Jan Sznabl
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
13 lub 14 listopada 1912 |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie |
lekarz |
Jan Fryderyk Sznabl vel Schnabl (ur. 1838 w Warszawie, zm. 14 listopada 1912 tamże[a][1]) – polski lekarz, nauczyciel i przyrodnik.
Po ukończeniu cum eximia laude wydziału farmaceutycznego w Akademii Medyczno-Chirurgicznej w Warszawie w roku 1860 studiował medycynę z początku w Akademii, następnie w Szkole Głównej. Po otrzymaniu w roku 1865 dyplomu lekarskiego Jan Sznabl został prosektorem anatomii porównawczej przy katedrze zoologii. Obowiązki te pełnił do 1869 r., tzn. do chwili zamknięcia Szkoły Głównej. Przez następnych pięć lat wykładał nauki przyrodnicze w VI gimnazjum męskim i III gimnazjum żeńskim[b], a od roku 1875 poświęcił się praktyce lekarskiej, nie przerywając jednak badań przyrodniczych. W 1883 został mianowany lekarzem miejskim Warszawy[c].
Swoje zamiłowania przyrodnicze zawdzięczał swemu ojcu Andrzejowi, również przyrodnikowi, a także kontaktom w wieku młodzieńczym z prof. Gangierem (farmaceutą Uniwersytetu Warszawskiego) i zoologami, prof. Wagą i Taczanowskim. Zainteresował się entomologią, w szczególności dipterologią – badaniami muchówek. Odbywał dalekie podróże naukowe (Laponia, Pireneje, Ural, Kaukaz, Afryka), w tym również z prof. Benedyktem Dybowskim, Janem Wańkowiczem oraz ze swoim szwagrem, Henrykiem Dziedzickim. Publikował w krajowych i zagranicznych czasopismach naukowych i popularnonaukowych (m.in. „Wiadomości z Nauk Przyrodzonych”, „Przyroda i Przemysł”, „Wszechświat”[d], „Pamiętnik Fizyograficzny”, „Pamiętnik Warszawskiego Towarzystwa Lekarskiego”, „Medycyna”, „Deutsche Entomologische Zeitschrift”, „Entomologische Nachrichten”, „Wiener Entomologische Zeitung”, „Zeitschrift für Hymenopterologie und Dipterologie”, „Horae Societatis Entomologicae Rossicae”, „Revue Russe d’Entomologie”), współpracował m.in. z zagranicznymi entomologami, jak Becker, Langhoff, Rambouillet, Villeneuve, Kuntze.
Jan Sznabl ożenił się w 1869 z Wiktorią Aleksandrą z domu Dziedzicką[2] (zm. 1906); miał z nią m.in. córkę Magdalenę Annę (ur. 1888)[3], która została w 1907 pierwszą żoną Zygmunta Szczotkowskiego[4][5] – inżyniera górnika, późniejszego dyrektora kopalni „Janina” w Libiążu.
Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera O-4-11/12)[6].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Tymczasem encyklopedia PWN podaje rok urodzenia 1839 i datę śmierci 13 listopada 1912.
- ↑ Oba te gimnazja mieściły się przy ul. Krakowskie Przedmieście 36.
- ↑ Według opracowania Andrzeja Kierzka; encyklopedia PWN podaje rok 1875.
- ↑ W numerze 22 tego czasopisma, z 28 maja 1883 r., ukazał się m.in. popularnonaukowy artykuł pt. „Przemiany owadów. Wyjaśnienie przemiany owadów.” (s. 344–348).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Według wspomnienia Wacława Jezierskiego („Jan Sznabl”, [w:] „Ziemia”, nr 49, r.III, Warszawa, 30.11.1912, s. 786–787).
- ↑ Archiwum Państwowe m.st. Warszawy Dokumentacja aktowa z zespołu: Akta stanu cywilnego parafii rzymskokatolickiej Przemienienia Pańskiego w Warszawie 72/1216/0/-/2: Akta urodzeń, małżeństw i zgonów. szukajwarchiwach.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-09-25)]. (poz. 34, obraz: 70.jpg).
- ↑ Akta chrztów parafii św. Jana w Warszawie, 1889 r., poz. 158.
- ↑ Akta małżeństw parafii św. Jana w Warszawie, 1907 r., poz. 160.
- ↑ Świadectwo ślubu Z.Szczotkowskiego i M.Sznabl.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: SZNABL, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-05].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Draber-Mońko, A., 1987. Jan Sznabl (1839–1912) życiorys oraz wykaz najważniejszych publikacji. Słownik biologów polskich, s. 526–527.
- Wacław Jezierski (1868–1928), Jan Sznabl, [w:] „Ziemia”, czasopismo Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, 1912
- Stefan Radzikowski, Zarys historii zoologii na Uniwersytecie Warszawskim
- Andrzej Kierzek, Interniści oraz lekarze ogólnopraktykujący Warszawy XIX wieku a otolaryngologia. Część II (L-Ż). mediton.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-24)]., [w:] „Otolaryngologia”, 2007 6(4), Szkice historyczne, s. 187–188