Jean-Antoine Marbot

Jean-Antoine
Marbot
	generał dywizji
Data i miejsce urodzenia	7 grudnia 1754 ; Altillac, Francja
Data i miejsce śmierci	19 kwietnia 1800 ; Genua, Włochy
	Przebieg służby
Siły zbrojne	Królestwo Francji; Królestwo Francji; Republika Francuska
Główne wojny i bitwy	Wojna pierwszej koalicji:; Wojna w Pirenejach; (1793–1795); Wojna drugiej koalicji:; Kampania we Włoszech; (1799–1800)
Późniejsza praca	Poseł departamentu Corrèze w Zgromadzeniu Prawodawczym; (1791–1792); Poseł departamentu Corrèze w Radzie Starszych; (1795–1799); Przewodniczący Rady Starszych; (1797, 1798); Gubernator wojskowy Paryża; (1799)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jean-Antoine Marbot, znany również jako Antoine Marbot (wym. [ʒ ɑ̃ ɑ̃t w a n m a ʁ b o]; ur. 7 grudnia 1754 w Altillac we Francji, zm. 19 kwietnia 1800 w Genui we Włoszech) – francuski generał i polityk^[1]^[2].

Życiorys

Ancien Régime

Urodził się w 1754 roku w szlacheckiej rodzinie z dawnej prowincji Quercy, w okolicach dzisiejszego departamentu Corrèze. Jego kariera wojskowa rozpoczęła się podczas panowania króla Ludwika XV, w pułku Gwardii Królewskiej. Osiągnął w niej stopień kapitana dragonów i służył jako aide-de-camp dowódcy pułku, generała de Schomberga.

Zgromadzenie Prawodawcze

Będąc zwolennikiem idei oświecenia, po wybuchu rewolucji francuskiej odszedł z wojska i powrócił do ziem rodzinnych. Został wybrany administratorem nowo utworzonego departamentu Corrèze w 1790 roku, a następnie posłem tego departamentu w Zgromadzeniu Prawodawczym (fr. Assemblée Législative) 3 września 1791 roku.

Armia Pirenejów

W latach 1793–1795 wstąpił do Armii Pirenejów (fr. Armée des Pyrénées) dowodzonej przez generała Dagoberta de Fontenille i stał się jednym z przywódców wojsk francuskich walczących z siłami generała Ricardosa na granicy z Hiszpanią. 30 sierpnia 1793 roku otrzymał stopień generała brygady, odznaczył się między innymi podczas zdobycia Cerdanyi i awansował do stopnia generała dywizji w październiku 1794 roku.

Rada Starszych

W dniu 15 października 1795 roku został wybrany posłem departamentu Corrèze w Radzie Starszych (fr. Conseil des Anciens), wyższej izbie francuskiego ustawodawstwa podczas I Republiki Francuskiej, będącej odpowiednikiem dzisiejszego Senatu. Zasiadując w Radzie Starszych, dwukrotnie piastował urząd przewodniczącego izby. Pierwszą kadencję objął 6 września 1797 roku, drugą rok później, 19 czerwca 1798 roku.

Gubernator wojskowy Paryża

Powołany został przez ministra wojny, generała Bernadotte, na stanowisko gubernatora wojskowego Paryża w dniu 5 lipca 1799 roku, przejmując po generale Joubercie dowództwo stołecznej 17 dywizji wojskowej. Po powrocie generała Bonapartego z kampanii egipskiej, sprzeciwił się planom przewrotu, mającego obalić rządy Dyrektoriatu i zastąpić je bardziej autokratycznym ustrojem politycznym w postaci Konsulatu. Jego autorom, sterowanym przez dyrektora Emmanuela Sieyèsa, a od niedawna również przez generała Bonapartego, niezbędne było wsparcie wojsk stacjonujących w Paryżu. Obawiając się przywiązania obecnego gubernatora do idei republikańskich, zaoferowali mu nowe stanowisko w dowództwie Armii Italii (fr. Armée d’Italie), które przyjął. Po jego ustąpieniu, przychylny przewrotowi generał Lefebvre mianowany został nowym gubernatorem wojskowym Paryża.

Armia Italii

Przed przewrotem 18 brumaire’a (9 listopada 1799 roku), wysłany został jako generał dywizji do Armii Italii, walczącej z korpusem wojsk austriackich na terytorium północnych Włoch. Po śmierci generała Championneta, przejął naczelne zwierzchnictwo nad armią aż do przybycia generała Massény. Dowodził siłami francuskimi stacjonującymi w Savonie, gdzie toczyły się liczne starcia z oddziałami wroga usiłującymi przedostać się do przedmieść Genui, w szczególności w dniach 6 i 13 kwietnia 1800 roku. Wkrótce zachorował i musiał zostać przewieziony na leczenie do Genui. Zmarł 19 kwietnia 1800 roku, podczas oblężenia miasta przez wojsko austriackie, z powodu tyfusu i poniesionych ran.

Upamiętnienie

Jego nazwisko jest zapisane na 34 kolumnie zachodniego filara Łuku Triumfalnego w Paryżu.

Rodzina

3 października 1776 roku poślubił Marię-Louisę Certain du Puy (1756–1826), spokrewnioną z François Certainem de Canrobertem, marszałkiem Francji w okresie II Cesarstwa Francuskiego. Z tego małżeństwa pochodziło czterech synów:

Antoine Adolphe Marcelin, znany jako Adolphe (1781–1844): generał francuski
Jean-Baptiste Antoine Marcelin, znany jako Marcellin (1782–1854): generał francuski, autor wspomnień
Jean François Théodore Xavier, znany jako Théodore (1785–1803): uczeń szkoły kadetów Prytanée national militaire
Jean Jacques Édouard Félix, znany jako Félix (1787–1805): uczeń akademii wojskowej École spéciale impériale militaire

Zobacz też

Przypisy

↑ Dictionnaire des parlementaires français de 1789 à 1889: Marbot, Jean-Antoine.
↑ Biographie universelle et portative des contemporains: Marbot, Antoine.

Bibliografia

Rabbe, Vieilh de Boisjolin, Sainte-Preuve, Biographie universelle et portative des contemporains, T. 3, Paryż, Levrault, 1834, s. 452.
Robert, Cougny, Dictionnaire des parlementaires français de 1789 à 1889, T. 4, Paryż, Bourloton, 1889, s. 255.

Linki zewnętrzne

[1] Dictionnaire des parlementaires français de 1789 à 1889: Marbot, Jean-Antoine.

[2] Biographie universelle et portative des contemporains: Marbot, Antoine.

[1]

[2]

Gubernatorzy Paryża	Louis I d’Anjou (1356–1357) Jean de Berry (1411) Waléran III de Ligny (1411–1413) Jean II de Ligny (1418–1420) Jean de La Baume (1422–142.) Jean de Villiers (1429–14..) Philippe de Ternant (14..–14..) Jacques de Villiers (1461) Charles d’Artois (1465) Charles de Melun (1465–1467) Charles I d’Amboise (1467–1470) Charles de Gaucourt (14..–1472) Antoine de Chabannes (1472–147.) Guillaume de Poitiers (1478–14..) Louis d’Orléans (1483–1485) Antoine de Chabannes (1485–1488) Gilbert de Montpensier (14..–1494) Charles II d’Amboise (1493–1496) Antoine de La Rochefoucauld (15..–15..) Paul de Thermes (1559–1562) Charles de Cossé (1562–1563) François de Montmorency (15..–1572) René de Villequier (1580) François d’O (158.–1589) Charles-Emmanuel de Savoie (1589–1590) Jean Francois de Faudoas (1590–1594) Charles II de Cossé (1594) François d’O (1594) Charles du Plessis (1616) Hercule de Rohan (1643–16..) François de L’Hospital (1648–1657) Duc de Bournonville (1657–1662) Antoine d’Aumont (1662–1669) Gabriel de Rochechouart (1669–1675) Charles III de Créquy (1676–1687) Léon Potier (1687–1704) Duc de Tresmes (1704–1739) Bernard Potier (1739–1757) Charles Louis d’Albert (1757–1771) Jean de Cossé-Brissac (1771–1780) Louis de Cossé-Brissac (1780–1791)
Dowódcy generalni sił zbrojnych w Paryżu	Louis d’Affry (1791–1792) Jacques-François de Menou (1792–1794) Jean Thierry (1794–1795) Jacques-François de Menou (1795) Paul de Barras (1795) Napoléon Bonaparte (1795–1796) Jacques Maurice Hatry (1796–1797) Pierre Augereau (1797) Louis Lemoine (1797) Jean-François Moulin (1797–1798) Joseph Gilot (1798–1799) Barthélemy Catherine Joubert (1799) Jean-Antoine Marbot (1799) François Joseph Lefebvre (1799–1800) Édouard Mortier (1800–1803) Jean Andoche Junot (1803–1804)
Gubernatorzy wojskowi Paryża	Joachim Murat (1804–1805) Louis Bonaparte (1805–1806) Joachim Murat (1806) Jean Andoche Junot (1806–1807) Pierre-Augustin Hulin (1807–1814) Louis de Rochechouart (1814) Louis Sébastien Grundler (1814–1815) Nicolas Joseph Maison (1815) Pierre-Augustin Hulin (1815) André Masséna (1815) Nicolas Joseph Maison (1815) Hyacinthe Despinoy (1815–1816) Catherine-Dominique de Pérignon (1816–1818) Nicolas Joseph Maison (1819–1821) Auguste de Marmont (1821–1830) Pierre Claude Pajol (1830–1842) Tiburce Sébastiani (1842–1848) Nicolas Changarnier (1848–1851) Achille Baraguey d’Hilliers (1851) Bernard Pierre Magnan (1851–1865) François Certain de Canrobert (1865–1870) Achille Baraguey d’Hilliers (1870) Louis Jules Trochu (1870–1871) Joseph Vinoy (1871) Paul de Ladmirault (1871–1878) Édouard Aymard (1878–1880) Justin Clinchant (1880–1881) Alphonse Théodore Lecointe (1882–1884) Félix Gustave Saussier (1884–1898) Émile Zurlinden (1898–1899) Joseph Brugère (1899–1900) Georges-Auguste Florentin (1900–1901) Paul-Vincent Faure-Biguet (1901–1903) Jean Dessirier (1903–1906) Jean Baptiste Dalstein (1906–1910) Michel Maunoury (1910–1912) Victor-Constant Michel (1912–1914) Joseph Gallieni (1914–1915) Michel Maunoury (1915–1916) Auguste Dubail (1916–1918) Adolphe Guillaumat (1918) Charles Emile Moinier (1918–1919) Pierre Berdoulat (1919–1923) Henri Gouraud (1923–1937) Gaston Billotte (1937–1939) Pierre Héring (1939–1940) Henri Dentz (1940)
Okupacja niemiecka	Ernst Schaumburg (1940–1943) Hans von Boineburg-Lengsfeld (1943–1944) Dietrich von Choltitz (1944)
Gubernatorzy wojskowi Paryża	Philippe Leclerc (1944) Marie Pierre Kœnig (1944–1945) Paul Legentilhomme (1945–1947) René Chouteau (1947–1953) Henri Zeller (1953–1957) Louis-Constant Morlière (1957–1958) Pierre Garbay (1958–1959) Raoul Salan (1959–1960) Maurice Gazin (1960) André Demetz (1960–1962) Louis Dodelier (1962–1965) Philippe de Camas (1965–1968) André Meltz (1968–1971) Bernard Usureau (1971–1974) Philippe Clave (1974–1975) Jean Favreau (1975–1977) Jacques de Barry (1977–1980) Jeannou Lacaze (1980–1981) Roger Périer (1981–1982) Alban Barthez (1982–1984) Michel Fennebresque (1984–1987) Hervé Navereau (1987–1991) Daniel Valéry (1991–1992) Michel Guignon (1992–1996) Michel Billot (1996–2000) Pierre Costedoat (2000–2002) Marcel Valentin (2002–2005) Xavier de Zuchowicz (2005–2007) Bruno Dary (2007–2012) Hervé Charpentier (2012–2015) Bruno Le Ray (2015–2020) Christophe Abad (od 2020)