50°17′05″N 17°25′29″E/50,284722 17,424722Jarnołtówek
| ||
_-_church.JPG) Kościół pw. św. Bartłomieja | ||
| Państwo |  Polska
| |
| Województwo | opolskie | |
| Powiat | nyski | |
| Gmina | Głuchołazy | |
| Liczba ludności (2011) | 771[1] | |
| Strefa numeracyjna | 77 | |
| Kod pocztowy | 48-267[2] | |
| Tablice rejestracyjne | ONY | |
| SIMC | 0494692 | |
Położenie na mapie gminy Głuchołazy   Jarnołtówek | ||
Położenie na mapie Polski  Jarnołtówek | ||
Położenie na mapie województwa opolskiego  Jarnołtówek | ||
Położenie na mapie powiatu nyskiego  Jarnołtówek | ||
| 50°17′05″N 17°25′29″E/50,284722 17,424722
| ||
Jarnołtówek (niem. Arnoldsdorf, cz. Arnoltovice) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie nyskim, w gminie Głuchołazy[3].
Wieś leży w Górach Opawskich, w dolinie Złotego Potoku.
Spis treści
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1268, w 1372 wspomniana została jako Arnoldi villa, a później jako Arnoldsdorff (wieś Arnolda).
Jarnołtówek, założony przez osadnika i późniejszego pierwszego sołtysa – Arnolda, należał długo do biskupów wrocławskich. Wydobywano tu złoto. Po wojnie trzydziestoletniej wybuchła epidemia dżumy. Tę podgórską wioskę często nawiedzały powodzie. Największa miała miejsce w 1903 Wówczas to przybyła tu aż cesarzowa Niemiec Augusta Wiktoria. W okresie międzywojennym na stokach wzniesień zbudowano wiele willi, a w dolinie Złotego Potoku domy wczasowe, sanatoria i pensjonaty.
W 1939 roku wieś liczyła 1415 mieszkańców. Obecna nazwa została administracyjnie zatwierdzona 12 listopada 1946[4]. W 1997 Jarnołtówek nawiedziła kolejna wielka powódź. Wody Złotego Potoku zabrały całkowicie lub znacznie uszkodziły pięć budynków mieszkalnych, zalanych zostało osiem gospodarstw i zerwane dwa mostki. W 2004 roku wioska liczyła 980 mieszkańców.
W latach 1945–1958 stacjonowała tu strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza, która podlegała 45 Batalionowi WOP w Prudniku.
Miejscowość była plenerem kilku odcinków serialu Święta wojna[5]
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są[6]:
- kościół par. pw. św. Bartłomieja Apostoła, wzmiankowany w XV w., w latach 1753–1754 przebudowany został w stylu barokowym. Zniszczony podczas powodzi 1903 r., został rozebrany, a obecny neogotycki kościół wzniesiono w 1907 r. w pobliżu starego miejsca. Fundatorką kościoła, podobnie jak i zapory na Złotym Potoku, była cesarzowa Augusta Wiktoria
- zespół dworski, wzmiankowany w 1339 r., w obecnej bryle powstał w drugiej połowie XIX wieku na miejscu dawnego dworu obronnego z XVI wieku. Z tego okresu zachowała się fosa i fragment murów:
- dwór
- oficyna
- park
- młyn wodny, ob. dom nr 115, z pocz. XIX w.
inne zabytki:
- zapora przeciwpowodziowa pochodząca z 1909 roku, licząca 15,4 m wysokości i 50 m długości, zabezpieczająca okolicę przed wezbraniami wód Złotego Potoku
- pomnik upamiętniający wizytę cesarzowej Niemiec Augusty Wiktorii w 1903 roku.
Turystyka[edytuj | edytuj kod]
szlak żółty z Jarnołtówka, prowadzi przez Bukową Górę do schroniska „Pod Biskupią Kopą” gdzie łączy się ze szlakiem czerwonym biegnącym na Biskupią Kopę.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Przejście graniczne Jarnołtówek-Zlaté Hory (Biskupská kupa, vrchol)
- Przejście graniczne Jarnołtówek (Biskupia Kopa)-Zlaté Hory (Biskupská Kupa)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych – Poczta Polska. „Spis numerów adresowych”, s. według indeksu nazw, 2013. Warszawa: Poczta Polska S.A..
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
- ↑ Ośrodek Wypoczynkowy MAX. Ośrodek MAX. s. 1. [dostęp 2013-11-13].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 61. [dostęp 2012-12-21].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Góry Opawskie. Słownik Geografii Turystycznej Sudetów, M. Staffa (red.), Wydawnictwo I-BIS, Wrocław 2008, s. 123–131.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
| |||||||||||||||
