Jan Szyszko
| ||
Data i miejsce urodzenia | 19 kwietnia 1944 Stara Miłosna | |
Data i miejsce śmierci | 9 października 2019 Tuczno | |
Minister środowiska | ||
Okres | od 16 listopada 2015 do 9 stycznia 2018 | |
Przynależność polityczna | Prawo i Sprawiedliwość | |
Poprzednik | Maciej Grabowski | |
Następca | Henryk Kowalczyk | |
Minister środowiska | ||
Okres | od 31 października 2005 do 7 września 2007 i ponownie od 11 września 2007 do 16 listopada 2007 | |
Przynależność polityczna | Prawo i Sprawiedliwość | |
Poprzednik | Tomasz Podgajniak | |
Następca | Maciej Nowicki | |
Minister ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa | ||
Okres | od 31 października 1997 do 19 października 1999 | |
Przynależność polityczna | Porozumienie Centrum | |
Poprzednik | Stanisław Żelichowski | |
Następca | Antoni Tokarczuk | |
Odznaczenia | ||
![]() |



Jan Feliks Szyszko (ur. 19 kwietnia 1944 w Starej Miłośnie[1], zm. 9 października 2019[2] w Tucznie) – polski leśnik, nauczyciel akademicki oraz polityk.
Profesor nauk leśnych. W latach 1997–1999 minister ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa w rządzie Jerzego Buzka, w latach 2005–2007 minister środowiska w rządach Kazimierza Marcinkiewicza i Jarosława Kaczyńskiego, w latach 2015–2018 minister środowiska w rządach Beaty Szydło oraz Mateusza Morawieckiego, poseł na Sejm V, VI, VII i VIII kadencji (2005–2019).
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Wykształcenie i praca naukowa[edytuj | edytuj kod]
W 1966 ukończył studia na Wydziale Leśnym Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, na której uzyskał następnie stopnie naukowe doktora i doktora habilitowanego nauk leśnych (pierwszy w 1972, a drugi w 1984[3]). W 2001 otrzymał tytuł naukowy profesora[4].
W latach 1993–1994 pełnił funkcję dyrektora Krajowego Zarządu Parków Narodowych w Ministerstwie Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Został pracownikiem naukowo-dydaktycznym w SGGW i kierownikiem Katedry Architektury Krajobrazu na Wydziale Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu. Był współtwórcą i kierownikiem Pracowni Oceny i Wyceny Zasobów Przyrodniczych. Zasiadał w Komitecie Ekologii Polskiej Akademii Nauk. Wykładał także w Wyższej Szkole Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu[5].
Był autorem ponad stu publikacji naukowych z zakresu użytkowania zasobów przyrodniczych i ekologii. Założył i prowadził prywatną stację naukowo-badawczą dla studentów krajowych i zagranicznych, przeznaczoną do prowadzenia badań nad podnoszeniem zdrowotności lasów i wykorzystaniem zasobów przyrodniczych dla rozwoju gospodarczego. Był jednym z założycieli i prezesem Stowarzyszenia na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju Polski[6].
W działalności naukowej zajmował się dynamiką liczebności populacji i regeneracją systemów leśnych. W swoich badaniach jako wskaźniki (bioindykatory) zmian zachodzących w środowisku wykorzystywał chrząszcze z rodziny biegaczowatych (Carabidae). Był dostarczycielem okazu, na podstawie którego opisano dla nauki jeden z gatunków z rodzaju Trechusa. Posiadał w swojej prywatnej kolekcji ponad 50 tysięcy egzemplarzy owadów, w tym ponad tysiąc przedstawicieli gatunków z rodziny biegaczowatych. Okazy te pozyskano podczas wielu wypraw i podróży po Europie (m.in. z Turcji, Bułgarii, a także z Polski)[7].
Działalność polityczna[edytuj | edytuj kod]
Od 1987 był radnym i członkiem prezydium Miejskiej Rady Narodowej podwarszawskiej gminy Wesoła[8]. W 1990, po utworzeniu samorządu gminnego, uzyskał mandat radnego tej miejscowości[9][10].
Od 1991 był działaczem Porozumienia Centrum, a od 1996 wiceprezesem zarządu głównego tej partii. W wyborach prezydenckich w 1995 pełnił funkcję szefa krajowego komitetu wyborczego Adama Strzembosza. W wyborach parlamentarnych w 1997 bez powodzenia kandydował do Sejmu z listy Akcji Wyborczej Solidarność w okręgu podwarszawskim. Był utożsamiany z kręgiem polityków bliskich Radiu Maryja[11].
Od 31 października 1997 do 19 października 1999 zajmował stanowisko ministra ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa w rządzie Jerzego Buzka[12]. Następnie sprawował funkcję sekretarza stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Był pełnomocnikiem rządu do spraw Konwencji Klimatycznej i prezydentem V Konferencji Stron Konwencji Klimatycznej ONZ (1999–2000)[13]. W latach 2001–2005 zasiadał w Trybunale Stanu[14] z rekomendacji Prawa i Sprawiedliwości.
Od 2001 należał do Prawa i Sprawiedliwości. W wyborach parlamentarnych w tym samym roku bez powodzenia kandydował do Sejmu z okręgu Piła (otrzymał 4108 głosów)[15]. W wyborach w 2005 zdobył liczbą 7042 głosów mandat posła na Sejm V kadencji z okręgu podwarszawskiego[16].
Od 31 października 2005 do 7 września 2007 i od 11 września 2007 do 16 listopada 2007 sprawował urząd ministra środowiska w rządach Kazimierza Marcinkiewicza oraz Jarosława Kaczyńskiego. Pomiędzy tymi okresami był sekretarzem stanu w Ministerstwie Środowiska i kierownikiem tego resortu. W wyborach parlamentarnych w 2007 po raz drugi uzyskał mandat poselski, otrzymując 15 623 głosy[17]. Wszedł w skład Komisji do Spraw Unii Europejskiej oraz Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa.
W wyborach w 2011 z powodzeniem ubiegał się o reelekcję, dostał 13 636 głosów[18]. W wyborach w 2015 został ponownie wybrany do Sejmu, otrzymując 15 015 głosów[19].
16 listopada 2015 powołany na ministra środowiska w rządzie Beaty Szydło[20]. 11 grudnia 2017 objął to samo stanowisko w nowo utworzonym rządzie Mateusza Morawieckiego[21]. 9 stycznia 2018 został odwołany z funkcji ministra[22]. W wyborach parlamentarnych w 2019 ponownie został zarejestrowany jako kandydat z listy PiS do Sejmu i prowadził kampanię wyborczą, jednak zmarł cztery dni przed dniem głosowania[23]. Jego pogrzeb odbył się 16 października 2019 w Starej Miłośnie[24].
Krytyka[edytuj | edytuj kod]
Jego niektóre decyzje jako ministra środowiska często były przedmiotem krytyki[12], w tym głównie środowisk proekologicznych[25].
W 2006 wydał decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji obwodnicy Augustowa przez Dolinę Rospudy[12] w wariancie uważanym przez niektórych aktywistów ekologicznych za bardziej szkodliwy dla środowiska naturalnego[26]. Wydane przez niego rozporządzenie z 2007 ustanowiło na terenie Polski najbardziej restrykcyjne normy hałasu w Unii Europejskiej[27]. Zdaniem ekspertów na skutek jego obowiązywania w latach 2008–2012 przy nowo wybudowanych drogach powstawały nieuzasadnione ekrany dźwiękochłonne. Normy te zostały podniesione w 2012 pod wpływem raportu Najwyższej Izby Kontroli[28].
Przedmiotem krytyki była też ustawa z 16 grudnia 2016, zwana niekiedy w mediach jako lex Szyszko[29], uchwalona przez Sejm podczas kryzysu sejmowego w Sali Kolumnowej[30][31]. Zwiększyła ona uprawnienia właścicieli nieruchomości do usuwania rosnących na nich drzew i krzewów. Ustawa, uchwalona w błyskawicznym tempie i bez konsultacji społecznych, doprowadziła do nadmiernej wycinki drzew[32]. Pod wpływem nacisku społecznego i protestów została ona zmieniona w maju 2017[33][34]. Według szacunków Zbigniewa Karaczuna z Katedry Ochrony Środowiska SGGW przez kilka miesięcy jej obowiązywania mogło zostać wyciętych 3 mln drzew[35].
Krytykowano również wprowadzenie masowej wycinki z użyciem ciężkiego sprzętu w Puszczy Białowieskiej[36][37]; w lipcu 2017 Komisja Europejska wystąpiła przeciwko Polsce do Trybunału Sprawiedliwości UE, wskazując, że prowadzona wycinka drzew stanowiła poważne zagrożenie integralności obszaru Natura 2000, nie była zgodna z celami ochrony Puszczy Białowieskiej i przekraczała środki, jakich można używać do zapewnienia zrównoważonego użytkowania lasu[38]. W kwietniu 2018 Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że wycinka ta była niezgodna z prawem unijnym[39].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Syn Jana (zm. 1987)[40] i Eleonory (zm. 1990)[41]. Oboje zostali pochowani na cmentarzu parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Starej Miłośnie.
Był żonaty, miał dwie córki[42].
Odznaczenia i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]
Jan Szyszko otrzymał następujące odznaczenia i wyróżnienia:
- tytuł honorowego obywatela Wielunia[43];
- tytuł honorowego obywatela Krościenka nad Dunajcem[43];
- tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu w Lüneburgu za badania nad biegaczowatymi[8];
- Nagrodę im. Ettore Majorany „Nauka dla Pokoju” (2008) – przyznawaną m.in. przez Papieską Akademię Nauk[44];
- Wielki Order Świętego Ottona z Bambergu (2016) – odznaczenie archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej[45];
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2019, pośmiertnie)[46].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Jan Szyszko, sejm.gov.pl [dostęp 2020-09-19] .
- ↑ Wiktor Ferfecki , Zmarł Jan Szyszko. Kalendarz miał wypełniony do wyborów, rp.pl, 9 października 2019 [dostęp 2020-09-19] .
- ↑ Prof. dr hab. Jan Feliks Szyszko, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2020-09-19] .
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 18 czerwca 2001 r. nr 115-10-01 o nadaniu tytułu naukowego profesora (M.P. z 2001 r. nr 22, poz. 362).
- ↑ Profesorowie wykładający w Wyższej Szkole Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu, wsksim.edu.pl [dostęp 2015-06-01] .
- ↑ W obronie Polskich Lasów Państwowych, naszdziennik.pl, 3 listopada 2010 [dostęp 2015-06-01] .
- ↑ Jan Ołdakowski , W obronie żuka – wywiad z Janem Szyszko Ministrem Ochrony Środowiska 19/11/1998, Warszawa: NFOŚiGW, grudzień 1998, s. 2 .
- ↑ a b Artur Bartkiewicz , Jan Szyszko: Od entomologa po pogromcę drzew, rp.pl, 11 marca 2017 [dostęp 2017-08-08] .
- ↑ Maciej Jarkowiec , Zagadki Jana Szyszki, czyli powrót krwawego myśliwego, wyborcza.pl, 16 stycznia 2016 [dostęp 2017-02-27] .
- ↑ Minister z pogranicza człowieka i przyrody, wp.pl, 8 grudnia 2005 [dostęp 2017-02-27] .
- ↑ Magdalena Chrzczonowicz , Karczewski: „Rydzyk nie jest politykiem, jest wspaniałym człowiekiem”, oko.press, 7 grudnia 2018 [dostęp 2018-12-07] .
- ↑ a b c Kpią z nowego ministra środowiska: Dał się nabrać na chemitrails. SYLWETKA Jana Szyszko, „dziennik.pl”, 10 listopada 2015 [dostęp 2017-06-05] .
- ↑ President Designate for COP5, unfccc.int [dostęp 2015-06-01] (ang.).
- ↑ Poprzednie kadencje, trybunalstanu.pl [dostęp 2020-09-19] .
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2001, Państwowa Komisja Wyborcza [dostęp 2015-06-03] .
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2005, Państwowa Komisja Wyborcza [dostęp 2020-09-19] .
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2007, Państwowa Komisja Wyborcza [dostęp 2020-09-19] .
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2011, Państwowa Komisja Wyborcza [dostęp 2015-06-01] .
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2015, Państwowa Komisja Wyborcza [dostęp 2015-10-27] .
- ↑ Prezydent powołał rząd, prezydent.pl, 16 listopada 2015 [dostęp 2020-09-19] .
- ↑ Powołanie rządu Morawieckiego, tvn24.pl, 11 grudnia 2017 [dostęp 2017-12-11] .
- ↑ Prezydent powołał nowych ministrów, prezydent.pl, 9 stycznia 2018 [dostęp 2020-09-19] .
- ↑ Tomasz Molga , Prof. Jan Szyszko był już zmęczony kampanią. Bliski współpracownik komentuje śmierć polityka, wp.pl, 9 października 2019 [dostęp 2020-09-19] .
- ↑ Pogrzeb Jana Szyszki. Jarosław Kaczyński: Był człowiekiem naprawy RP, odszedł w walce, dziennik.pl, 16 października 2019 [dostęp 2020-09-19] .
- ↑ Adam Wajrak , Ekolodzy: Szyszko w sprawie Puszczy Białowieskiej za czerwoną linią. Grożą drugą Rospudą, wyborcza.pl, 23 maja 2017 [dostęp 2020-09-19] .
- ↑ Adam Bohdan , Dolina Rospudy – kłamstwa i manipulacje, dzikiezycie.pl, marzec 2007 [dostęp 2020-09-19] .
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz.U. z 2007 r. nr 120, poz. 826)
- ↑ Edyta Wsół , Człowiek, który zasłonił Polskę ekranami akustycznymi wraca do rządu, rynekinfrastruktury.pl, 13 listopada 2015 [dostęp 2020-09-19] .
- ↑ Basta! przeciw „lex Szyszko”. Jeden z ekologów spisany przez policję, tvn24.pl, 23 marca 2017 [dostęp 2017-06-05] .
- ↑ Przebieg procesu legislacyjnego. Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie przyrody oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1143), sejm.gov.pl [dostęp 2020-09-19] .
- ↑ Aleksander Gurgul , Minister środowiska od cięcia i martwych zwierząt, „Gazeta Wyborcza”, 6 lipca 2017, s. 6 .
- ↑ Paweł Biskupski , Drzewa w mieście na wagę złota, „Rzeczpospolita”, 30 marca 2017, A7 .
- ↑ Koniec lex Szyszko: Wycinka drzew na nowych zasadach, gazetaprawna.pl, 27 kwietnia 2017 [dostęp 2020-09-19] .
- ↑ Przebieg procesu legislacyjnego. Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie przyrody (druk nr 1334), sejm.gov.pl [dostęp 2020-09-19] .
- ↑ Koszmarny bilans „lex Szyszko”. Rozmowa z dr hab. Zbigniewem Karaczunem, „Gazeta Wyborcza”, 25 czerwca 2017, s. 3 .
- ↑ Ponad 230 osób kultury i nauki apeluje do prezydenta i premier ws. Puszczy Białowieskiej, gazetaprawna.pl, 18 maja 2017 [dostęp 2020-09-19] .
- ↑ Trwa trzecia blokada wycinki w Puszczy Białowieskiej, greenpeace.org, 8 czerwca 2017 [dostęp 2020-09-19] .
- ↑ Aleksander Gurgul , Puszcza w unijnym trybunale, „Gazeta Wyborcza”, 14 lipca 2017, s. 9 .
- ↑ Anna Słojewska , Zamykanie frontów w wojnie z UE, „Rzeczpospolita”, 18 kwietnia 2018, A5 .
- ↑ Jan Szyszko, timenote.info [dostęp 2019-04-25] .
- ↑ Eleonora Szyszko, timenote.info [dostęp 2019-04-25] .
- ↑ Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. V kadencja. Przewodnik, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2006, s. 236 .
- ↑ a b Jan Szyszko ministrem środowiska, drewno.pl, 2 listopada 2005 [dostęp 2020-09-19] .
- ↑ Były polski minister środowiska uhonorowany w Watykanie, wp.pl, 17 grudnia 2008 [dostęp 2015-06-01] .
- ↑ Prof. Jan Szyszko z Orderem Świętego Ottona, naszdziennik.pl, 21 czerwca 2016 [dostęp 2020-09-19] .
- ↑ Order Odrodzenia Polski dla śp. Jana Feliksa Szyszko, prezydent.pl, 16 października 2019 [dostęp 2019-10-16] .
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jan Szyszko, sejm.gov.pl [dostęp 2020-09-19] .
- Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. VII kadencja. Przewodnik, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2012, s. 424–425 .
- Prof. dr hab. Jan Feliks Szyszko, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2020-09-19] .
|
|
|
|
|
- Absolwenci Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego
- Członkowie komitetów naukowych PAN
- Członkowie Prezydiów Miejskich Rad Narodowych
- Członkowie Trybunału Stanu
- Honorowi obywatele Wielunia
- Ludzie związani z Krościenkiem nad Dunajcem
- Ludzie związani z Radiem Maryja
- Ministrowie środowiska III Rzeczypospolitej
- Politycy Akcji Wyborczej Solidarność
- Politycy Porozumienia Centrum
- Politycy Prawa i Sprawiedliwości
- Polscy doktorzy honoris causa uczelni w Niemczech
- Polscy przedstawiciele nauk leśnych
- Posłowie z okręgu Warszawa II
- Radni Miejskich Rad Narodowych
- Wiceministrowie środowiska III Rzeczypospolitej
- Wykładowcy Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego
- Wykładowcy Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu
- Ludzie urodzeni w Warszawie
- Pochowani na Cmentarzu w Starej Miłośnie
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Urodzeni w 1944
- Zmarli w 2019
- Ministrowie w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów