Jaskinia między Schronami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jaskinia między Schronami
Plan jaskini
Plan jaskini
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Położenie

Przeginia, Rogożowa Skała

Właściciel

prywatny

Długość

12,5 m

Wysokość otworów

ok. 438 m n.p.m.

Ekspozycja otworów

ku północnemu wschodowi

Odkrywca

znana od dawna

Kod

J.Olk.I-09.66

Położenie na mapie gminy Jerzmanowice-Przeginia
Mapa konturowa gminy Jerzmanowice-Przeginia, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Jaskinia między Schronami”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Jaskinia między Schronami”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Jaskinia między Schronami”
Położenie na mapie powiatu krakowskiego
Mapa konturowa powiatu krakowskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Jaskinia między Schronami”
Ziemia50°13′51″N 19°42′31″E/50,230944 19,708694
Strona internetowa

Jaskinia między Schronamijaskinia znajdująca się na wzniesieniu Rogożowej Skały[1], w miejscowości Przeginia, w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Jerzmanowice-Przeginia[2].

Opis jaskini[edytuj | edytuj kod]

Znajduje się u północnej podstawy skały Łopatka. Jej kręty korytarz prowadzi w głąb skały i kończy się ciasną szczeliną. Początkowa część korytarza jest niska, końcowa ma wysokość człowieka. W odległości około 3 m od głównego otworu z korytarza odchodzi krótkie odgałęzienie kończące się ciasnym otworem[1].

Jaskinia wytworzona jest w wapieniach z jury późnej. Powstała na pęknięciu skały jako kanał krasowy, który podczas przepływu wód uległ rozszerzeniu. Świadczą o tym występujące na ścianach kotły wirowe i ospa krasowa. W niektórych miejscach znajdują się stare kalcytowe polewy z mleka wapiennego oraz czarne naloty przypominające ślady po paleniu ogniska[1] (są to epigenetyczne nacieki krzemionkowe[3]). Namulisko składa się z gruzu, gliny i próchnicy, a przy wejściu jest na nim duża ilości nawianych przez wiatr liści. W stropie końcowej części korytarza są korzenie i gleba[1].

Jaskinia ma klimat tylko częściowo uzależniony od środowiska zewnętrznego (jest w niej wilgotniej i latem chłodniej niż na zewnątrz). Oświetlona jest dziennym światłem tylko jej początkowa część, w głębi jest ciemno. Ze zwierząt obserwowano pojedyncze muchówki i pająki sieciarze jaskiniowe[1].

Historia poznania i dokumentacji[edytuj | edytuj kod]

Jaskinia zapewne znana jest od dawna. W literaturze prawdopodobnie po raz pierwszy opisał ją Kazimierz Kowalski jako Schronisko pod Przeginią, nie jest jednak pewne, czy o tę jaskinię chodzi, gdyż nie podał dokładnej lokalizacji, a w Rogożowej Skale jest kilka jaskiń i schronisk. Jaskinię zmierzyli Marek Kozioł i Adam Polonius w lipcu 2014 r., plan sporządził A. Polonius[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f Adam Polonius, Jaskinia między Schronami [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2019-05-22].
  2. Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 2019-02-03].
  3. J. Matyszkiewicz, Epigenetyczna sylifikacja wapieni górnego oksfordu okolic Krakowa, Kraków: Ann. Soc. Geol. Pol., vol. 57: 59-87