Jan Piłsudski
| ||
| ||
| Data i miejsce urodzenia | 15 stycznia 1876 Wilno, gubernia wileńska, Imperium Rosyjskie | |
| Data i miejsce śmierci | 21 grudnia 1950 Penley, Wielka Brytania | |
| Wicemarszałek Sejmu II RP | ||
| Okres | od 1930 do 1931 | |
| Przynależność polityczna | Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem | |
| Minister skarbu | ||
| Okres | od 27 maja 1931 do 6 września 1932 | |
| Przynależność polityczna | Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem | |
| Poprzednik | Ignacy Matuszewski (p.o.) | |
| Następca | Władysław Marian Zawadzki | |
| Odznaczenia | ||
  
| ||
Jan Piłsudski (ur. 15 stycznia 1876 w Wilnie, zm. 21 grudnia 1950 w Penley[1]) – polski prawnik, społecznik, działacz państwowy II Rzeczypospolitej, wolnomularz[2]. Brat Józefa Piłsudskiego.
Spis treści
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Naukę pobierał w I Gimnazjum w Wilnie, a potem przeniósł się do Libawy gdzie uzyskał maturę. Studiował na Uniwersytecie Moskiewskim z którego został usunięty za udział w polskiej organizacji studenckiej. Studiował prawo na uniwersytecie w Kazaniu. W latach 1909–1915 główny buchalter Zarządu Miasta Wilna. W 1912/13 uczestniczył z prezydentem Michałem Węsławskim w pozyskaniu w Wielkiej Brytanii obligacyjnej pożyczki miejskiej na budowę wodociągów i kanalizacji w Wilnie[3]. W 1918 członek Tymczasowej Komisji Rządzącej w Wilnie. W latach 1919–1920 urzędnik w Ministerstwie Pracy i Opieki Społecznej w Warszawie. Od 1920 sędzia Sądu Okręgowego w Wilnie, następnie sędzia Sądu Apelacyjnego.
Członek Zjednoczenia Państwowego na Kresach w 1922 roku[4]. W 1922 poseł na Sejm Litwy Środkowej. W latach 1928–1931 poseł na Sejm z listy BBWR. W latach 1930–1931 wicemarszałek Sejmu. Od 27 maja 1931 do 6 września 1932 minister skarbu w rządzie Aleksandra Prystora, w latach 1932–1937 wiceprezes Banku Polskiego. Członek władz Towarzystwa Rozwoju Ziem Wschodnich[5], założyciel Unii Narodowo-Państwowej w 1922 roku[6].
Po agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 aresztowany w Wilnie przez NKWD, wywieziony na moskiewską Łubiankę[a]. Uwolniony w wyniku układu Sikorski-Majski latem 1941, ewakuowany z ZSRR. Od 1941 na emigracji w Wielkiej Brytanii, gdzie zmarł 21 grudnia 1950 w szpitalu polskim w Penley na zawał serca spowodowany miażdżycą[1]. Pochowany na cmentarzu w Wrexham[7]
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Wielka Wstęga Orderu Odrodzenia Polski (7 września 1937, „za wybitne zasługi dla Państwa”)[8][9][10]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1927)[8][11]
- Krzyż Niepodległości[8]
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Brat Adama, Bronisława, Kazimierza i Józefa Piłsudskiego.
Genealogia[edytuj | edytuj kod]
| Praprapradziadkowie |
Roch Mikołaj Piłsudski |
książę Piotr Puzyna |
Billewicz |
książę Połubiński |
Andrzej hr. Butler |
NN |
Billewicz |
NN |
Tadeusz Billewicz (zm. 1788) |
NN |
Kownacki |
NN |
Wiktor Michałowski |
Taraszkiewicz |
hrabia Butler |
Billewicz | ||||||||||||||||
| Prapradziadkowie |
∞ |
Walerian Billewicz |
Ignacy Butler |
Billewicz |
Adam Billewicz |
Kownacki |
Joachim Michałowski |
| ||||||||||||||||||||||||
| Pradziadkowie |
Kazimierz Piłsudski (ok. 1750–ok. 1820) |
Wincenty Butler (ok. 1771 – zm. 1843) |
Kacper Wincenty Billewicz |
Wojciech Michałowski | ||||||||||||||||||||||||||||
| Dziadkowie |
Piotr Piłsudski (1795–1851) |
Antoni Billewicz | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Rodzice |
Józef Wincenty Piłsudski (1833–1902) | |||||||||||||||||||||||||||||||
|
Jan Piłsudski (1876–1950) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Jan Piłsudski wraz z bratem Kazimierzem odmówili ewakuacji na granicę polsko-litewską – byli przekonani, że jedyne co im zagraża to nakaz opuszczenia miasta. Zostali aresztowani jeszcze we wrześniu 1939 podczas pierwszej okupacji Wilna przez Armię Czerwoną (w końcu października ZSRR przekazał miasto Litwie, anektowanej dopiero latem 1940). Aresztowany wraz z Janem brat – Kazimierz Piłsudski zmarł wkrótce po opuszczeniu sowieckiego więzienia.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Metryka zgonu Jana Piłsudskiego
- ↑ Ludwik Hass, Ambicje rachuby, rzeczywistość. Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej 1905–1928. Warszawa 1984, s. 232.
- ↑ Waldemar Wołkanowski, Michał Węsławski, biografia prezydenta Wilna w latach 1905-1916, 2015, ISBN 978-83-62687-73-2.
- ↑ Słowo, nr 66, Wilno 18 października 1922 roku, s.1.
- ↑ Michał Kacprzak, Komitet do Spraw Szlachty Zagrodowej na Wschodzie Polski 1938–1939, w: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica 78/2005, s. 93.
- ↑ Deklaracja programowa. [Inc.:] Polska jako naród ani na chwilę nie przestawała istnieć [...] : 28 czerwca 1922 r. / [Unia Narodowo-Państwowa]
- ↑ Pavlov's Daughter: Follow the White Rabbit: WREXHAM CEMENTARY. 2010-03-09. [dostęp 2014-02-20].
- ↑ a b c Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Wyd. II popr. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 572-573.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 207, poz. 343
- ↑ Dekoracja b. ministra Jana Piłsudskiego Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 219 z 26 września 1937.
- ↑ Odznaczenia. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 103 z 6 maja 1927.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kto był kim w II Rzeczypospolitej, pod red. prof. Jacka. M. Majchrowskiego. Warszawa 1994. wyd I
- Metryka zgonu Jana Piłsudskiego
| |||||||||||
| ||||
| ||||||||
- Członkowie Towarzystwa Rozwoju Ziem Wschodnich
- Politycy Zjednoczenia Państwowego na Kresach
- Ludzie urodzeni w Wilnie
- Ministrowie skarbu II Rzeczypospolitej
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Ofiary represji dokonanych przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich w Polsce 1939–1989
- Ludzie związani z bankowością w II Rzeczypospolitej
- Piłsudscy herbu własnego
- Polacy i obywatele polscy – więźniowie Łubianki
- Politycy Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem
- Politycy Unii Narodowo-Państwowej
- Polskie ofiary represji stalinowskich
- Polscy wolnomularze (II Rzeczpospolita)
- Polscy zesłańcy w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich
- Posłowie na Sejm II kadencji (1928–1930)
- Posłowie na Sejm III kadencji (1930–1935)
- Posłowie na Sejm Litwy Środkowej
- Sędziowie sądów apelacyjnych II Rzeczypospolitej
- Sędziowie sądów okręgowych II Rzeczypospolitej
- Urodzeni w 1876
- Urzędnicy Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej
- Wicemarszałkowie Sejmu II Rzeczypospolitej
- Zmarli w 1950
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
