Jaskółka rudawa

	Jaskółka rudawa
	Jaskółka rudawa
	Cecropis daurica
	(Linnaeus, 1769)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	jaskółkowate
Rodzaj	Cecropis
Gatunek	jaskółka rudawa
	Synonimy
	Hirundo daurica Linnaeus, 1769;
	Podgatunki
	C. d. daurica (Laxmann, 1769); C. d. japonica (Temminck & Schlegel, 1845); C. d. nipalensis (Hodgson, 1837); C. d. erythropygia (Sykes, 1832); C. d. rufula (Temminck, 1835); C. d. melanocrissus Rüppell, 1845; C. d. kumboensis (Bannerman, 1923); C. d. emini (Reichenow, 1892);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jaskółka rudawa (Cecropis daurica) – gatunek niewielkiego ptaka wędrownego z rodziny jaskółkowatych (Hirundinidae), zamieszkujący południową Europę, południową i południowo-wschodnią Azję, Maroko oraz środkową i wschodnią Afrykę. Zimuje w strefie tropikalnej Afryki i Azji. Do Polski zalatuje sporadycznie – do 2017 stwierdzona 14 razy (łącznie obserwowano 16 osobników)^[4].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Gatunek został opisany naukowo pod nazwą Hirundo daurica, obecnie klasyfikowany jest w rodzaju Cecropis^[5].

Systematyka gatunku C. daurica jest kwestią sporną. IOC wyróżnia 8 podgatunków^[5]^[6]:

jaskółka rudawa (Cecropis daurica daurica) – północno-wschodni Kazachstan i Mongolia do południowo-środkowych Chin.
Cecropis daurica japonica – południowo-wschodnia Syberia, Korea i Japonia do południowych Chin.
Cecropis daurica nipalensis – Himalaje do północnej Mjanmy.
Cecropis daurica erythropygia – środkowe Indie.
jaskółka śródziemnomorska (Cecropis daurica rufula) – południowa Europa i północna Afryka na wschód do Iranu, Pakistanu i północno-zachodnich Indii.
jaskółka wyżynna (Cecropis daurica melanocrissus) – Etiopia i Erytrea.
Cecropis daurica kumboensis – Sierra Leone i zachodni Kamerun.
Cecropis daurica emini – południowo-wschodni Sudan, Uganda i Kenia do Malawi i północnej Zambii.

Handbook of the Birds of the World (HBW) wyróżnia dodatkowe 6 podgatunków^[2], pierwsze dwa z nich są przez IOC klasyfikowane jako osobne gatunki, a kolejne 4 jako podgatunki jaskółki modrogłowej Cecropis striolata^[5]:

jaskółka tropikalna (Cecropis daurica domicella) – od Senegambii i Gwinei na wschód po południowo-zachodni Sudan, Sudan Południowy i południowo-zachodnią Etiopię.
jaskółka malajska (Cecropis daurica badia) – Półwysep Malajski
jaskółka modrogłowa (Cecropis daurica striolata) – Tajwan, Filipiny, Wielkie Wyspy Sundajskie, Małe Wyspy Sundajskie
Cecropis daurica mayri – północno-wschodni Bangladesz, północno-wschodnie Indie, północna Mjanma i południowe Chiny.
Cecropis daurica stanfordi – Mjanma, Tajlandia, Laos, Kambodża, Wietnam
Cecropis daurica vernayi – południowa Mjanma i zachodnia Tajlandia

P. Mielczarek i M. Kuziemko w Kompletnej liście ptaków świata do C. daurica zaliczają jeszcze jaskółkę cejlońską C. (d.) hyperythra^[6], jednak IOC i HBW klasyfikują ją obecnie jako oddzielny gatunek^[5]^[7].

Charakterystyka gatunku[edytuj | edytuj kod]

Cechy gatunku: Brak dymorfizmu płciowego. Wierzch ciała czarny z metalicznym, niebieskim połyskiem, na karku i kuprze ciemnordzawe przepaski. Spód biało-rdzawy z ciemnym, podłużnym kreskowaniem. Młode o bledszym wierzchu i bardziej rdzawym spodzie.
Wymiary średnie: długość ciała ok. 19 cm
rozpiętość skrzydeł 32 cm
masa ciała ok. 30 g

Ekologia[edytuj | edytuj kod]

Biotop: Otwarte przestrzenie w pobliżu zbiorników wodnych i miejsc dogodnych do założenia gniazda.
Gniazdo: Na skalnych ścianach, w jaskiniach, na mostach, w tunelach i na ścianach budynków. Gniazdo zamknięte, podobne do gniazda oknówki, lecz o dłuższym tunelu wejściowym.

Jaja jaskółki rudawej

Jaja: Białe, w liczbie 3 do 6.
Wysiadywanie: Jaja wysiadywane są przez okres 14 do 16 dni. Pisklęta opuszczają gniazdo po 20 dniach.
Pożywienie: Owady chwytane w locie.

Ochrona[edytuj | edytuj kod]

Ochrona: Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową^[8].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

ptaki Polski

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Hirundo daurica, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.) [dostęp 2012-09-05]
↑ ^a ^b Turner, A. & Kirwan, G.M.: Red-rumped Swallow (Cecropis daurica). W: del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2019. [dostęp 2019-09-26].
↑ Cecropis daurica. Czerwona księga gatunków zagrożonych (IUCN Red List of Threatened Species) (ang.).
↑ Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 34. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2017. „Ornis Polonica”. 59, s. 119–153, 2018.
↑ ^a ^b ^c ^d Frank Gill, David Donsker (red.): Swallows (ang.). IOC World Bird List: Version 9.2. [dostęp 2019-09-27].
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: Paweł Mielczarek, Marek Kuziemko: Rodzina: Hirundinidae Rafinesque, 1815 - jaskółkowate - Swallows. W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2019-09-27].
↑ del Hoyo, J., Collar, N. & Kirwan, G.M.: Sri Lanka Swallow (Cecropis hyperythra). W: del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2019. [dostęp 2019-09-26].
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183)

[itis-1] Hirundo daurica, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.) [dostęp 2012-09-05]

[hbwa-2] Turner, A. & Kirwan, G.M.: Red-rumped Swallow (Cecropis daurica). W: del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2019. [dostęp 2019-09-26].

[iucn-3] Cecropis daurica. Czerwona księga gatunków zagrożonych (IUCN Red List of Threatened Species) (ang.).

[kf2017-4] Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 34. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2017. „Ornis Polonica”. 59, s. 119–153, 2018.

[ioc-5] Frank Gill, David Donsker (red.): Swallows (ang.). IOC World Bird List: Version 9.2. [dostęp 2019-09-27].

[eko-6] Nazwy polskie za: Paweł Mielczarek, Marek Kuziemko: Rodzina: Hirundinidae Rafinesque, 1815 - jaskółkowate - Swallows. W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2019-09-27].

[hbwa1-7] Hoyo, J., Collar, N. & Kirwan, G.M.: Sri Lanka Swallow (Cecropis hyperythra). W: del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2019. [dostęp 2019-09-26].

[8] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]