Jan Slaski (senator)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jan Slaski
Ilustracja
Jan Slaski (1935)
Data i miejsce urodzenia

7 grudnia 1895
Trzebcz

Data i miejsce śmierci

16 kwietnia 1940
Katyń

poseł
Okres

od 1935
do 1938

Przynależność polityczna

Obóz Zjednoczenia Narodowego

senator
Okres

od 1938
do 1939

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Krzyż Zasługi (II RP) Medal Niepodległości
Jan Slaski w mundurze porucznika WP

Jan Slaski (Ślaski[a], niewłaściwie Śląski) (ur. 7 grudnia 1895 w majątku Trzebcz, pow. chełmiński, zm. 16 kwietnia 1940 w Katyniu[2]) – polski polityk i wojskowy, major kawalerii Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej, poseł IV kadencji i senator V kadencji II RP, zamordowany w Katyniu.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Pochodził ze szlacheckiej rodziny Slaskich herbu Grzymała Ludwika Maurycego Slaskiego i Marii z domu Świackiej.

Ukończył Szkołę Podchorążych Kawalerii w Dobritz k. Berlina. W czasie I wojny światowej walczył na froncie rosyjskim i francuskim. Od stycznia do maja 1919 roku pracował w Organizacji Wojskowej Pomorza i w Wielkopolsce. Podczas powstania wielkopolskiego, organizował 2 pułk ułanów i był w nim dowódcą I szwadronu[3]. Również jako dowódca szwadronu walczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Za powstrzymanie nacierających Rosjan odznaczony krzyżem Virtuti Militari (nr 4317). Służbę zakończył w stopniu rotmistrza ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku.

Od 1922 roku gospodarował w rodzinnym majątku Trzebcz. Od 1929 roku był prezesem powiatowego Związku Kółek Rolniczych. Za jego sprawą doszło do połączenia pomorskiego Związku Ziemian (którego był prezesem) z pomorskim Towarzystwem Rolniczym. Był radcą Izby Przemysłowo-Handlowej w Gdyni i Pomorskiej Izby Rolniczej w Toruniu, a także prezesem Pomorskiego Związku Ziemian.

W 1935 wybrany posłem na Sejm RP IV kadencji (1935–1938) z listy BBWR, z okręgu nr 101 (Toruń miasto i powiat, Chełmno, Wąbrzeźno). W kolejnej, V kadencji był senatorem bezpartyjnym z województwa pomorskiego (od 11 września 1938).

Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 21. lokatą w korpusie oficerów rezerwy kawalerii[1].

W kampanii wrześniowej został przydzielony do Sztabu Naczelnego Wodza. W ręce sowieckie wpadł pod Tarnopolem 18 września 1939 roku[4]. Więziony w Kamieńcu Podolskim, internowany w Kozielsku, następnie zamordowany w Katyniu.

Jan Slaski był żonaty z Marią z Horochów, z którą miał troje dzieci: Jana (ur. 1934), Iwonę Marię (ur. 1935) i Andrzeja (1938–2007)[5]. Iwona Maria była żoną Krzysztofa Dąbrowskiego (1931–1979).

Został upamiętniony na tablicy pamiątkowej odsłoniętej 3 lipca 1999 w gmachu Senatu RP ku czci senatorów II RP, którzy zginęli w czasie II wojny światowej i okresie powojennych represji[6][7].

5 października 2007 Minister Obrony Narodowej awansował go pośmiertnie na stopień podpułkownika. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. W ewidencji Wojska Polskiego figurował jako „Jan Ślaski”[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Rybka i Stepan 2004 ↓, s. 603.
  2. Jan Slaski » Witryna edukacyjna Kancelarii Senatu [online], senat.edu.pl [dostęp 2020-04-06].
  3. XV–lecie 16/2 Pułku Ułanów Wielkopolskich (1919–1934). 1934, s. 21.
  4. Sławomir Kalbarczyk – Z badań nad losami polskich parlamentarzystów represjonowanych przez władze sowieckie w latach 1939–1941, w: Okupacja sowiecka ziem polskich 1939–1941, pod red. Piotra Chmielowca, Rzeszów – Warszawa, 2005, s. 163.
  5. Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 573.
  6. Odsłonięcie tablicy pamiątkowej. senat.pl. [dostęp 2015-03-06].
  7. Tablica Pamięci. senat.edu.pl. [dostęp 2015-03-06].
  8. XV–lecie 16/2 Pułku Ułanów Wielkopolskich (1919–1934). 1934, s. 42.
  9. Dekret Wodza Naczelnego L. 3106 z 30 czerwca 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 28, poz. 1123)
  10. M.P. z 1930 r. nr 33, poz. 55 „za zasługi na polu pracy narodowo-społecznej”.
  11. M.P. z 1933 r. nr 171, poz. 208 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
  • Kto był kim w drugiej Rzeczypospolitej. Jacek Majchrowski (red.). Warszawa: Polska Oficyna Wydawnicza „BGW”, 1994, s. 554. ISBN 83-7066-569-1.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2004. ISBN 978-83-7188-691-1.
  • Kawalerowie Virtuti Militari 1792-1945. Słownik biograficzny, tom II, część 2, Koszalin 1993
  • Ziemianie polscy XX wieku, cz. 2, Warszawa 1994

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]