Jan Szyszko

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Ten artykuł dotyczy leśnika, naukowca i polityka. Zobacz też: inne osoby o tym imieniu i nazwisku.
Jan Szyszko
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia 19 kwietnia 1944
Stara Miłosna
Data i miejsce śmierci 9 października 2019
Tuczno
Minister środowiska
Okres od 16 listopada 2015
do 9 stycznia 2018
Przynależność polityczna Prawo i Sprawiedliwość
Poprzednik Maciej Grabowski
Następca Henryk Kowalczyk
Minister środowiska
Okres od 31 października 2005
do 7 września 2007
i ponownie od 11 września 2007 do 16 listopada 2007
Przynależność polityczna Prawo i Sprawiedliwość
Poprzednik Tomasz Podgajniak
Następca Maciej Nowicki
Minister ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa
Okres od 31 października 1997
do 19 października 1999
Przynależność polityczna Porozumienie Centrum
Poprzednik Stanisław Żelichowski
Następca Antoni Tokarczuk
Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Jan Szyszko (2008)
Jan Szyszko w Sali Posiedzeń w Sejmie
Jan Szyszko i kardynał Gerhard Ludwig Müller
Jan Szyszko i Siim-Valmar Kiisler
Jan Szyszko uhonorowany na „Skale Ekologów” w Darłowie

Jan Feliks Szyszko i (ur. 19 kwietnia 1944 w Starej Miłośnie[1], zm. 9 października 2019[2] w Tucznie) – polski leśnik, nauczyciel akademicki oraz polityk.

Profesor nauk leśnych. W latach 1997–1999 minister ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa w rządzie Jerzego Buzka, w latach 2005–2007 minister środowiska w rządach Kazimierza Marcinkiewicza i Jarosława Kaczyńskiego, w latach 2015–2018 minister środowiska w rządach Beaty Szydło oraz Mateusza Morawieckiego, poseł na Sejm V, VI, VII i VIII kadencji (2005–2019).

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Wykształcenie i praca naukowa[edytuj | edytuj kod]

W 1966 ukończył studia na Wydziale Leśnym Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, na której uzyskał następnie stopnie naukowe doktora i doktora habilitowanego nauk leśnych (pierwszy w 1972, a drugi w 1984[3]). W 2001 otrzymał tytuł naukowy profesora[4].

W latach 1993–1994 pełnił funkcję dyrektora Krajowego Zarządu Parków Narodowych w Ministerstwie Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Został pracownikiem naukowo-dydaktycznym w SGGW i kierownikiem Katedry Architektury Krajobrazu na Wydziale Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu. Był współtwórcą i kierownikiem Pracowni Oceny i Wyceny Zasobów Przyrodniczych. Zasiadał w Komitecie Ekologii Polskiej Akademii Nauk. Wykładał także w Wyższej Szkole Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu[5].

Był autorem ponad stu publikacji naukowych z zakresu użytkowania zasobów przyrodniczych i ekologii. Założył i prowadził prywatną stację naukowo-badawczą dla studentów krajowych i zagranicznych, przeznaczoną do prowadzenia badań nad podnoszeniem zdrowotności lasów i wykorzystaniem zasobów przyrodniczych dla rozwoju gospodarczego. Był jednym z założycieli i prezesem Stowarzyszenia na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju Polski[6].

W działalności naukowej zajmował się dynamiką liczebności populacji i regeneracją systemów leśnych. W swoich badaniach jako wskaźniki (bioindykatory) zmian zachodzących w środowisku wykorzystywał chrząszcze z rodziny biegaczowatych (Carabidae). Był dostarczycielem okazu, na podstawie którego opisano dla nauki jeden z gatunków z rodzaju Trechusa. Posiadał w swojej prywatnej kolekcji ponad 50 tysięcy egzemplarzy owadów, w tym ponad tysiąc przedstawicieli gatunków z rodziny biegaczowatych. Okazy te pozyskano podczas wielu wypraw i podróży po Europie (m.in. z Turcji, Bułgarii, a także z Polski)[7].

Działalność polityczna[edytuj | edytuj kod]

Od 1987 był radnym i członkiem prezydium Miejskiej Rady Narodowej podwarszawskiej gminy Wesoła[8]. W 1990, po utworzeniu samorządu gminnego, uzyskał mandat radnego tej miejscowości[9][10].

Od 1991 był działaczem Porozumienia Centrum, a od 1996 wiceprezesem zarządu głównego tej partii. W wyborach prezydenckich w 1995 pełnił funkcję szefa krajowego komitetu wyborczego Adama Strzembosza. W wyborach parlamentarnych w 1997 bez powodzenia kandydował do Sejmu z listy Akcji Wyborczej Solidarność w okręgu podwarszawskim. Był utożsamiany z kręgiem polityków bliskich Radiu Maryja[11].

Od 31 października 1997 do 19 października 1999 zajmował stanowisko ministra ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa w rządzie Jerzego Buzka[12]. Następnie sprawował funkcję sekretarza stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Był pełnomocnikiem rządu do spraw Konwencji Klimatycznej i prezydentem V Konferencji Stron Konwencji Klimatycznej ONZ (1999–2000)[13]. W latach 2001–2005 zasiadał w Trybunale Stanu[14] z rekomendacji Prawa i Sprawiedliwości.

Od 2001 należał do Prawa i Sprawiedliwości. W wyborach parlamentarnych w tym samym roku bez powodzenia kandydował do Sejmu z okręgu Piła (otrzymał 4108 głosów)[15]. W wyborach w 2005 zdobył liczbą 7042 głosów mandat posła na Sejm V kadencji z okręgu podwarszawskiego[16].

Od 31 października 2005 do 7 września 2007 i od 11 września 2007 do 16 listopada 2007 sprawował urząd ministra środowiska w rządach Kazimierza Marcinkiewicza oraz Jarosława Kaczyńskiego. Pomiędzy tymi okresami był sekretarzem stanu w Ministerstwie Środowiska i kierownikiem tego resortu. W wyborach parlamentarnych w 2007 po raz drugi uzyskał mandat poselski, otrzymując 15 623 głosy[17]. Wszedł w skład Komisji do Spraw Unii Europejskiej oraz Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa.

W wyborach w 2011 z powodzeniem ubiegał się o reelekcję, dostał 13 636 głosów[18]. W wyborach w 2015 został ponownie wybrany do Sejmu, otrzymując 15 015 głosów[19].

16 listopada 2015 powołany na ministra środowiska w rządzie Beaty Szydło[20]. 11 grudnia 2017 objął to samo stanowisko w nowo utworzonym rządzie Mateusza Morawieckiego[21]. 9 stycznia 2018 został odwołany z funkcji ministra[22]. W wyborach parlamentarnych w 2019 ponownie został zarejestrowany jako kandydat z listy PiS do Sejmu i prowadził kampanię wyborczą, jednak zmarł cztery dni przed dniem głosowania[23]. Jego pogrzeb odbył się 16 października 2019 w Starej Miłośnie[24].

Krytyka[edytuj | edytuj kod]

Jego niektóre decyzje jako ministra środowiska często były przedmiotem krytyki[12], w tym głównie środowisk proekologicznych[25].

W 2006 wydał decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji obwodnicy Augustowa przez Dolinę Rospudy[12] w wariancie uważanym przez niektórych aktywistów ekologicznych za bardziej szkodliwy dla środowiska naturalnego[26]. Wydane przez niego rozporządzenie z 2007 ustanowiło na terenie Polski najbardziej restrykcyjne normy hałasu w Unii Europejskiej[27]. Zdaniem ekspertów na skutek jego obowiązywania w latach 2008–2012 przy nowo wybudowanych drogach powstawały nieuzasadnione ekrany dźwiękochłonne. Normy te zostały podniesione w 2012 pod wpływem raportu Najwyższej Izby Kontroli[28].

Przedmiotem krytyki była też ustawa z 16 grudnia 2016, zwana niekiedy w mediach jako lex Szyszko[29], uchwalona przez Sejm podczas kryzysu sejmowego w Sali Kolumnowej[30][31]. Zwiększyła ona uprawnienia właścicieli nieruchomości do usuwania rosnących na nich drzew i krzewów. Ustawa, uchwalona w błyskawicznym tempie i bez konsultacji społecznych, doprowadziła do nadmiernej wycinki drzew[32]. Pod wpływem nacisku społecznego i protestów została ona zmieniona w maju 2017[33][34]. Według szacunków Zbigniewa Karaczuna z Katedry Ochrony Środowiska SGGW przez kilka miesięcy jej obowiązywania mogło zostać wyciętych 3 mln drzew[35].

Krytykowano również wprowadzenie masowej wycinki z użyciem ciężkiego sprzętu w Puszczy Białowieskiej[36][37]; w lipcu 2017 Komisja Europejska wystąpiła przeciwko Polsce do Trybunału Sprawiedliwości UE, wskazując, że prowadzona wycinka drzew stanowiła poważne zagrożenie integralności obszaru Natura 2000, nie była zgodna z celami ochrony Puszczy Białowieskiej i przekraczała środki, jakich można używać do zapewnienia zrównoważonego użytkowania lasu[38]. W kwietniu 2018 Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że wycinka ta była niezgodna z prawem unijnym[39].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Syn Jana (zm. 1987)[40] i Eleonory (zm. 1990)[41]. Oboje zostali pochowani na cmentarzu parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Starej Miłośnie.

Był żonaty, miał dwie córki[42].

Odznaczenia i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

Jan Szyszko otrzymał następujące odznaczenia i wyróżnienia:

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Jan Szyszko, sejm.gov.pl [dostęp 2020-09-19].
  2. ↑ Wiktor Ferfecki, Zmarł Jan Szyszko. Kalendarz miał wypełniony do wyborów, rp.pl, 9 października 2019 [dostęp 2020-09-19].
  3. ↑ Prof. dr hab. Jan Feliks Szyszko, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2020-09-19].
  4. ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 18 czerwca 2001 r. nr 115-10-01 o nadaniu tytułu naukowego profesora (M.P. z 2001 r. nr 22, poz. 362).
  5. ↑ Profesorowie wykładający w Wyższej Szkole Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu, wsksim.edu.pl [dostęp 2015-06-01].
  6. ↑ W obronie Polskich Lasów Państwowych, naszdziennik.pl, 3 listopada 2010 [dostęp 2015-06-01].
  7. ↑ Jan Ołdakowski, W obronie żuka – wywiad z Janem Szyszko Ministrem Ochrony Środowiska 19/11/1998, Warszawa: NFOŚiGW, grudzień 1998, s. 2.
  8. ↑ a b Artur Bartkiewicz, Jan Szyszko: Od entomologa po pogromcę drzew, rp.pl, 11 marca 2017 [dostęp 2017-08-08].
  9. ↑ Maciej Jarkowiec, Zagadki Jana Szyszki, czyli powrót krwawego myśliwego, wyborcza.pl, 16 stycznia 2016 [dostęp 2017-02-27].
  10. ↑ Minister z pogranicza człowieka i przyrody, wp.pl, 8 grudnia 2005 [dostęp 2017-02-27].
  11. ↑ Magdalena Chrzczonowicz, Karczewski: „Rydzyk nie jest politykiem, jest wspaniałym człowiekiem”, oko.press, 7 grudnia 2018 [dostęp 2018-12-07].
  12. ↑ a b c Kpią z nowego ministra środowiska: Dał się nabrać na chemitrails. SYLWETKA Jana Szyszko, „dziennik.pl”, 10 listopada 2015 [dostęp 2017-06-05].
  13. ↑ President Designate for COP5, unfccc.int [dostęp 2015-06-01] (ang.).
  14. ↑ Poprzednie kadencje, trybunalstanu.pl [dostęp 2020-09-19].
  15. ↑ Serwis PKW – Wybory 2001, Państwowa Komisja Wyborcza [dostęp 2015-06-03].
  16. ↑ Serwis PKW – Wybory 2005, Państwowa Komisja Wyborcza [dostęp 2020-09-19].
  17. ↑ Serwis PKW – Wybory 2007, Państwowa Komisja Wyborcza [dostęp 2020-09-19].
  18. ↑ Serwis PKW – Wybory 2011, Państwowa Komisja Wyborcza [dostęp 2015-06-01].
  19. ↑ Serwis PKW – Wybory 2015, Państwowa Komisja Wyborcza [dostęp 2015-10-27].
  20. ↑ Prezydent powołał rząd, prezydent.pl, 16 listopada 2015 [dostęp 2020-09-19].
  21. ↑ Powołanie rządu Morawieckiego, tvn24.pl, 11 grudnia 2017 [dostęp 2017-12-11].
  22. ↑ Prezydent powołał nowych ministrów, prezydent.pl, 9 stycznia 2018 [dostęp 2020-09-19].
  23. ↑ Tomasz Molga, Prof. Jan Szyszko był już zmęczony kampanią. Bliski współpracownik komentuje śmierć polityka, wp.pl, 9 października 2019 [dostęp 2020-09-19].
  24. ↑ Pogrzeb Jana Szyszki. Jarosław Kaczyński: Był człowiekiem naprawy RP, odszedł w walce, dziennik.pl, 16 października 2019 [dostęp 2020-09-19].
  25. ↑ Adam Wajrak, Ekolodzy: Szyszko w sprawie Puszczy Białowieskiej za czerwoną linią. Grożą drugą Rospudą, wyborcza.pl, 23 maja 2017 [dostęp 2020-09-19].
  26. ↑ Adam Bohdan, Dolina Rospudy – kłamstwa i manipulacje, dzikiezycie.pl, marzec 2007 [dostęp 2020-09-19].
  27. ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz.U. z 2007 r. nr 120, poz. 826)
  28. ↑ Edyta Wsół, Człowiek, który zasłonił Polskę ekranami akustycznymi wraca do rządu, rynekinfrastruktury.pl, 13 listopada 2015 [dostęp 2020-09-19].
  29. ↑ Basta! przeciw „lex Szyszko”. Jeden z ekologów spisany przez policję, tvn24.pl, 23 marca 2017 [dostęp 2017-06-05].
  30. ↑ Przebieg procesu legislacyjnego. Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie przyrody oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1143), sejm.gov.pl [dostęp 2020-09-19].
  31. ↑ Aleksander Gurgul, Minister środowiska od cięcia i martwych zwierząt, „Gazeta Wyborcza”, 6 lipca 2017, s. 6.
  32. ↑ Paweł Biskupski, Drzewa w mieście na wagę złota, „Rzeczpospolita”, 30 marca 2017, A7.
  33. ↑ Koniec lex Szyszko: Wycinka drzew na nowych zasadach, gazetaprawna.pl, 27 kwietnia 2017 [dostęp 2020-09-19].
  34. ↑ Przebieg procesu legislacyjnego. Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie przyrody (druk nr 1334), sejm.gov.pl [dostęp 2020-09-19].
  35. ↑ Koszmarny bilans „lex Szyszko”. Rozmowa z dr hab. Zbigniewem Karaczunem, „Gazeta Wyborcza”, 25 czerwca 2017, s. 3.
  36. ↑ Ponad 230 osób kultury i nauki apeluje do prezydenta i premier ws. Puszczy Białowieskiej, gazetaprawna.pl, 18 maja 2017 [dostęp 2020-09-19].
  37. ↑ Trwa trzecia blokada wycinki w Puszczy Białowieskiej, greenpeace.org, 8 czerwca 2017 [dostęp 2020-09-19].
  38. ↑ Aleksander Gurgul, Puszcza w unijnym trybunale, „Gazeta Wyborcza”, 14 lipca 2017, s. 9.
  39. ↑ Anna Słojewska, Zamykanie frontów w wojnie z UE, „Rzeczpospolita”, 18 kwietnia 2018, A5.
  40. ↑ Jan Szyszko, timenote.info [dostęp 2019-04-25].
  41. ↑ Eleonora Szyszko, timenote.info [dostęp 2019-04-25].
  42. ↑ Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. V kadencja. Przewodnik, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2006, s. 236.
  43. ↑ a b Jan Szyszko ministrem środowiska, drewno.pl, 2 listopada 2005 [dostęp 2020-09-19].
  44. ↑ Były polski minister środowiska uhonorowany w Watykanie, wp.pl, 17 grudnia 2008 [dostęp 2015-06-01].
  45. ↑ Prof. Jan Szyszko z Orderem Świętego Ottona, naszdziennik.pl, 21 czerwca 2016 [dostęp 2020-09-19].
  46. ↑ Order Odrodzenia Polski dla śp. Jana Feliksa Szyszko, prezydent.pl, 16 października 2019 [dostęp 2019-10-16].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Jan Szyszko, sejm.gov.pl [dostęp 2020-09-19].
  • Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. VII kadencja. Przewodnik, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2012, s. 424–425.
  • Prof. dr hab. Jan Feliks Szyszko, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2020-09-19].
p • d • e
Ministrowie środowiska III Rzeczypospolitej
POL patka mund-leśnika 2017 nr01.svg Logo Ministerstwa Środowiska
p • d • e
Rząd Jerzego Buzka (1997–2001)
W dniu zaprzysiężenia Jerzy Buzek w Senacie RP.jpg
Późniejsi członkowie rządu
  • kursywa – ministrowie odwołani przed końcem istnienia rządu
p • d • e
Rząd Kazimierza Marcinkiewicza (2005–2006)
W dniu zaprzysiężenia Kazimierz Marcinkiewicz 2006 (cropped).jpg
Późniejsi członkowie rządu
  • kursywa – ministrowie odwołani przed końcem istnienia rządu
p • d • e
Rząd Jarosława Kaczyńskiego (2006–2007)
W dniu zaprzysiężenia Kaczynski Jaroslaw 1 070.JPG
Późniejsi członkowie rządu
  • kursywa – ministrowie odwołani przed końcem istnienia rządu
p • d • e
Rząd Beaty Szydło (2015–2017)
W dniu zaprzysiężenia Beata Szydlo 2015.jpg
  • kursywa – ministrowie odwołani przed końcem istnienia rządu
p • d • e
Pierwszy rząd Mateusza Morawieckiego (2017–2019)
W dniu zaprzysiężenia 2018-07-04 Mateusz Morawiecki-0603.jpg
Późniejsi członkowie rządu
  • kursywa – ministrowie odwołani przed końcem istnienia rządu
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan_Szyszko&oldid=61331954”