Janusz Żernicki
Janusz Żernicki, także Janusz Kwiatkowski-Żernicki (ur. 12 kwietnia 1939 w Ciechocinku[1], zm. 7 października 2001 w Aleksandrowie Kujawskim) – polski poeta.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w nauczycielskiej rodzinie Mieczysława Kwiatkowskiego i Ireny Marianny z Żernickich[2].
Podczas okupacji niemieckiej przebywał wraz z rodziną w Ciechocinku.
Od 1952 uczęszczał do Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Staszica w Ciechocinku, w 1956 zdał maturę i rozpoczął studia polonistyczne na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika. W latach 1956–1957 należał do grupy studenckiej Helikon, która powstała z inicjatywy Klubu Młodych Twórców Literackich działającego przy UMK; drukował w jednodniówce wydawanej przez tę grupę pt. „Helikon. Poezja i proza artystyczna” (także członek zespołu redakcyjnego). Był też współzałożycielem innych efemerycznych pisemek studenckich: „Młode Pomorze” (dodatek „Gazety Pomorskiej”), „Nowe Żagary” (dodatek pisma UMK „Głos Uczelni”) i „Refleks” (dodatek „Współczesności”), w których zamieszczał swoje utwory. W 1958 przerwał studia i podjął pracę jako nauczyciel w wiejskiej szkole w Lesiskach. W 1960 przeniósł się do Warszawy, gdzie współpracował z klubem studenckim Hybrydy. Wspólnie z Maciejem Zenonem Bordowiczem był kierownikiem literackim działającego tam kabaretu. W latach 1960–1971 należał do Orientacji Poetyckiej Hybrydy. W 1962 pełnił funkcję sekretarza związanej z grupą jednodniówki „Widzenia”, wychodzącej przy Zarządzie Głównym Zrzeszenia Studentów Polskich. W latach 1961–1962 był także członkiem Warszawskiego Klubu Twórczego Młodych Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich. W 1962 wyjechał do Władysławowa i przez krótko pracował jako rybak w Spółdzielni Rybackiej „Szkuner”, a następnie jako instruktor kulturalno-oświatowy w ośrodku wypoczynkowym Funduszu Wczasów Pracowniczych we Władysławowie. W listopadzie 1962 zamieszkał w Lądku-Zdroju, gdzie pracował jako instruktor kulturalno-oświatowy. Pełnił funkcję I sekretarza Komitetu Miejskiego Związku Młodzieży Socjalistycznej. W 1964 został członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W 1964 zamieszkał w Ciechocinku, gdzie podjął pracę w szkole podstawowej jako nauczyciel języka polskiego, historii, wychowania obywatelskiego i wychowania plastycznego. W 1965 ukończył Korespondencyjne Liceum Pedagogiczne w Grudziądzu, uzyskując uprawnienia do wykonywania zawodu nauczyciela. W 1966 rozpoczął studia z zakresu pedagogiki kultury na Uniwersytecie Łódzkim, których nie ukończył[1]. Członek Związku Literatów Polskich (od 1966). W latach 1966–1968 uczestniczył w działalności fotograficznej grupy Zero-61 oraz interdyscyplinarnej grupy toruńskiej Krąg. W 1969 zrezygnował z pracy nauczyciela i od 1970 był koordynatorem do spraw kultury w Miejskiej Radzie Narodowej w Ciechocinku. W 1973/74 przez rok pracował w Warszawie jako sekretarz wydawnictwa Studenckiej Agencji Wydawniczej. W latach 1974–1979 wchodził w skład redakcji miesięcznika „Poezja”; współpracował także z czasopismem „Orientacje”[2].
Debiutował w 1956 wierszem o incipicie Styczniowy dzień jak kokon jedwabnika... (podpisany Janusz Kwiatkowski), opublikowanym na łamach dodatku „Gazety Pomorskiej” pt. „Nowy Tor”; za właściwy debiut uważa wiersze pt. Astry i Tonacja czerwono-czarna, wydrukowane w 1957 w tygodniku „Przegląd Kulturalny” nr 46 (podpisany Janusz Żernicki). Publikował wiersze, artykuły m.in. na łamach czasopism: „Kultura” (1960, 1964–1966), „Pomorze” (1964–1972), „Orientacje” (1966–1970), „Poezja” (1966–1989), „Fakty i Myśli” (od 1973 „Fakty”; 1968–1989)[2].
Od 1963 był mężem Wandy z domu Łazarskiej[2] (1941–2021)[3].
Zmarł w Aleksandrowie Kujawskim, pochowany na cmentarzu parafialnym w Ciechocinku (sektor T-4-32)[3].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]- Szept przez wiatry 1964
- Landszaft z wędrującym dnem 1968
- Trzynaście miesięcy 1968
- Sen bez skrzypiec 1971
- Bez zdarzeń 1974
- Kurz, życie moje 1978
- Menady 1983
- Wędrowiec w jednym sandale 1985
- Neuryty 1986
- Wierność martwemu morzu 1989
- Palę świece w południe 1993
- Nie ma mnie na wspólnej fotografii 1994
- Rwijcie lilie z lotu mew 1995
- Rzeki bez morza 1997
- Wędrowiec z Tężniopolis 1998
Nagrody
[edytuj | edytuj kod]- Nagroda „Pierścienia” za całokształt twórczości (1979)[4]
- Nagroda Wojewody Włocławskiego „Pegaz” (1994)
- Nagroda literacka Metafory im. K. Janickiego (1997)
- Nagroda im. Juliusza Słowackiego (2001)
Źródło:[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Żernicki Janusz, [w:] Jadwiga Czachowska, Alicja Szałagan, Współcześni polscy pisarze i badacze literatury: słownik biobibliograficzny, t. 10, Warszawa: Fundacja Akademia humanistyczna, 2007, s. 21, ISBN 978-83-89348-94-4 [dostęp 2025-05-16].
- ↑ a b c d e Barbara Marzęcka, Żernicki Janusz - Słownik Pisarzy i Badaczy XX i XXI w. [online], pisarzeibadacze.ibl.edu.pl [dostępm 2025-10-20].
- ↑ a b Cmentarze w Ciechocinku - wyszukiwarka osób pochowanych [online], ciechocinek.grobonet.com [dostęp 2025-10-20].
- ↑ Kronika życia kulturalnego Wybrzeża Gdańskiego 1975–1980. Życie literackie. „Gdański Rocznik Kulturalny”. Nr 8, s. 291, 1985. Gdańsk: Gdańskie Towarzystwo Przyjaciół Sztuki. [dostęp 2025-10-20].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Lesław Bartelski M.: Polscy pisarze współcześni, 1939–1991: Leksykon. Wydawn. Nauk. PWN. ISBN 83-01-11593-9.