Jan Szyszko

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Ten artykuł dotyczy ministra środowiska. Zobacz też: Inne osoby o tym imieniu i nazwisku.
Jan Szyszko
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia 19 kwietnia 1944
Stara Miłosna
Data i miejsce śmierci 9 października 2019
Tuczno
Minister środowiska
Okres od 16 listopada 2015
do 9 stycznia 2018
Przynależność polityczna Prawo i Sprawiedliwość
Poprzednik Maciej Grabowski
Następca Henryk Kowalczyk
Minister środowiska
Okres od 31 października 2005
do 7 września 2007
i ponownie od 11 września 2007 do 16 listopada 2007
Przynależność polityczna Prawo i Sprawiedliwość
Poprzednik Tomasz Podgajniak
Następca Maciej Nowicki
Minister ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa
Okres od 31 października 1997
do 19 października 1999
Przynależność polityczna Porozumienie Centrum
Poprzednik Stanisław Żelichowski
Następca Antoni Tokarczuk
Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
Wikicytaty Cytaty w Wikicytatach
Jan Szyszko (2008)
Jan Szyszko w Sali Posiedzeń w Sejmie
Jan Szyszko i kard. Gerhard Ludwig Müller
Jan Szyszko i Siim-Valmar Kiisler
Jan Szyszko uhonorowany na „Skale ekologów” w Darłowie

Jan Feliks Szyszko i (ur. 19 kwietnia 1944 w Starej Miłośnie, zm. 9 października 2019 w Tucznie [1]) – polski leśnik, nauczyciel akademicki, profesor nauk leśnych (2001) oraz polityk.

W latach 1997–1999 minister ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa w rządzie Jerzego Buzka, w latach 2005–2007 minister środowiska w rządach Kazimierza Marcinkiewicza i Jarosława Kaczyńskiego, w latach 2015–2018 minister środowiska w rządach Beaty Szydło oraz Mateusza Morawieckiego, poseł na Sejm V, VI, VII i VIII kadencji.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Wykształcenie i praca naukowa[edytuj | edytuj kod]

W 1966 ukończył studia na Wydziale Leśnym Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, na której uzyskał następnie stopnie naukowe doktora i doktora habilitowanego nauk leśnych. W 2001 otrzymał tytuł naukowy profesora[2].

W latach 1993–1994 pełnił funkcję dyrektora Krajowego Zarządu Parków Narodowych w Ministerstwie Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Został pracownikiem naukowo-dydaktycznym SGGW i kierownikiem Katedry Architektury Krajobrazu na Wydziale Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu, współtwórcą i kierownikiem Pracowni Oceny i Wyceny Zasobów Przyrodniczych. Zasiadał w Komitecie Ekologii Polskiej Akademii Nauk. Wykłada także w Wyższej Szkole Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu[3].

Jest autorem ponad stu publikacji naukowych z zakresu użytkowania zasobów przyrodniczych i ekologii. Założył i prowadził prywatną stację naukowo-badawczą dla studentów krajowych i zagranicznych, w której prowadzone są badania nad podnoszeniem zdrowotności lasów i wykorzystaniem zasobów przyrodniczych dla rozwoju gospodarczego. Jest jednym z założycieli i prezesem Stowarzyszenia na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju Polski[4].

W działalności naukowej zajmował się dynamiką liczebności populacji i regeneracją systemów leśnych. W swoich badaniach jako wskaźniki (bioindykatory) zmian zachodzących w środowisku wykorzystywał chrząszcze z rodziny biegaczowatych (Carabidae). Był dostarczycielem okazu, na podstawie którego opisano dla nauki jeden z gatunków z rodzaju Trechusa. Posiadał w swojej prywatnej kolekcji ponad 50 tys. egzemplarzy owadów, w tym ponad tysiąc gatunków z rodziny biegaczowatych. Okazy te pochodzą z wielu wypraw i podróży po Europie (m.in. z Turcji, Bułgarii, również z Polski)[5].

Działalność polityczna[edytuj | edytuj kod]

Od 1987 był radnym i członkiem prezydium Miejskiej Rady Narodowej podwarszawskiej gminy Wesoła[6]. W 1990, po utworzeniu samorządu gminnego, uzyskał mandat radnego tej miejscowości[7][8]. Od 1991 był działaczem Porozumienia Centrum, a od 1996 wiceprezesem zarządu głównego tej partii. W wyborach prezydenckich w 1995 pełnił funkcję szefa krajowego komitetu wyborczego Adama Strzembosza. W wyborach parlamentarnych w 1997 bez powodzenia kandydował do Sejmu z listy Akcji Wyborczej Solidarność w okręgu podwarszawskim.

Zaangażował się w działalność polityczną związaną z kręgiem skupionym wokół o. Tadeusza Rydzyka i Radia Maryja[9].

Od 31 października 1997 do 19 października 1999 zajmował stanowisko ministra ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa w rządzie Jerzego Buzka[10]. Następnie sprawował funkcję sekretarza stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Był pełnomocnikiem rządu do spraw Konwencji Klimatycznej i prezydentem V Konferencji Stron Konwencji Klimatycznej ONZ (1999–2000)[11]. W latach 2001–2005 zasiadał w Trybunale Stanu z ramienia Prawa i Sprawiedliwości.

Od 2001 należał do Prawa i Sprawiedliwości. W wyborach parlamentarnych w tym samym roku bez powodzenia kandydował do Sejmu z okręgu Piła (otrzymał 4108 głosów)[12]. W wyborach w 2005 zdobył liczbą 7042 głosów mandat posła na Sejm V kadencji z okręgu podwarszawskiego.

Od 31 października 2005 do 7 września 2007 i od 11 września 2007 do 16 listopada 2007 sprawował urząd ministra środowiska w rządzie Kazimierza Marcinkiewicza, a następnie w rządzie Jarosława Kaczyńskiego. Pomiędzy tymi okresami był sekretarzem stanu w Ministerstwie Środowiska i kierownikiem tego resortu. W lipcu 2006 wydał decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji obwodnicy przecinającej Dolinę Rospudy. Tym samym naraził się na krytykę obrońców przyrody, wielu naukowców, części społeczeństwa oraz przedstawicieli Unii Europejskiej[13].

W wyborach parlamentarnych w 2007 po raz drugi uzyskał mandat poselski, otrzymując 15 623 głosy. Wszedł w skład Komisji do Spraw Unii Europejskiej oraz Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa.

W wyborach w 2011 z powodzeniem ubiegał się o reelekcję, dostał 13 636 głosów[14]. W wyborach w 2015 został ponownie wybrany do Sejmu, otrzymując 15 015 głosów[15].

16 listopada 2015 powołany na ministra środowiska w rządzie Beaty Szydło[16]. 11 grudnia 2017 objął to samo stanowisko w nowo utworzonym rządzie Mateusza Morawieckiego[17]. 9 stycznia 2018 został odwołany z funkcji ministra środowiska[18]. W wyborach parlamentarnych w 2019 ponownie kandydował z listy PiS do Sejmu i prowadził kampanię wyborczą, jednak zmarł cztery dni przed wyborami[19]. Jego pogrzeb odbył się 16 października 2019 w Starej Miłośnie[20].

Kontrowersje[edytuj | edytuj kod]

Jego decyzje jako ministra środowiska często były przedmiotem krytyki[10], w tym głównie środowisk proekologicznych[21]. Najczęstszym przedmiotem krytyki są:

  • zezwolenie na budowę obwodnic Augustowa przez Dolinę Rospudy[10] w wariancie uważanym przez niektórych aktywistów ekologicznym za bardziej szkodliwy dla środowiska naturalnego[22];
  • rozporządzenia wydane w 2007 r. ustanawiające na terenie Polski najbardziej restrykcyjne normy hałasu w Unii Europejskiej. Zdaniem ekspertów, na skutek obowiązywania rozporządzeń w latach 2008−2012 przy nowo wybudowanych drogach powstały nieuzasadnione ekrany dźwiękochłonne o wartości miliarda złotych. Normy dopuszczalności hałasu zostały podniesione w 2012 roku pod wpływem raportu Najwyższej Izby Kontroli[23].
  • ustawa z dnia 16 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o ochronie przyrody oraz ustawy o lasach (zwana niekiedy jako lex Szyszko[24]); uchwalona przez Sejm podczas kryzysu sejmowego w Sali Kolumnowej[25][26]. Zwiększyła ona uprawnienia właścicieli nieruchomości, na których rosną drzewa i krzewy, do ich usuwania. Ustawa, uchwalona w błyskawicznym tempie i bez konsultacji społecznych, doprowadziła do nadmiernej wycinki drzew[27]. Pod wpływem nacisku społecznego i protestów została ona zmieniona w maju 2017[28][29]. Według szacunków Zbigniewa Karaczuna z Katedry Ochrony Środowiska SGGW przez kilka miesięcy obowiązywania ustawy mogło zostać wyciętych 3 mln drzew[30].
  • wprowadzenie masowej wycinki z użyciem ciężkiego sprzętu w Puszczy Białowieskiej[31][32]; w lipcu 2017 Komisja Europejska wystąpiła przeciwko Polsce do Trybunału Sprawiedliwości UE, wskazując, że prowadzona wycinka drzew stanowiła poważne zagrożenie integralności obszaru Natura 2000, nie była zgodna z celami ochrony Puszczy Białowieskiej i przekraczała środki, jakich można używać do zapewnienia zrównoważonego użytkowania lasu[33]. W kwietniu 2018 Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że wycinka drzew w Puszczy Białowieskiej była niezgodna z prawem unijnym[34],
  • zaproponowanie w 2017 zmian, które w „szczególnych wypadkach” pozwalają na odstąpienie od ochrony gatunków i siedlisk w ramach unijnej sieci Natura 2000[26].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Syn Jana (zm. 1987)[35] i Eleonory (zm. 1990)[36]. Oboje są pochowani na cmentarzu parafialnym Najświętszego Serca Pana Jezusa w Starej Miłośnie.

Był żonaty, miał dwie córki[37].

Odznaczenia i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Andrzej Duda, Bardzo smutna, niespodziewana wiadomość. Dziś przed południem odszedł Pan Prof. Jan Szyszko. Naukowiec i polityk, ale przede wszystkim dobry i życzliwy Człowiek, pasjonat przyrody, którego darzyłem wielką sympatią i szacunkiem. Fiat Voluntas Tua... RiP, @AndrzejDuda, 2019 [dostęp 2019-10-09] (pol.).
  2. ↑ M.P. z 2001 r. nr 22, poz. 362.
  3. ↑ Profesorowie wykładający w Wyższej Szkole Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu. wsksim.edu.pl. [dostęp 2015-06-01].
  4. ↑ W obronie Polskich Lasów Państwowych. naszdziennik.pl, 3 listopada 2010. [dostęp 2015-06-01].
  5. ↑ Jan Ołdakowski: W obronie żuka – wywiad z Janem Szyszko Ministrem Ochrony Środowiska 19/11/1998. Warszawa: NFOŚiGW, 12/1998, s. 2.
  6. ↑ Jan Szyszko: Od entomologa po pogromcę drzew – Plus Minus – rp.pl [dostęp 2017-08-08].
  7. ↑ Zagadki Jana Szyszki, czyli powrót krwawego myśliwego. wyborcza.pl, 16 stycznia 2016. [dostęp 2017-02-27].
  8. ↑ Minister z pogranicza człowieka i przyrody. wp.pl, 8 grudnia 2005. [dostęp 2017-02-27].
  9. ↑ Magdalena Chrzczonowicz: Karczewski: „Rydzyk nie jest politykiem, jest wspaniałym człowiekiem”. oko.press, 7 grudnia 2018. [dostęp 2018-12-07].
  10. ↑ a b c Kpią z nowego ministra środowiska: Dał się nabrać na chemitrails. SYLWETKA Jana Szyszko, „wiadomosci.dziennik.pl” [dostęp 2017-06-05].
  11. ↑ President Designate for COP5 (ang.). unfccc.int. [dostęp 2015-06-01].
  12. ↑ Serwis PKW – Wybory 2001. [dostęp 2015-06-03].
  13. ↑ Obwodnica przejdzie jednak przez Rospudę. wyborcza.pl, 5 lutego 2007. [dostęp 2015-06-01].
  14. ↑ Serwis PKW – Wybory 2011. [dostęp 2015-06-01].
  15. ↑ Serwis PKW – Wybory 2015. [dostęp 2015-10-27].
  16. ↑ Prezydent powołał rząd. prezydent.pl, 16 listopada 2015. [dostęp 2015-11-16].
  17. ↑ Powołanie rządu Morawieckiego. tvn24.pl, 11 grudnia 2017. [dostęp 2017-12-11].
  18. ↑ Prezydent powołał nowych ministrów. prezydent.pl. [dostęp 2018-01-09].
  19. ↑ Prof. Jan Szyszko był już zmęczony kampanią. Bliski współpracownik komentuje śmierć polityka. wiadomosci.wp.pl, 9 października 2019. [dostęp 9 października 2019].
  20. ↑ a b Pogrzeb Jana Szyszki w Starej Miłośnie. gazetawroclawska.pl. [dostęp 2019-10-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-16)].
  21. ↑ Wyborcza.pl, wyborcza.pl [dostęp 2017-06-05].
  22. ↑ Dolina Rospudy – kłamstwa i manipulacje, dzikiezycie.pl [dostęp 2017-06-05] (ang.).
  23. ↑ Edyta Wsół: Człowiek, który zasłonił Polskę ekranami akustycznymi wraca do rządu (pol.). Rynek infrastruktury. [dostęp 2020-02-13].
  24. ↑ Basta! przeciw „lex Szyszko”. Jeden z ekologów spisany przez policję, „TVN24.pl” [dostęp 2017-06-05].
  25. ↑ Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie przyrody oraz niektórych innych ustaw (druk 1143). sejm.gov.pl. [dostęp 2017-06-18].
  26. ↑ a b Aleksander Gurgul. Minister środowiska od cięcia i martwych zwierząt. „Gazeta Wyborcza”, s. 6, 6 lipca 2017. 
  27. ↑ Paweł Biskupski. Drzewa w mieście na wagę złota. „Rzeczpospolita”, s. A7, 30 marca 2017. 
  28. ↑ Koniec lex Szyszko: Wycinka drzew na nowych zasadach, „serwisy.gazetaprawna.pl” [dostęp 2017-06-05].
  29. ↑ Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie przyrody (druk 1334). sejm.gov.pl. [dostęp 2017-06-18].
  30. ↑ Koszmarny bilans „lex Szyszko”. Rozmowa z dr hab. Zbigniewem Karaczunem. „Gazeta Wyborcza”, s. 3, 14–25 czerwca 2017. 
  31. ↑ Aktywiści Greenpeace i Dzikiej Polski blokowali wycinkę drzew w Puszczy Białowieskiej [GALERIA] – bialystok.eskainfo.pl, „ESKA Info” [dostęp 2017-06-05].
  32. ↑ Ponad 230 osób kultury i nauki apeluje do prezydenta i premier ws. Puszczy Białowieskiej, „www.gazetaprawna.pl” [dostęp 2017-06-05].
  33. ↑ Aleksander Gurgul. Puszcza w unijnym trybunale. „Gazeta Wyborcza”, s. 9, 14 lipca 2017. 
  34. ↑ Anna Słojewska. Zamykanie frontów w wojnie z UE. „Rzeczpospolita”, s. A5, 18 kwietnia 2018. 
  35. ↑ Jan Szyszko. timenote.info. [dostęp 2019-04-25].
  36. ↑ Eleonora Szyszko. timenote.info. [dostęp 2019-04-25].
  37. ↑ Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. V kadencja. Przewodnik, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2006, s. 236.
  38. ↑ Jan Szyszko: Od entomologa po pogromcę drzew – Plus Minus – rp.pl [dostęp 2017-06-05].
  39. ↑ Były polski minister środowiska uhonorowany w Watykanie. wp.pl, 17 grudnia 2008. [dostęp 2015-06-01].
  40. ↑ Prof. Jan Szyszko z Orderem Świętego Ottona, naszdziennik.pl
  41. ↑ Order Odrodzenia Polski dla śp. Jana Feliksa Szyszko. prezydent.pl, 16 października 2019. [dostęp 2019-10-16].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

p • d • e
Ministrowie środowiska III Rzeczypospolitej
POL patka mund-leśnika 2017 nr01.svg Logo Ministerstwa Środowiska
p • d • e
Rząd Jerzego Buzka (1997–2001)
W dniu zaprzysiężenia Jerzy Buzek w Senacie RP.jpg
Późniejsi członkowie rządu
  • kursywa – ministrowie odwołani przed końcem istnienia rządu
p • d • e
Rząd Kazimierza Marcinkiewicza (2005–2006)
W dniu zaprzysiężenia Kazimierz Marcinkiewicz 2006 (cropped).jpg
Późniejsi członkowie rządu
  • kursywa – ministrowie odwołani przed końcem istnienia rządu
p • d • e
Rząd Jarosława Kaczyńskiego (2006–2007)
W dniu zaprzysiężenia Kaczynski Jaroslaw 1 070.JPG
Późniejsi członkowie rządu
  • kursywa – ministrowie odwołani przed końcem istnienia rządu
p • d • e
Rząd Beaty Szydło (2015–2017)
W dniu zaprzysiężenia Beata Szydlo 2015.jpg
  • kursywa – ministrowie odwołani przed końcem istnienia rządu
p • d • e
Pierwszy rząd Mateusza Morawieckiego (2017–2019)
W dniu zaprzysiężenia 2018-07-04 Mateusz Morawiecki-0603.jpg
Późniejsi członkowie rządu
  • kursywa – ministrowie odwołani przed końcem istnienia rządu
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan_Szyszko&oldid=59783849”