierci	28 września 1978 Watykan
Miejsce pochówku	Groty Watykańskie
Papież
Okres sprawowania	26 sierpnia – 28 września 1978
Patriarcha Wenecji
Okres sprawowania	15 grudnia 1969 – 26 sierpnia 1978
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Prezbiterat	7 lipca 1935
Nominacja biskupia	15 grudnia 1958
Sakra biskupia	27 grudnia 1958
Wybór patriarchy	15 grudnia 1969
Kreacja kardynalska	5 marca 1973 Paweł VI
Kościół tytularny	Bazylika św. Marka w Rzymie
Pontyfikat	26 sierpnia 1978
Strona internetowa

Czcigodny Sługa Boży
Jan Paweł I (1978)
Czczony przez	Kościół katolicki

Sukcesja apostolska
Data konsekracji	27 grudnia 1958
Miejscowość	Watykan
Miejsce	Bazylika św. Piotra
Konsekrator	Jan XXIII
Współkonsekratorzy	Girolamo Bortignon Gioacchino Muccin

Jan Paweł I (łac. Ioannes Paulus PP. I, wł. Giovanni Paolo I; właśc. Albino Luciani, wym. [alˈbiːno luˈtʃaːni]; ur. 17 października 1912 w Forno di Canale, zm. 28 września 1978 w Watykanie) – włoski duchowny rzymskokatolicki, patriarcha Wenecji od 15 grudnia 1969 do 26 sierpnia 1978, 263. papież i 5. Suweren Państwa Watykańskiego w okresie od 26 sierpnia 1978 do 28 września 1978. Czcigodny Sługa Boży Kościoła katolickiego.

Jego pontyfikat trwał 33 dni. Przed konklawe mówił, że jeśli zostanie wybrany, to odmówi, jednak czuł się zobowiązany powiedzieć tak. Był pierwszym papieżem, który miał podwójne imię, wybierając „Jana Pawła” na cześć swoich dwóch poprzedników, Jana XXIII i Pawła VI.

We Włoszech wspominany jest z nazwami „Il Papa del Sorriso” (Uśmiechnięty papież) i „Il Sorriso di Dio” (Uśmiech Boga).

Życiorys

Młodość, kapłaństwo

Miejsce narodzin Jana Pawła I

Lata 1932-1972

Albino Luciani (1932)

Albino Luciani (1947)

Albino Luciani (1958)

Albino Luciani (1959)

Albino Luciani (1959)

Albino Luciani (1964)

Albino Luciani (1968)

Albino Luciani z papieżem Pawłem VI (1972)

Urodził się 17 października 1912 w Forno di Canale (obecnie Canale d'Agordo). Był synem murarza Giovanniego Lucianiego i Bortoli Tancona. Miał dwóch braci, Federico i Edoardo oraz siostrę Antonię. Został ochrzczony w dniu narodzin przez położną, ponieważ uważano, że grozi mu niebezpieczeństwo śmierci, a uroczyste obrzędy chrztu zostały sformalizowane w kościele parafialnym dwa dni później.

Luciani wstąpił do Niższego Seminarium Duchownego w Feltre w 1923 roku, gdzie nauczyciele uznali go za „zbyt żywego”, a później udał się do Wyższego Seminarium Duchownego w Belluno. Podczas swojego pobytu w Belluno próbował wstąpić do jezuitów, ale odmówił mu rektor seminarium, biskup Giosuè Cattarossi.

Wyświęcony na księdza 7 lipca 1935. Luciani służył następnie jako wikary w swoim rodzinnym Forno di Canale, zanim został profesorem i wicerektorem seminarium Belluno w 1937 roku. Uczył między innymi teologii dogmatycznej i moralnej, prawa kanonicznego i sztuki sakralnej. W 1941 roku Luciani rozpoczął pracę nad doktoratem z teologii świętej na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim.

Jego dużym osiągnięciem było zorganizowanie w 1949 roku Kongresu Eucharystycznego w Belluno. W tym samym roku opublikował swoją pierwszą książkę Okruchy katechizmu (Catechetica in briciole). W 1954 roku biskup Belluno Girolamo Bortignon powołał go na Wikariusza Generalnego swojej diecezji.

Biskup, kardynał

Kardynał

Herb Jana Pawła I jako kardynała

Albino Luciani (1969)

Paweł VI kreuje Lucianiego kardynałem (1973)

Albino Luciani (1973)

W dniu 15 grudnia 1958 roku, Luciani został mianowany biskupem Vittorio Veneto przez Jana XXIII. Sakrę biskupią otrzymał pod koniec tego miesiąca z rąk papieża, a współkonsekratorami byli Girolamo Bortignon i Gioacchino Muccin. Luciani objął diecezję 11 stycznia 1959 roku, przyjmując Humilitas (Pokorę) jako motto biskupie.

Jako biskup brał udział we wszystkich sesjach Soboru Watykańskiego II, lecz nie odegrał tam istotnej roli. 18 kwietnia 1962 roku wystosował list pasterski zatytułowany „Notatki o soborze”, aby zwrócić uwagę wiernych na strukturę obrad i ogólny cel Soboru, a przede wszystkim na kwestie doktrynalne i praktyczne.

W dniu 15 grudnia 1969 Paweł VI mianował go patriarchą Wenecji. W 1972 został wiceprzewodniczącym Konferencji Episkopatu Włoch i pełnił tę funkcję do 1976 roku. W czasie, gdy był patriarchą Wenecji, Luciani starł się z księżmi, którzy popierali liberalizację rozwodów we Włoszech, ostatecznie zawieszając niektórych z nich. Jednocześnie był przeciwny referendum z 1974, ograniczającym rozwody po jego liberalizacji. W 1975 roku zasugerował, że będzie kara dyscyplinarna dla księży, którzy opowiadali się za Partią Komunistyczną lub innymi ugrupowaniami lewicowymi. W 1976 roku Luciani sprzedał złoty krzyż i złoty łańcuszek do piersi, który dostał od papieża Jana XXIII (który kiedyś należał do papieża Piusa XII), aby zebrać pieniądze dla niepełnosprawnych dzieci.

5 marca 1973 został wyniesiony do godności kardynalskiej z kościołem tytularnym San Marco.

Jako patriarcha Wenecji Luciani założył kliniki poradnictwa rodzinnego, aby pomagać biednym w rozwiązywaniu problemów małżeńskich, finansowych i seksualnych. Był postrzegany jako obrońca ubogich i nawet raz nakazał sprzedaż złota w kościołach, aby zapewnić pieniądze na pomoc niepełnosprawnym dzieciom. Zainicjował wiele akcji charytatywnych. Znany był ze swoich zdolności pisarskich. Szczególnie popularny był cykl artykułów jego autorstwa w „Messagero di Sant Antonio”, pisany w formie listów do sławnych postaci z historii i literatury, np. do Pinokia, w których poruszał aktualne problemy współczesności. Po ukazaniu się książki Illustrissimi w 1978, Luciani miał stwierdzić, że gdyby nie został księdzem, pewnie byłby dziennikarzem.

Wybór na papieża

Jan Paweł w oknie papieskim

6 sierpnia 1978 zmarł papież Paweł VI. Luciani poszedł na pogrzeb zmarłego papieża. Tłumy były takie, że myślał, że nie dotrze do ciała, ale gdy został rozpoznany, poprowadzono go w inne miejsce i zaoferowano mu ławkę, aby uklęknąć i modlić się.

26 sierpnia 1978 obradujący kardynałowie wybrali go na papieża, po jednodniowym konklawe. Jego kandydatura była wynikiem niechęci Kolegium Kardynałów wobec kandydatów związanych z „kurialnym establishmentem”. Przyjął wtedy jako pierwszy w historii papieży podwójne imię Jana Pawła, na cześć swoich dwóch poprzedników – Jana XXIII i Pawła VI.

Swój pontyfikat rozpoczął uroczyście 3 września. Papież Jan Paweł I postanowił zmianę niektórych form sprawowania urzędu papieskiego, a także dalszego wprowadzania postanowień soborowych. Po objęciu urzędu nie życzył sobie, by noszono go w lektyce. Do korzystania z sedia gestatoria namówił go mistrz papieskich ceremonii liturgicznych (uzasadniał, że wtedy go będzie widać i tym go przekonał). Jan Paweł I nie chciał też nosić tiary.

5 września udzielił audiencji metropolicie leningradzkiemu i nowogrodzkiemu Nikodemowi. Było to pierwsze od 500 lat oficjalne spotkanie wysokiego przedstawiciela Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej ze zwierzchnikiem Kościoła katolickiego. Wizyta skończyła się tragicznie dla Nikodema, który doznał zawału serca i zmarł natychmiast, w obecności papieża.

Jan Paweł I zyskał wielu sympatyków wśród wiernych, wśród których zaskarbił sobie przydomek „Uśmiechniętego Papieża”. Papież Jan Paweł I wygłosił 11 homilii i przemówień, odbył cztery audiencje generalne oraz odprawił pięć nabożeństw na Anioł Pański. Nie zdążył przedstawić głównych zamierzeń swojego pontyfikatu, wydać encykliki lub listów apostolskich.

Pontyfikat

Po wyborze na papieża przedstawił sześć planów, które miały cechować jego pontyfikat:

• odnowienie kościoła poprzez politykę wdrożoną przez Sobór Watykański II,
• zrewidowanie prawa kanonicznego,
• przypomnienie Kościołowi o jego obowiązku głoszenia Ewangelii,
• promowanie jedności Kościoła bez rozwadniania doktryny,
• promowanie dialogu,
• zachęcanie do pokoju na świecie i sprawiedliwości społecznej.

Teologia moralna

Raymond i Lauretta mówią, że podczas służby jako patriarcha Wenecji „Luciani był nieprzejednany w podtrzymywaniu nauki Kościoła i surowy dla tych, którzy z powodu intelektualnej dumy i nieposłuszeństwa nie zwracali uwagi na zakaz antykoncepcji przez Kościół chociaż nie wybaczał grzechu, był cierpliwy wobec tych, którzy szczerze próbowali i nie potrafili sprostać nauczaniu Kościoła”.

W swoim liście do Carlo Goldoniego z książki Illustrissimi, Luciani przyjął krytyczną perspektywę aborcji i argumentował, że narusza ona prawo Boże i jest sprzeczna z najgłębszymi aspiracjami kobiet, głęboko je niepokojąc.

Śmierć

Grób Jana Pawła I w Grotach Watykańskich

29 września 1978 został znaleziony martwy w swoim łóżku z materiałami do czytania i nadal zapaloną lampką nocną. Prawdopodobnie doznał zawału serca poprzedniej nocy.

Pogrzeb Jana Pawła I odbył się na Placu Świętego Piotra 4 października 1978. Następnie został pochowany w Grotach Watykańskich.

Mówiono, że około godziny 22:00, w noc swojej śmierci papież dowiedział się, że kilku młodych neofaszystów ostrzeliło grupę młodych ludzi czytających komunistyczną gazetę L'Unità przed jednym z biur partii w Rzymie. Jeden chłopiec został zabity, a drugi został poważnie ranny. Papież ubolewał Johnowi Magee, „Nawet młodzi się zabijają”. Później udał się do swojego pokoju, aby przeczytać „O naśladowaniu Chrystusa” Thomasa à Kempisa.

Po jego śmierci pojawiły się różne teorie spiskowe, sugerujące otrucie przez zarządzającą finansami Watykanu hierarchię Banku Watykańskiego, która, zgodnie z niektórymi podejrzeniami, miała związki z włoską mafią obawiającą się dochodzenia zainicjowanego przez papieża w celu zbadania przeszłej działalności tejże instytucji. W czasach przed ujawnieniem trzeciej tajemnicy fatimskiej mówiono również, iż jest ona tak wstrząsająca, że to właśnie ona doprowadziła Jana Pawła I do zawału i śmierci.

Proces beatyfikacyjny

17 czerwca 2003 papież Jan Paweł II zezwolił na otwarcie jego procesu beatyfikacyjnego Jana Pawła I, który rozpoczął się na szczeblu diecezji Belluno-Feltre 23 listopada tegoż roku. Faza diecezjalna procesu beatyfikacyjnego zakończyła się 10 listopada 2006 w Belluno.

Cała dokumentacja została przekazana do Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych, która 3 stycznia dokonała jej oficjalnego otwarcia. 17 października 2012 do tejże Kongregacji zostało przekazane tzw. Positio, czyli zbiór dokumentów mających na celu wykazanie heroiczności cnót kandydata na ołtarze. Postulator procesu, bp Enrico dal Covolo stwierdził, że badany jest także cud, wytypowany do beatyfikacji, mający nastąpić za wstawiennictwem Jana Pawła I.

9 listopada 2017 Franciszek upoważnił Kongregację Spraw Kanonizacyjnych do wydania dekretu o heroiczności cnót Jana Pawła I i od tej chwili Janowi Pawłowi I przysługuje tytuł Czcigodnego Sługi Bożego.

Bibliografia

• Raymond Seabeck, Lauretta Seabeck: The Smiling Pope: The Life And Teaching Of John Paul I. Our Sunday Visitor, 2004. ISBN 1-931709-97-1. Cytat: Nie możemy dać się zwieść jego uśmiechowi. Słuchał, prosił o informacje, studiował. Ale gdy już podjął decyzję, nie wracał do niej, chyba że wyszły na jaw nowe fakty ... Z absolutnym szacunkiem do osób Papież nie miał zamiaru odstępować od tego, co było regułą jego życia i kierunku Jego działalności duszpasterskiej: ojcowskiej, ale absolutnie niewzruszonej w prowadzeniu dusz powierzonych Jego opiece przez Boga..
• David Yallop: In God's Name. Corgi, 1985, s. 16. ISBN 978-0-552-12640-3. Cytat: Pisma Couwase [Jean Pierre de Caussade] wywarły na niego tak wielki wpływ, że Luciani zaczął poważnie myśleć o zostaniu jezuitą. Patrzył, jak pierwszy, a potem drugi z jego bliskich przyjaciół udał się do proboszcza, biskupa Giouse Cattarossiego i poprosił o pozwolenie na wstąpienie do zakonu jezuitów. W obu przypadkach pozwolenie zostało im udzielone. Luciani wkrótce podjął decyzję, więc poszedł i poprosił o pozwolenie. Biskup rozważył prośbę, po czym odpowiedział: „Nie, trzy to o jeden za dużo. Lepiej tu zostań.".
• Leo Knowles: Modern Heroes of the Church. Our Sunday Visitor, 2003. ISBN 978-1-931709-46-0.
• Albino Luciani: Illustrissimi: The Letters of Pope John Paul I. Gracewing Publishing, 2001, s. 269. ISBN 978-0-85244-549-5.
• John Julius Norwich: The Popes: A History. Random House, 2011, s. 445. ISBN 978-1-4464-6850-0.

Linki zewnętrzne

• Strona Muzeum Jana Pawła I (wł.). [dostęp 2021-01-16].
• Jan Paweł I w bazie catholic-hierarchy.org (ang.) [dostęp 2021-01-16].
• Ioannes Paulus PP. I, Albino Luciani (wł.). vatican.va. [dostęp 2021-01-16].
• Venerable Pope John Paul I (ang.). catholicsaints.info. [dostęp 2021-01-16].
• Johannes Paul I., Papst (niem.). portal.dnb.de. [dostęp 2021-01-16].