Janica Kostelić (ur. 5 stycznia 1982 w Zagrzebiu) – chorwacka narciarka alpejska, sześciokrotna medalistka olimpijska, pięciokrotna mistrzyni świata oraz trzykrotna zdobywczyni Pucharu Świata. Jako jedna z nielicznych zawodniczek wygrywała zawody Pucharu Świata we wszystkich pięciu konkurencjach. Siostra Ivicy Kostelicia.
Pierwsze sukcesy w karierze Janica Kostelić osiągnęła w 1997 roku, kiedy zwyciężyła w slalomie oraz slalomie gigancie na juniorskich zawodach Trofeo Topolino[1]. Następnie, 29 listopada 1997 roku w Saas-Fee wystartowała w zawodach FIS Race, zajmując dwunaste miejsce w gigancie. Już cztery dni później w Val Thorens była druga w slalomie, a 16 grudnia 1997 roku w Gerlitzen wygrała zawody FIS Race w supergigancie. W styczniu 1998 roku trzykrotnie punktowała w zawodach Pucharu Europy, a 23 stycznia w Cortina d'Ampezzo, w wieku 16 lat, zadebiutowała w Pucharze Świata. W zawodach tych zajęła 34. miejsce w supergigancie. W sezonie 1997/1998 wystąpiła jeszcze w dwóch zawodach PŚ, jednak nie poprawiła wyniku z debiutu i ostatecznie nie była klasyfikowana. W lutym 1998 roku wystąpiła na igrzyskach olimpijskich w Nagano, startując we wszystkich konkurencjach. Najlepszy wynik osiągnęła w kombinacji, którą ukończyła na ósmej pozycji. Tydzień po zakończeniu igrzysk wystartowała na mistrzostwach świata juniorów w Megève, zdobywając srebrny medal w kombinacji i brązowy w supergigancie.
Punkty w zawodach Pucharu Świata po raz pierwszy zdobyła 24 października 1998 roku w Sölden, zajmując dwunaste miejsce w gigancie. Niecały miesiąc później, 21 listopada w Park City, po raz pierwszy stanęła na podium zawodów tego cyklu, zajmując trzecie miejsce w slalomie. W zawodach tych wyprzedziły ją jedynie Urška Hrovat ze Słowenii oraz Austriaczka Sabine Egger. W sezonie 1998/1999 w najlepszej trójce znalazła się jeszcze dwa razy: 17 stycznia 1999 roku w St. Anton wygrała kombinację, a dzień później była trzecia w slalomie. W klasyfikacji generalnej była jedenasta, a w klasyfikacji kombinacji zajęła drugie miejsce za Niemką Hilde Gerg. Z rozgrywanych w lutym tego roku mistrzostw świata w Vail/Beaver Creek wróciła jednak bez medalu. Najlepiej wypadła w kombinacji, którą ukończyła na siódmej pozycji. Uzyskała tam 23. czas zjazdu oraz trzeci w slalomie, ostatecznie tracąc do zwyciężczyni, Pernilli Wiberg ze Szwecji ponad trzy sekundy. Wysoką formę prezentowała także w pierwszej połowie sezonu 1999/2000, wygrywając między innymi slalomy: 5 grudnia w Serre Chevalier i 12 grudnia w Sestriere. Wkrótce potem na jednym z treningów upadła i zerwała więzadła krzyżowe w prawym kolanie[2] co wykluczyło ją ze startów w pozostałej części sezonu. Zdobyte do tego czasu punkty dały jej 22. miejsce w klasyfikacji generalnej.
Chorwatka zdołała dojść do zdrowia i przygotować się do startów w sezonie 2000/2001, który okazał się najlepszym w jej dotychczasowej karierze. Kostelić dziewięciokrotnie stawała na podium, za każdym razem na jego najwyższym stopniu: 18 listopada w Park City, 25 listopada w Aspen, 10 i 20 grudnia w Sestriere, 28 grudnia w Semmering, 14 stycznia we Flachau, 26 stycznia w Ofterschwang i 18 lutego w Garmisch-Partenkirchen w slalomie oraz 14 stycznia we Flachau w kombinacji. W klasyfikacji generalnej okazała się najlepsza, wyprzedzając Austriaczkę Renate Götschl i Francuzkę Régine Cavagnoud. Została pierwszą pierwszym chorwackim sportowcem, który zwyciężył w Pucharze Świata w sportach zimowych. Wygrała także klasyfikacje slalomu i kombinacji, zdobywając pierwsze w karierze Małą Kryształowe Kule. Wystartowała na mistrzostwach świata w St. Anton w 2001 roku, jednak nie stanęła na podium. Ukończyła tylko slalom i supergiganta, zajmując odpowiednio piąte i trzynaste miejsce. W marcu 2001 roku odniosła kontuzję lewego kolana i musiała przejść trzy operacje[2].
W sezonie 2001/2002 nie zdołała obronić trofeum sprzed roku. Na podium stanęła trzy razy, odnosząc jedno zwycięstwo: 10 marca 2002 roku w Altenmarkt była najlepsza w slalomie. W klasyfikacji generalnej była czternasta, w kombinacji czwarta, a w slalomie zajęła jedenaste miejsce. Największe sukcesy osiągnęła na rozgrywanych w lutym 2002 roku igrzyskach olimpijskich w Salt Lake City, zdobywając cztery medale w czterech startach. Rozpoczęła od zdobycia złotego medalu w kombinacji, prowadząc po slalomie z przewagą 0,50 sekundy nad Martiną Ertl. W zjeździe do kombinacji uzyskała trzeci wynik, co jednak wystarczyło do zwycięstwa. Następnie zajęła drugie miejsce w supergigancie, rozdzielając na podium dwie Włoszki: Danielę Ceccarelli i Karen Putzer. Był to pierwszy w historii medal zimowych igrzysk olimpijskich wywalczony przez reprezentantkę Chorwacji. Na pierwszym miejscu znajdowała się także po pierwszym przejeździe slalomu, z przewagą 0,18 sekundy nad Francuzką Laure Pequegnot. W drugim przejeździe uzyskała piąty wynik, co dało jej najlepszy łączny czas, o 0,07 przed Francuzką. Na koniec wygrała także w gigancie, osiągając najlepsze wyniki obu przejazdów. Została tym samym pierwszą alpejską w historii, która zdobyła trzy złote medale olimpijskie na jednych igrzyskach oraz pierwszym sportowcem, który zdobył cztery medale w narciarstwie alpejskim na jednych igrzyskach[3].
Kolejną Kryształową Kulę za triumf w klasyfikacji generalnej Pucharu Świata zdobyła w sezonie 2002/2003. Tym razem na podium stawała dwanaście razy, z czego sześć razy była najlepsza: 23 listopada w Aspen w slalomie, 22 grudnia w Lenzerheide w slalomie i kombinacji oraz 29 grudnia w Semmering, 5 stycznia w Bormio i 8 marca w Åre w slalomie. Oprócz zwycięstwa w klasyfikacji generalnej wygrała także klasyfikacje kombinacji i slalomu, a w gigancie była trzecia. W lutym 2003 roku wystartowała na mistrzostwach świata w Sankt Moritz, zdobywając swoje pierwsze medale na imprezie tego cyklu. Supergiganta ukończyła na dziewiętnastej pozycji, jednak tydzień później okazała się najlepsza w kombinacji, uzyskując dwunasty czas zjazdu i najlepszy czas slalomu do kombinacji. Jej łączny czas był lepszy od drugiej Nicole Hosp z Austrii o zaledwie 0,06 sekundy. Najniższy stopnień podium zajęła Marlies Oester ze Szwajcarii, tracąc do Chorwatki ponad 2 sekundy. Następnie była trzynasta w gigancie, uzyskując przeciętne czasy w obu przejazdach. Na zakończenie zwyciężyła w slalomie, notując najlepszy czas pierwszego i drugi czas drugiego przejazdu.
Kolejna kontuzja kolana oraz problemy z tarczycą wykluczyły ją ze startów w sezonie 2003/2004[4]. Do czynnego uprawiania sportu wróciła w październiku 2004 roku. Już 26 listopada w Aspen po raz kolejny stanęła na podium, zajmując trzecie miejsce w gigancie. W kolejnych startach w czołowej trójce znalazła się jeszcze osiem razy, w tym 27 listopada w Aspen wygrała slalom, a 27 lutego 2005 roku w San Sicario była najlepsza w kombinacji. Wyniki te dały jej drugie miejsce w klasyfikacji generalnej sezonu 2004/2005, zaledwie 3 punkty za Szwedką Anją Pärson. Drugie miejsce zajęła także w klasyfikacji slalomu, w której uległa Fince Tanji Poutiainen, w kombinacji była najlepsza, a w klasyfikacji zjazdu zajęła czwartą pozycję. Podczas mistrzostw świata w Bormio w lutym 2005 roku Kostelić zdobyła trzy złote medale: w slalomie, kombinacji i zjeździe, tym samym broniąc tytuły w dwóch pierwszych konkurencjach.
Najlepsze wyniki osiągnęła w sezonie 2005/2006, kiedy zdobyła swoją trzecią Kryształową Kulę. Wynikiem 1970 pkt ustanowiła rekord punktów zdobytych w ciągu jednego sezonu, pobity sześć lat później przez Lindsey Vonn z USA[5]. Na podium stanęła 17 razy, odnosząc przy tym dziewięć zwycięstw: 21 grudnia w Špindlerův Mlýnie (gigant), 14 i 15 stycznia w Bad Kleinkirchheim (zjazd i supergigant), 22 stycznia w Sankt Moritz (superkombinacja), 5 lutego w Ofterschwang (slalom), 4 marca w Hafjell (superkombinacja), 10 marca w Levi (slalom) oraz 17 i 18 marca w Åre (slalom i gigant). Wygrała klasyfikacje slalomu i kombinacji, w gigancie była trzecia, w zjeździe czwarta, a w supergigancie piąta. W lutym 2006 roku brała udział w igrzyskach olimpijskich w Turynie, zdobywając kolejne dwa medale. Najpierw wzięła udział w kombinacji, po slalomie zajmując drugie miejsce ze stratą 0,26 sekundy do Austriaczki Marlies Schild. W zjeździe do kombinacji była najlepsza, uzyskując dzięki temu najlepszy łączny czas. Ostatecznie o 0,50 sekundy wyprzedziła Schild, a o 0,55 sekundy pokonała Anję Pärson. Dwa dni później wywalczyła srebrny medal w supergigancie, rozdzielając Austriaczki: Michaelę Dorfmeister i Alexandrę Meissnitzer. Był to jej szósty medal olimpijski, dzięki czemu została rekordzistką pod względem zdobytych medali olimpijskich w narciarstwie alpejskim[6]. Wystartowała także slalomie, który ukończyła na czwartej pozycji, przegrywając walkę o podium z Marlies Schild o 0,15 sekundy.
Z powodu ciągłej walki z kontuzjami kolan i pleców w kwietniu 2007 roku ogłosiła zakończenie kariery sportowej[7].
W 2006 roku była chorążym reprezentacji Chorwacji podczas ceremonii otwarcia igrzysk w Turynie[8]. Rozgrywane w Zagrzebiu zawody Pucharu Świata na jej cześć nazywane są Snow Queen Trophy[9]. Została także pierwszym chorwackim sportowcem, który został upamiętniony na znaczku pocztowym[6]
W latach 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2005 i 2006 była wybierana sportowcem roku w Chorwacji. W 2001 roku otrzymała nagrodę Skieur d’Or, przyznawaną przez Międzynarodowe Stowarzyszenie Dziennikarzy Narciarskich[10]. Wielokrotnie zdobywała medale mistrzostw kraju, w tym jedenaście złotych: w supergigancie w latach 1998, 2001, 2002, 2005 i 2006, w gigancie w latach 2001, 2002 i 2005 oraz slalomie w latach 2002, 2005 i 2006.
Obecnie mieszka w Monte Carlo.
Osiągnięcia[edytuj]
| Miejsce |
Dzień |
Rok |
Miejscowość |
Konkurencja |
Czas biegu |
Strata |
Zwyciężczyni |
| 26. |
11 lutego |
1998 |
 Nagano |
Supergigant |
1:18,02 min |
+1,75 s |
 Picabo Street |
| 25. |
16 lutego |
1998 |
Nagano |
Zjazd |
1:29,89 min |
+3,08 s |
 Katja Seizinger |
| 8. |
17 lutego |
1998 |
Nagano |
Kombinacja |
2:40,74 min |
+4,49 s |
Katja Seizinger |
| DNF1 |
19 lutego |
1998 |
Nagano |
Slalom |
1:32,40 min |
- |
Hilde Gerg |
| 24. |
20 lutego |
1998 |
Nagano |
Gigant |
2:50,59 min |
+8,80 s |
 Deborah Compagnoni |
1. |
14 lutego |
2002 |
Salt Lake City |
Kombinacja |
2:43,28 min |
- |
- |
2. |
17 lutego |
2002 |
Salt Lake City |
Supergigant |
1:13,59 min |
+0,05 s |
Daniela Ceccarelli |
| 1. |
20 lutego |
2002 |
Salt Lake City |
Slalom |
1:46,10 min |
- |
- |
| 1. |
22 lutego |
2002 |
Salt Lake City |
Gigant |
2:30,01 min |
- |
- |
| 1. |
18 lutego |
2006 |
Turyn |
Kombinacja |
2:51,08 min |
- |
- |
| 2. |
20 lutego |
2006 |
Turyn |
Supergigant |
1:32,47 min |
+0,27 s |
 Michaela Dorfmeister |
| 4. |
22 lutego |
2006 |
Turyn |
Slalom |
1:29,04 min |
+0,90 s |
 Anja Pärson |
| Miejsce |
Dzień |
Rok |
Miejscowość |
Konkurencja |
Czas biegu |
Strata |
Zwyciężczyni |
| 22. |
3 lutego |
1999 |
Vail |
Supergigant |
1:20,53 min |
+2,34 s |
Alexandra Meissnitzer |
| 29. |
7 lutego |
1999 |
Vail |
Zjazd |
1:48,20 min |
+3,77 s |
Renate Götschl |
| 7. |
8 lutego |
1999 |
Vail |
Kombinacja |
3:08,52 min |
+3,26 s |
Pernilla Wiberg |
| DNF1 |
11 lutego |
1999 |
Vail |
Gigant |
2:08,54 min |
- |
Alexandra Meissnitzer |
| 23. |
13 lutego |
1999 |
Vail |
Slalom |
1:33,97 min |
+3,43 s |
 Zali Steggall |
| 13. |
29 stycznia |
2001 |
St. Anton |
Supergigant |
1:23,44 min |
+0,88 s |
 Régine Cavagnoud |
| DNF |
2 lutego |
2001 |
St. Anton |
Kombinacja |
2:55,65 min |
- |
Martina Ertl |
| 5. |
7 lutego |
2001 |
St. Anton |
Slalom |
1:32,95 min |
+1,45 s |
Anja Pärson |
| DNS1 |
9 lutego |
2001 |
St. Anton |
Gigant |
2:19,01 min |
- |
 Sonja Nef |
| 19. |
3 lutego |
2003 |
Sankt Moritz |
Supergigant |
1:27,48 min |
+1,77 s |
Michaela Dorfmeister |
1. |
10 lutego |
2003 |
Sankt Moritz |
Kombinacja |
2:41,63 min |
- |
- |
| 13. |
13 lutego |
2003 |
Sankt Moritz |
Gigant |
2:30,97 min |
+3,07 s |
Anja Pärson |
| 1. |
15 lutego |
2003 |
Sankt Moritz |
Slalom |
1:39,55 min |
- |
- |
| 1. |
4 lutego |
2005 |
Bormio |
Kombinacja |
2:53,70 min |
- |
- |
| 1. |
6 lutego |
2005 |
Bormio |
Zjazd |
1:39,90 min |
- |
- |
| DNS1 |
8 lutego |
2005 |
Bormio |
Gigant |
2:13,63 min |
- |
Anja Pärson |
| 1. |
11 lutego |
2005 |
Bormio |
Slalom |
1:47,98 min |
- |
- |
| Miejsce |
Dzień |
Rok |
Miejscowość |
Konkurencja |
Czas biegu |
Strata |
Zwyciężczyni |
| 6. |
26 lutego |
1998 |
Megève |
Zjazd |
1:24,41 min |
+0,59 s |
Martina Lechner |
3. |
27 lutego |
1998 |
Megève |
Supergigant |
1:06,08 min |
+0,33 s |
Martina Lechner |
| 12. |
28 lutego |
1998 |
Megève |
Slalom |
1:26,48 min |
+3,17 s |
Stefanie Wolf |
| 7. |
1 marca |
1998 |
Megève |
Gigant |
1:54,35 min |
+2,19 s |
Anja Pärson |
2. |
1 marca |
1998 |
Megève |
Kombinacja |
30,73 pkt |
+13,48 pkt |
Ingrid Jacquemod |
Miejsca w klasyfikacji generalnej[edytuj]
Statystyka miejsc na podium[edytuj]
| Sezon |
1. miejsce |
2. miejsce |
3. miejsce |
Razem |
| 1998/1999 |
1 |
- |
1 |
2 |
| 1999/2000 |
2 |
- |
- |
2 |
| 2000/2001 |
9 |
- |
- |
9 |
| 2001/2002 |
1 |
1 |
1 |
3 |
| 2002/2003 |
6 |
5 |
1 |
12 |
| 2003/2004 |
- |
- |
- |
- |
| 2004/2005 |
2 |
4 |
2 |
8 |
| 2005/2006 |
9 |
4 |
3 |
16 |
| suma |
30 |
14 |
8 |
52 |
Zwycięstwa w zawodach[edytuj]
- St. Anton am Arlberg – 17 stycznia 1999 (kombinacja)
- Serre Chevalier – 5 grudnia 1999 (slalom)
- Sestriere – 12 grudnia 1999 (slalom)
- Park City – 18 listopada 2000 (slalom)
- Aspen – 25 listopada 2000 (slalom)
- Sestriere – 10 grudnia 2000 (slalom)
- Sestriere – 20 grudnia 2000 (slalom)
- Semmering – 28 grudnia 2000 (slalom)
- Flachau – 14 stycznia 2001 (slalom)
- Flachau – 14 stycznia 2001 (kombinacja)
- Ofterschwang – 26 stycznia 2001 (slalom)
- Garmisch-Partenkirchen – 18 lutego 2001 (slalom)
- Altenmarkt – 10 marca 2002 (slalom)
- Aspen – 23 listopada 2002 (slalom)
- Lenzerheide – 22 grudnia 2002 (slalom)
- Lenzerheide – 22 grudnia 2002 (kombinacja)
- Semmering – 29 grudnia 2002 (slalom)
- Bormio – 5 stycznia 2003 (slalom)
- Åre – 8 marca 2003 (slalom)
- Aspen – 27 listopada 2004 (slalom)
- San Sicario – 27 lutego 2005 (kombinacja)
Špindlerův Mlýn – 21 grudnia 2005 (gigant)- Bad Kleinkirchheim – 14 stycznia 2006 (zjazd)
- Bad Kleinkirchheim – 15 stycznia 2006 (supergigant)
- Sankt Moritz – 22 stycznia 2006 (superkombinacja)
- Ofterschwang – 5 lutego 2006 (slalom)
Hafjell – 4 marca 2006 (superkombinacja)
Levi – 10 marca 2006 (slalom)- Åre – 17 marca 2006 (slalom)
- Åre – 18 marca 2006 (gigant)
- 30 zwycięstw (20 slalomów, 4 kombinacje, 2 superkombinacje, 2 giganty, 1 supergigant i 1 zjazd)
Pozostałe miejsca na podium[edytuj]
- Park City - 21 listopada 1998 (slalom) - 3. miejsce
- St. Anton - 17 stycznia 1999 (slalom) - 3. miejsce
- Saalbach-Hinterglemm - 13 stycznia 2002 (kombinacja) - 2. miejsce
- Berchtesgaden - 20 stycznia 2002 (slalom) - 3. miejsce
- Park City - 21 listopada 2002 (gigant) - 3. miejsce
- Aspen - 29 listopada 2002 (supergigant) - 2. miejsce
- Aspen - 30 listopada 2002 (slalom) - 2. miejsce
- Semmering – 28 grudnia 2002 (gigant) - 2. miejsce
- Cortina d'Ampezzo - 19 stycznia 2003 (gigant) - 2. miejsce
Maribor - 26 stycznia 2003 (slalom) - 2. miejsce- Aspen - 26 listopada 2004 (gigant) - 3. miejsce
- Altenmarkt – 12 grudnia 2004 (slalom) - 3. miejsce
- Semmering – 29 grudnia 2004 (slalom) - 2. miejsce
- Cortina d'Ampezzo - 15 stycznia 2005 (zjazd) - 2. miejsce
- Maribor - 23 stycznia 2005 (slalom) - 2. miejsce
- San Sicario - 26 lutego 2005 (zjazd) - 2. miejsce
- Lenzerheide - 12 marca 2005 (slalom) - 2. miejsce
- Sölden - 22 października 2005 (gigant) - 2. miejsce
- Aspen - 11 grudnia 2005 (slalom) - 2. miejsce
- Špindlerův Mlýn – 22 grudnia 2005 (slalom) - 2. miejsce
- Lienz - 29 grudnia 2005 (slalom) - 3. miejsce
Zagrzeb - 5 stycznia 2006 (slalom) - 3. miejsce- Maribor - 8 stycznia 2006 (slalom) - 2. miejsce
- Sankt Moritz - 21 stycznia 2006 (zjazd) - 3. miejsce
- Levi - 11 marca 2006 (slalom) - 2. miejsce
Bibliografia[edytuj]
Przypisy
[edytuj]
Nagano
Picabo Street
Katja Seizinger
Deborah Compagnoni
Michaela Dorfmeister
Anja Pärson
Zali Steggall
Régine Cavagnoud
Sonja Nef
