Jaskółka rudawa
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
| ||
| Cecropis daurica[1] | ||
| (Linnaeus, 1769) | ||
_in_Anantgiri,_AP_W_IMG_8735.jpg)
| ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
| Gromada | ptaki | |
| Podgromada | Neornithes | |
| Nadrząd | neognatyczne | |
| Rząd | wróblowe | |
| Podrząd | śpiewające | |
| Rodzina | jaskółkowate | |
| Rodzaj | Cecropis | |
| Gatunek | jaskółka rudawa | |
| Synonimy | ||
| ||
| Podgatunki | ||
| ||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | ||
 | ||
Jaskółka rudawa (Cecropis daurica) – gatunek niewielkiego ptaka wędrownego z rodziny jaskółkowatych (Hirundinidae), zamieszkujący południową Europę, południową i południowo-wschodnią Azję, Maroko oraz środkową i wschodnią Afrykę. Zimuje w strefie tropikalnej Afryki i Azji. Do Polski zalatuje sporadycznie – do 2017 stwierdzona 14 razy (łącznie obserwowano 16 osobników)[4].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Gatunek został opisany naukowo pod nazwą Hirundo daurica, obecnie klasyfikowany jest w rodzaju Cecropis[5].
Systematyka gatunku C. daurica jest kwestią sporną. IOC wyróżnia 8 podgatunków[5][6]:
- jaskółka rudawa (Cecropis daurica daurica) – północno-wschodni Kazachstan i Mongolia do południowo-środkowych Chin.
- Cecropis daurica japonica – południowo-wschodnia Syberia, Korea i Japonia do południowych Chin.
- Cecropis daurica nipalensis – Himalaje do północnej Mjanmy.
- Cecropis daurica erythropygia – środkowe Indie.
- jaskółka śródziemnomorska (Cecropis daurica rufula) – południowa Europa i północna Afryka na wschód do Iranu, Pakistanu i północno-zachodnich Indii.
- jaskółka wyżynna (Cecropis daurica melanocrissus) – Etiopia i Erytrea.
- Cecropis daurica kumboensis – Sierra Leone i zachodni Kamerun.
- Cecropis daurica emini – południowo-wschodni Sudan, Uganda i Kenia do Malawi i północnej Zambii.
Handbook of the Birds of the World (HBW) wyróżnia dodatkowe 6 podgatunków[2], pierwsze dwa z nich są przez IOC klasyfikowane jako osobne gatunki, a kolejne 4 jako podgatunki jaskółki modrogłowej Cecropis striolata[5]:
- jaskółka tropikalna (Cecropis daurica domicella) – od Senegambii i Gwinei na wschód po południowo-zachodni Sudan, Sudan Południowy i południowo-zachodnią Etiopię.
- jaskółka malajska (Cecropis daurica badia) – Półwysep Malajski
- jaskółka modrogłowa (Cecropis daurica striolata) – Tajwan, Filipiny, Wielkie Wyspy Sundajskie, Małe Wyspy Sundajskie
- Cecropis daurica mayri – północno-wschodni Bangladesz, północno-wschodnie Indie, północna Mjanma i południowe Chiny.
- Cecropis daurica stanfordi – Mjanma, Tajlandia, Laos, Kambodża, Wietnam
- Cecropis daurica vernayi – południowa Mjanma i zachodnia Tajlandia
P. Mielczarek i M. Kuziemko w Kompletnej liście ptaków świata do C. daurica zaliczają jeszcze jaskółkę cejlońską C. (d.) hyperythra[6], jednak IOC i HBW klasyfikują ją obecnie jako oddzielny gatunek[5][7].
Charakterystyka gatunku[edytuj | edytuj kod]
- Cechy gatunku
- Brak dymorfizmu płciowego. Wierzch ciała czarny z metalicznym, niebieskim połyskiem, na karku i kuprze ciemnordzawe przepaski. Spód biało-rdzawy z ciemnym, podłużnym kreskowaniem. Młode o bledszym wierzchu i bardziej rdzawym spodzie.
- Wymiary średnie
- długość ciała ok. 19 cm
rozpiętość skrzydeł 32 cm
masa ciała ok. 30 g
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
- Biotop
- Otwarte przestrzenie w pobliżu zbiorników wodnych i miejsc dogodnych do założenia gniazda.
- Gniazdo
- Na skalnych ścianach, w jaskiniach, na mostach, w tunelach i na ścianach budynków. Gniazdo zamknięte, podobne do gniazda oknówki, lecz o dłuższym tunelu wejściowym.
- Jaja
- Białe, w liczbie 3 do 6.
- Wysiadywanie
- Jaja wysiadywane są przez okres 14 do 16 dni. Pisklęta opuszczają gniazdo po 20 dniach.
- Pożywienie
- Owady chwytane w locie.
Ochrona[edytuj | edytuj kod]
- Ochrona
- Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową[8].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Hirundo daurica, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.) [dostęp 2012-09-05]
- ↑ a b Turner, A. & Kirwan, G.M.: Red-rumped Swallow (Cecropis daurica). W: del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2019. [dostęp 2019-09-26].
- ↑ Cecropis daurica. Czerwona księga gatunków zagrożonych (IUCN Red List of Threatened Species) (ang.).
- ↑ Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 34. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2017. „Ornis Polonica”. 59, s. 119–153, 2018.
- ↑ a b c d Frank Gill, David Donsker (red.): Swallows (ang.). IOC World Bird List: Version 9.2. [dostęp 2019-09-27].
- ↑ a b Nazwy polskie za: Paweł Mielczarek, Marek Kuziemko: Rodzina: Hirundinidae Rafinesque, 1815 - jaskółkowate - Swallows. W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2019-09-27].
- ↑ del Hoyo, J., Collar, N. & Kirwan, G.M.: Sri Lanka Swallow (Cecropis hyperythra). W: del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2019. [dostęp 2019-09-26].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183)
