Jan Paweł I

Jan Paweł I Ioannes Paulus Primus
Albino Luciani
Czcigodny Sługa Boży Papież Biskup Rzymu Suweren Państwa Watykańskiego
Papież Jan Paweł I
Humilitas Pokora
Kraj działania	Włochy
Data i miejsce urodzenia	17 października 1912 Canale d'Agordo
Data i miejsce śmierci	28 września 1978 Watykan
Papież
Okres sprawowania	1978
Patriarcha Wenecji
Okres sprawowania	1969–1978
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Prezbiterat	7 lipca 1935
Nominacja biskupia	15 grudnia 1958
Sakra biskupia	27 grudnia 1958
Wybór patriarchy	15 grudnia 1969
Kreacja kardynalska	5 marca 1973 Paweł VI
Kościół tytularny	San Marco
Pontyfikat	26 sierpnia 1978
Strona internetowa

Sukcesja apostolska
Data konsekracji	27 grudnia 1958
Miejscowość	Rzym
Miejsce	Bazylika św. Piotra
Konsekrator	Jan XXIII
Współkonsekratorzy	Girolamo Bortignon OFMCap. Gioacchino Muccin

Jan Paweł I (łac. Ioannes Paulus I, właśc. Albino Luciani; ur. 17 października 1912 w Forno di Canale, zm. 28 września 1978 w Watykanie) – włoski biskup katolicki, patriarcha Wenecji (1970–1978), 263. papież i 5. Suweren Państwa Watykańskiego w okresie od 26 sierpnia do 28 września 1978, Czcigodny Sługa Boży.

Życiorys

Dzieciństwo i kapłaństwo

Urodził się w Canale d'Agordo (prowincja Belluno) w wielodzietnej biednej rodzinie robotniczej. Ojciec, Giovanni Luciani, był zatwardziałym socjalistą i antyklerykałem w przeciwieństwie do matki, głęboko wierzącej katoliczki, Bortoli Tancon, która razem z księdzem Filippo Carlim miała największy wpływ na chłopca. Albino był jej pierwszym synem, małżeństwo Lucianich wychowywało też dwie córki z pierwszego małżeństwa męża. Albino został ochrzczony 19 października 1912, a bierzmowany 26 sierpnia 1919.

Gdy Albino miał 11 lat, jego ojciec wyraził zgodę na wstąpienie syna do seminarium, co było sporym zaskoczeniem dla przyszłego papieża. W 1923 roku wstąpił do Niższego Seminarium Duchownego w Feltre, a w 1928 roku – do Wyższego Seminarium Duchownego w Belluno. 7 lipca 1935 przyjął święcenia kapłańskie w kościele św. Piotra w niedalekim Belluno, po czym został wikarym w rodzinnym Forno di Canale. W roku 1937 powołano go na stanowisko wicerektora seminarium w Belluno, gdzie wykładał teologię dogmatyczną, prawo kanoniczne i historię sztuki. Pracując tam, rozpoczął studia na Uniwersytecie Gregoriańskim i 23 listopada 1946 uzyskał doktorat z teologii dogmatycznej. Jego dużym osiągnięciem było zorganizowanie w 1949 roku Kongresu Eucharystycznego w Belluno. W tym samym roku opublikował swoją pierwszą książkę Okruchy katechizmu (Catechetica in briciole). W 1954 roku biskup Belluno Girolamo Bortignon powołał go na Wikariusza Generalnego swojej diecezji.

Biskup, kardynał

Albino Lucciani podczas kreacji kardynalskiej 5 marca 1973

27 grudnia 1958 Jan XXIII w Bazylice Świętego Piotra w Rzymie konsekrował Albino Lucianiego i powierzył mu stanowisko biskupa w Vittorio Veneto. Był człowiekiem bardzo skromnym, zatem nie idąc za przykładem poprzedników, którzy mieli skłonności do luksusu, zamieszkał w spartańskich warunkach zamku San Marino i nosił zwykłą sutannę. Często bez zapowiedzi odwiedzał kalekich i chorych. Jako członek Komisji Doktrynalnej Episkopatu Włoch uczestniczył w Soborze Watykańskim II, lecz nie odegrał tam istotnej roli. W dniu 15 grudnia 1969 Paweł VI mianował go patriarchą Wenecji. W 1972 został wiceprzewodniczącym Konferencji Episkopatu Włoch i pełnił tę funkcję do 1976 roku. 5 marca 1973 został wyniesiony do godności kardynalskiej.

Zainicjował wiele akcji charytatywnych. Znany był ze swoich zdolności pisarskich. Szczególnie popularny był cykl artykułów jego autorstwa w „Messagero di Sant Antonio”, pisany w formie listów do sławnych postaci z historii i literatury, np. do Pinokia, w których poruszał aktualne problemy współczesności. Po ukazaniu się książki Illustrissimi w 1978, Luciani miał stwierdzić, że gdyby nie został księdzem, pewnie byłby dziennikarzem.

Konklawe i pontyfikat

26 sierpnia 1978 obradujący kardynałowie wybrali go na papieża, po jednodniowym konklawe. Jego kandydatura była wynikiem niechęci Kolegium Kardynałów wobec kandydatów związanych z „kurialnym establishmentem”. Przyjął wtedy jako pierwszy w historii papieży podwójne imię Jana Pawła, na cześć swoich dwóch poprzedników – Jana XXIII i Pawła VI.

Swój pontyfikat rozpoczął uroczyście 3 września. Papież Jan Paweł I za cel postawił sobie zmianę niektórych form sprawowania urzędu papieskiego, a także dalszego wprowadzania postanowień soborowych. Po objęciu urzędu nie życzył sobie, by noszono go w lektyce. Do korzystania z sedia gestatoria namówił go mistrz papieskich ceremonii liturgicznych (uzasadniał, że wtedy go będzie widać i tym go przekonał). Jan Paweł I nie chciał też nosić tiary, która była symbolem bogactwa i przepychu (nawet na mszy inauguracyjnej, tak jak jego dwaj poprzednicy Jan XXIII i Paweł VI). Nie czytał też podczas przemówień i konferencji tekstów przygotowanych mu przez Kurię Rzymską.

5 września udzielił audiencji metropolicie leningradzkiemu i nowogrodzkiemu Nikodemowi. Było to pierwsze od 500 lat oficjalne spotkanie wysokiego przedstawiciela Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej ze zwierzchnikiem Kościoła katolickiego. Wizyta skończyła się tragicznie dla Nikodema, który doznał zawału serca i zmarł natychmiast, w obecności papieża.

Jan Paweł I zyskał wielu sympatyków wśród wiernych, wśród których zaskarbił sobie przydomek „Uśmiechniętego Papieża”. Papież Jan Paweł I wygłosił 11 homilii i przemówień, odbył cztery audiencje generalne oraz odprawił pięć nabożeństw na Anioł Pański. Nie zdążył przedstawić głównych zamierzeń swojego pontyfikatu, wydać encykliki lub listów apostolskich.

Śmierć i spekulacje na jej temat

Jan Paweł I zmarł 28 września 1978 w Watykanie, 33 dni od czasu objęcia papieskiego urzędu. Oficjalną przyczyną śmierci, podaną przez Watykan, był atak serca. W łóżku znaleziono go martwego z notatkami w ręku. Jan Paweł I został pochowany 4 października 1978 w Bazylice św. Piotra. Po jego śmierci pojawiły się różne teorie spiskowe, sugerujące otrucie przez zarządzającą finansami Watykanu hierarchię Banku Watykańskiego, która, zgodnie z niektórymi podejrzeniami, miała związki z włoską mafią obawiającą się dochodzenia zainicjowanego przez papieża w celu zbadania przeszłej działalności tejże instytucji. W czasach przed ujawnieniem trzeciej tajemnicy fatimskiej mówiono również, iż jest ona tak wstrząsająca, że to właśnie ona doprowadziła Jana Pawła I do zawału i śmierci.

Herb Jana Pawła I

Grób Jana Pawła I w Grotach Watykańskich

Herb papieski Jana Pawła I składa się z dwóch części, białej mniejszej, na której znajduje się lew oraz z większej niebieskiej, która składa się z sześciu gór i trzech złotych gwiazd.

Proces beatyfikacyjny

W listopadzie 2003 papież Jan Paweł II rozpoczął proces beatyfikacyjny Jana Pawła I. Faza diecezjalna procesu beatyfikacyjnego zakończyła się 10 listopada 2006 w Belluno. Cała dokumentacja została przekazana do Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych, która 3 stycznia dokonała jej oficjalnego otwarcia. 17 października 2012 do tejże Kongregacji zostało przekazane tzw. positio, czyli zbiór dokumentów mających na celu wykazanie heroiczności cnót kandydata na ołtarze. Postulator procesu, biskup Enrico dal Covolo stwierdził, że badany jest także, wytypowany do beatyfikacji, cud, mający nastąpić za wstawiennictwem Jana Pawła I.

8 listopada 2017 papież Franciszek zatwierdził dekret o heroiczności jego cnót.

Linki zewnętrzne

• Strona poświęcona Janowi Pawłowi I