Jan Paweł I
| Jan Paweł I Ioannes Paulus Primus | |||
| Albino Luciani | |||
| Czcigodny Sługa Boży Papież Biskup Rzymu Suweren Państwa Watykańskiego | |||
 Papież Jan Paweł I | |||
| |||
| Kraj działania |  Włochy
| ||
| Data i miejsce urodzenia | 17 października 1912 Canale d'Agordo | ||
| Data i miejsce śmierci | 28 września 1978 Watykan | ||
| Papież | |||
| Okres sprawowania | 1978 | ||
| Patriarcha Wenecji | |||
| Okres sprawowania | 1969–1978 | ||
| Wyznanie | katolicyzm | ||
| Kościół | rzymskokatolicki | ||
| Prezbiterat | 7 lipca 1935 | ||
| Nominacja biskupia | 15 grudnia 1958 | ||
| Sakra biskupia | 27 grudnia 1958 | ||
| Wybór patriarchy | 15 grudnia 1969 | ||
| Kreacja kardynalska | 5 marca 1973 Paweł VI | ||
| Kościół tytularny | San Marco | ||
| Pontyfikat | 26 sierpnia 1978 | ||
.png){kind=small}
| |||
| Strona internetowa | |||
| Sukcesja apostolska | |
| Data konsekracji | 27 grudnia 1958 |
| Miejscowość | Rzym |
| Miejsce | Bazylika św. Piotra |
| Konsekrator | Jan XXIII |
| Współkonsekratorzy | Girolamo Bortignon OFMCap. Gioacchino Muccin |
Jan Paweł I (łac. Ioannes Paulus I, właśc. Albino Luciani; ur. 17 października 1912 w Forno di Canale, zm. 28 września 1978 w Watykanie[1]) – włoski biskup katolicki, patriarcha Wenecji (1970–1978), 263. papież i 5. Suweren Państwa Watykańskiego w okresie od 26 sierpnia do 28 września 1978[2], Czcigodny Sługa Boży.
Spis treści
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Dzieciństwo i kapłaństwo[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w Canale d'Agordo (prowincja Belluno) w wielodzietnej biednej rodzinie robotniczej. Ojciec, Giovanni Luciani[3], był zatwardziałym socjalistą[1] i antyklerykałem w przeciwieństwie do matki, głęboko wierzącej katoliczki, Bortoli Tancon[3], która razem z księdzem Filippo Carlim mieli największy wpływ na chłopca. Albino był pierwszym synem, wychowywali też dwie córki z pierwszego małżeństwa ojca. Luciani został ochrzczony 19 października 1912, a bierzmowany 26 sierpnia 1919[3].
Gdy Albino miał 11 lat, jego ojciec wyraził zgodę na wstąpienie syna do seminarium, co było sporym zaskoczeniem dla przyszłego papieża. W 1923 roku wstąpił do Niższego Seminarium Duchownego w Feltre, a w 1928 roku – do Wyższego Seminarium Duchownego w Belluno[3]. 7 lipca 1935 przyjął święcenia kapłańskie w kościele św. Piotra w niedalekim Belluno, po czym został wikarym w rodzinnym Forno di Canale[1]. W roku 1937 powołano go na stanowisko wicerektora seminarium[3] w Belluno, gdzie wykładał teologię dogmatyczną, prawo kanoniczne i historię sztuki. Pracując tam, rozpoczął studia na Uniwersytecie Gregoriańskim i 23 listopada 1946 uzyskał doktorat z teologii dogmatycznej[3]. Jego dużym osiągnięciem było zorganizowanie w 1949 roku Kongresu Eucharystycznego w Belluno. W tym samym roku opublikował swoją pierwszą książkę Okruchy katechizmu (Catechetica in briciole)[1]. W 1954 roku biskup Belluno Girolamo Bortignon powołał go na Wikariusza Generalnego swojej diecezji[1].
Biskup, kardynał[edytuj | edytuj kod]
.jpg)
27 grudnia 1958 Jan XXIII w Bazylice Świętego Piotra w Rzymie konsekrował Albino Lucianiego i powierzył mu stanowisko biskupa w Vittorio Veneto[3]. Był człowiekiem bardzo skromnym, zatem nie idąc za przykładem poprzedników, którzy mieli skłonności do luksusu, zamieszkał w spartańskich warunkach zamku San Marino i nosił zwykłą sutannę. Często bez zapowiedzi odwiedzał kalekich i chorych. Jako członek Komisji Doktrynalnej Episkopatu Włoch uczestniczył w Soborze Watykańskim II, lecz nie odegrał tam istotnej roli[1]. W dniu 15 grudnia 1969 Paweł VI mianował go patriarchą Wenecji[3]. W 1972 został wiceprzewodniczącym Konferencji Episkopatu Włoch i pełnił tę funkcję do 1976 roku[1]. 5 marca 1973 został wyniesiony do godności kardynalskiej[3].
Zainicjował wiele akcji charytatywnych. Znany był ze swoich zdolności pisarskich. Szczególnie popularny był cykl artykułów jego autorstwa w "Messagero di Sant Antonio", pisany w formie listów do sławnych postaci z historii i literatury, np. do Pinokia, w których poruszał aktualne problemy współczesności[1]. Po ukazaniu się książki Illustrissimi w 1978, Luciani miał stwierdzić, że gdyby nie został księdzem, pewnie byłby dziennikarzem[1].
Konklawe i pontyfikat[edytuj | edytuj kod]
26 sierpnia 1978 obradujący kardynałowie wybrali go na papieża, po jednodniowym konklawe[1]. Jego kandydatura była wynikiem niechęci Kolegium Kardynałów wobec kandydatów związanych z "kurialnym establishmentem"[1]. Przyjął wtedy jako pierwszy w historii papieży podwójne imię Jana Pawła, na cześć swoich dwóch poprzedników – Jana XXIII i Pawła VI[2].
Swój pontyfikat rozpoczął uroczyście 3 września. Papież Jan Paweł I za cel postawił sobie zmianę niektórych form sprawowania urzędu papieskiego, a także dalszego wprowadzania postanowień soborowych[1]. Po objęciu urzędu nie życzył sobie by noszono go w lektyce. Do korzystania z sedia gestatoria namówił go Mistrz Papieskich Ceremonii Liturgicznych (uzasadniał, że wtedy go będzie widać i tym go przekonał). Jan Paweł I nie chciał też nosić tiary, która była symbolem bogactwa i przepychu (nawet na mszy inauguracyjnej, tak jak jego dwaj poprzednicy Jan XXIII i Paweł VI). Nie czytał też podczas przemówień i konferencji tekstów przygotowanych mu przez Kurię Rzymską.
5 września udzielił audiencji metropolicie leningradzkiemu i nowogrodzkiemu Nikodemowi[4]. Było to pierwsze od 500 lat oficjalne spotkanie wysokiego przedstawiciela Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej ze zwierzchnikiem Kościoła katolickiego[4]. Wizyta skończyła się tragicznie dla Nikodema, który doznał zawału serca i zmarł natychmiast, w obecności papieża[4].
Jan Paweł I zyskał wielu sympatyków wśród wiernych, wśród których zaskarbił sobie przydomek "Uśmiechniętego Papieża". Papież Jan Paweł I wygłosił 11 homilii i przemówień, odbył cztery audiencje generalne oraz odprawił pięć nabożeństw na Anioł Pański. Nie zdążył przedstawić głównych zamierzeń swojego pontyfikatu, wydać encykliki lub listów apostolskich.
Śmierć i spekulacje na jej temat[edytuj | edytuj kod]
Jan Paweł I zmarł 28 września 1978 w Watykanie, 33 dni od czasu objęcia papieskiego urzędu[2]. Oficjalną przyczyną śmierci, podaną przez Watykan, był atak serca[1]. W łóżku znaleziono go martwego z notatkami w ręku[1]. Jan Paweł I został pochowany 4 października 1978 w Bazylice św. Piotra[2][5]. Po jego śmierci pojawiły się różne teorie spiskowe[2], sugerujące otrucie przez zarządzającą finansami Watykanu hierarchię Banku Watykańskiego, która, zgodnie z niektórymi podejrzeniami, miała związki z włoską mafią obawiającą się dochodzenia zainicjowanego przez papieża w celu zbadania przeszłej działalności tejże instytucji[6][7][8]. W czasach przed ujawnieniem trzeciej tajemnicy fatimskiej mówiono również, iż jest ona tak wstrząsająca, że to właśnie ona doprowadziła Jana Pawła I do zawału i śmierci.
Herb Jana Pawła I[edytuj | edytuj kod]
Herb papieski Jana Pawła I składa się z dwóch części, białej mniejszej na której znajduje się lew oraz z większej niebieskiej która składa się z sześciu gór i trzech złotych gwiazd.
Proces beatyfikacyjny[edytuj | edytuj kod]
W listopadzie 2003 papież Jan Paweł II rozpoczął proces beatyfikacyjny Jana Pawła I[3]. Faza diecezjalna procesu beatyfikacyjnego zakończyła się 10 listopada 2006 w Belluno[3]. Cała dokumentacja została przekazana do Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych, która 3 stycznia dokonała jej oficjalnego otwarcia. 17 października 2012 do tejże Kongregacji zostało przekazane tzw. positio, czyli zbiór dokumentów mających na celu wykazanie heroiczności cnót kandydata na ołtarze[9]. Postulator procesu, biskup Enrico dal Covolo stwierdził, że badany jest także, wytypowany do beatyfikacji, cud, mający nastąpić za wstawiennictwem Jana Pawła I[9].
8 listopada 2017 papież Franciszek zatwierdził dekret o heroiczności jego cnót[10].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n John N. D. Kelly: Encyklopedia papieży. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 457-458. ISBN 83-06-02633-0.
- ↑ a b c d e Rudolf Fischer-Wollpert: Leksykon papieży. Kraków: Znak, 1996, s. 178-179. ISBN 83-7006-437-X.
- ↑ a b c d e f g h i j k Luciani, Albino (ang.). The Cardinals of the Holy Roman Church. [dostęp 2013-10-14].
- ↑ a b c Tadeusz Kałużny SCJ: Sekret Nikodema. Nieznane oblicze Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego: studium historyczno-ekumeniczne. Kraków: Wydawnictwo Księży Sercanów, 1999, s. 54–55. ISBN 83-86789-56-5.
- ↑ Giovanni Paolo I, il Papa del Sorriso, eletto il 26 agosto 1978 (wł.). newsgo.it. [dostęp 2015-08-26].
- ↑ Czy Jan Paweł I został otruty? (pol.). Newsweek Polska. [dostęp 2013-10-14].
- ↑ Tajemnicza śmierć Jana Pawła I (pol.). Polska The Times. [dostęp 2013-10-14].
- ↑ Habemus papam! (pol.). Polskie Radio. [dostęp 2013-10-14].
- ↑ a b Pomyślny przebieg procesu beatyfikacyjnego Jana Pawła I (pol.). Katolicka Agencja Informacyjna. [dostęp 2013-10-14].
- ↑ Promulgazione di Decreti della Congregazione delle Cause dei Santi, 9.11.2017 (wł.). vatican.va, 2017-11-09. [dostęp 2017-11-09].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
