Jaskinie Polski

Jaskinie Polski powstawały głównie w wyniku procesów krasowych, tak więc ich rozmieszczenie odpowiada występowaniu skał krasowiejących. Większość z nich znajduje się w południowej części kraju (Tatry, Pieniński Pas Skałkowy, Sudety, Wyżyna Krakowsko-Częstochowska, Góry Świętokrzyskie, Niecka Nidziańska, Roztocze, Karpaty fliszowe).

Jaskinie w Polsce (zaznaczone kropkami)

Ponad 20% ogólnej liczby jaskiń w Polsce stanowią jaskinie niekrasowe.

Obszary występowania jaskiń w Polsce

Tatry

Znajdują się tu 862 jaskinie o łącznej długości przekraczającej 135 km, w tym największe i najgłębsze w Polsce.

Pieniński Pas Skałkowy

Znajduje się tu 46 zinwentaryzowanych jaskiń, w tym 24 w Pienińskim Parku Narodowym. Najdłuższe z nich to: Jaskinia w Ociemnem (dł. 206 m, den. 48 m), Jaskinia Pienińska (dł. 101 m, den. 18 m) i Jaskinia nad Polaną Sosnówką (dł. 94 m, den.16 m).

Sudety

Znajdują się tu 94 jaskinie, z których najdłuższe to: Jaskinia Niedźwiedzia w Masywie Śnieżnika (długość 4500 m, deniwelacja 118 m), Jaskinia z Filarami (dł. 727 m), Jaskinia Gwiaździsta (dł. 562 m, den. 65 m, zniszczona w 1994 roku) i Szczelina Wojcieszowska (dł. 440 m, den. 112,6 m), Wiele z sudeckich jaskiń zostało zniszczonych w wyniku eksploatacji surowca skalnego.

Wyżyna Krakowsko-Częstochowska

Znajduje się tu ponad 1580 zinwentaryzowanych jaskiń, w tym 156 o długości przekraczającej 40 m. Najdłuższe z nich to: Jaskinia Wierna (długość 1027 m, deniwelacja 30 m), Jaskinia Wierzchowska Górna (dł. 975 m, den. 25 m) i Jaskinia Szachownica I (dł. 690 m, den. 12,6 m).

Góry Świętokrzyskie

Znajdują się tu 154 jaskinie, z których najdłuższe to: Chelosiowa Jama – Jaskinia Jaworznicka (dł. 3670 m, den. 61 m), Jaskinia Pajęcza (dł. 1183 m, den. 17,5 m) i Jaskinia Odkrywców (dł. 392 m, den. 16,5 m). W Górach Świętokrzyskich znajduje się też Jaskinia Raj (dł. 240 m, den. 9,5 m) – o bogatej szacie naciekowej, udostępniona do zwiedzania.

Niecka Nidziańska

Znajduje się tu 106 zinwentaryzowanych jaskiń. To głównie obszar krasu gipsowego. Największymi jaskiniami są: Jaskinia Skorocicka (dł. 352 m, den. 5 m), Jaskinia w Wiśniówkach (dł. 342 m, den. 1,6 m), Jaskinia w Marzęcinie (dł. 250 m, gł. 10 m), Jaskinia Sawickiego (dł. 173 m, den. 3 m) i Jaskinia w Aleksandrowie (dł. 163 m, den. 4 m).

Karpaty fliszowe

Znajduje się tu 1315 zinwentaryzowanych jaskiń. Są to jaskinie, których geneza związana jest przede wszystkim z ruchami masowymi: osuwiskami, obrywami, działalnością erozyjną. Najwięcej jaskiń zlokalizowano w Beskidzie Śląskim, Beskidzie Niskim i Beskidzie Sądeckim. Najdłuższe jaskinie w Karpatach fliszowych to: Jaskinia Wiślańska (dł. 2275 m, den. 41 m), Jaskinia Miecharska (dł. 1838 m, gł. 54,5 m) oraz Jaskinia w Trzech Kopcach (dł. 1244 m, den. 32,6 m).

Roztocze

Znajduje się tu 14 niewielkich jaskiń, najdłuższą jest Jaskinia Diabelska (dł. 21 m, den. 3 m).

Niż Polski

Znajdują się tu 22 jaskinie. Najdłuższe są, w większości powstałe sztucznie, na skutek działalności człowieka, Groty w Nagórzycach (dł. 617 m, den. 0 m).

15 najdłuższych jaskiń w Polsce

Większość podanych niżej jaskiń położonych jest w Tatrach.

Lp	Nazwa	Długość m	Deniwelacja m	Przybliżone położenie otworów
1	Jaskinia Wielka Śnieżna	23753	824	Tatry Zachodnie, Małołączniak
2	Śnieżna Studnia	13650	805	Tatry Zachodnie, Małołączniak
3	Jaskinia Wysoka – Za Siedmiu Progami	11700	435	Tatry Zachodnie, Wąwóz Kraków
4	Jaskinia Miętusia	10780	305	Tatry Zachodnie, Dolina Miętusia
5	Bańdzioch Kominiarski	10010	562	Tatry Zachodnie, Kominiarski Wierch
6	Jaskinia Czarna	7247	304	Tatry Zachodnie, Organy
7	Ptasia Studnia	6283	352	Tatry Zachodnie, Dolina Miętusia
8	Jaskinia Zimna	5420	176	Tatry Zachodnie, Dolina Kościeliska
9	Jaskinia Niedźwiedzia	4500	118	Masyw Śnieżnika, Stroma
10	Jaskinia Mała w Mułowej	3863	555	Tatry Zachodnie, Dolina Mułowa
11	Chelosiowa Jama-Jaworznicka	3670	61	Góry Świętokrzyskie, Jaworznia
12	Jaskinia Kozia	3470	389	Tatry Zachodnie, Dolina Miętusia
13	Jaskinia Kasprowa Niżnia	3100	47	Tatry Zachodnie, Dolina Kasprowa
14	Jaskinie Pawlikowskiego	2409	76	Tatry Zachodnie, Dolina Kościeliska
15	Szczelina Chochołowska	2320	60	Tatry Zachodnie, Dolina Chochołowska

15 jaskiń o największej deniwelacji w Polsce

Wszystkie wymienione niżej jaskinie są położone w Tatrach.

Lp	Nazwa	Deniwelacja	Długość	Przybliżone położenie otworów
1	Jaskinia Wielka Śnieżna	824	23753	Tatry Zachodnie, Małołączniak
2	Śnieżna Studnia	805	13650	Tatry Zachodnie, Małołączniak
3	Bańdzioch Kominiarski	562	10010	Tatry Zachodnie, Kominiarski Wierch
4	Jaskinia Mała w Mułowej	555	3863	Tatry Zachodnie, Dolina Mułowa
5	Jaskinia Wysoka – Za Siedmiu Progami	435	11700	Tatry Zachodnie, Wąwóz Kraków
6	Jaskinia Kozia	389	3470	Tatry Zachodnie, Dolina Miętusia
7	Ptasia Studnia	352	6283	Tatry Zachodnie, Dolina Miętusia
8	Jaskinia Miętusia	305	10780	Tatry Zachodnie, Dolina Miętusia
9	Jaskinia Czarna	304	7247	Tatry Zachodnie, Organy
10	Siwy Kocioł	295	1318	Tatry Zachodnie, Małołączniak
11	Studnia w Kazalnicy Miętusiej	241	1000	Tatry Zachodnie, Dolina Miętusia
12	Jaskinia Zimna	176	5420	Tatry Zachodnie, Dolina Kościeliska
13	Jaskinia pod Wantą	172	520	Tatry Zachodnie, Dolina Miętusia
14	Jaskinia Małołącka	166	258	Tatry Zachodnie, Dolina Małej Łąki
15	Zośka – Zagonna Studnia	163	700	Tatry Zachodnie, Dolina Małej Łąki

Zobacz też

• Jaskinia
• Turystyczne jaskinie Polski
• Jaskinie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej
• Jaskinie polskich Tatr