Jeleniów (województwo dolnośląskie)

Jeleniów

wieś
Kościół Trójcy Świętej w Jeleniowie
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	kłodzki
Gmina	Lewin Kłodzki
Wysokość	390-430 m n.p.m.
Liczba ludności (III 2011)	531
Strefa numeracyjna	74
Kod pocztowy	57-343
Tablice rejestracyjne	DKL
SIMC	0853300
Położenie na mapie gminy Lewin Kłodzki Jeleniów
Położenie na mapie Polski Jeleniów
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Jeleniów
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego Jeleniów
50°25′24″N 16°15′26″E

Pałac w Jeleniowie

Jeleniów (do 1945 niem. Gellenau) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Lewin Kłodzki.

Położenie

Jeleniów to duża wieś łańcuchowa o długości około 2,5 km, położona w dolinie potoku Klikawa (Bystra), pomiędzy Lewinem Kłodzkim na wschodzie, a Zakrzem na zachodzie, na granicy Wzgórz Lewińskich i Obniżenia Kudowy, na wysokości około 390-430 m n.p.m.

Podział administracyjny

W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Jeleniów, po jej zniesieniu w gromadzie Lewin Kłodzki. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.

Historia

Jeleniów w 1350 roku znany było jako Geylnow, jako folwark od 1477 roku należał do państwa homolskiego. Po upadku tego państwa w 1595 roku wieś została sprzedana Dusznikom. Dwa lata później kupił go wolny sołtys Kaspar Alten z okolic Trutnowa. Jeleniów pozostawał w posiadaniu rodziny Altenów do XVIII wieku, następnie należał kolejno do kilku rodów szlacheckich, między innymi von Haugwitzów. Ostatnimi właścicielami miejscowości byli hrabiowie von Mutius.
W 1840 roku w Jeleniowie były: trzy folwarki, dwa młyny wodne, trzy tartaki, gorzelnia, browar i ponad sto chałupniczych warsztatów tkackich. Na początku XIX wieku F.B. von Mutius założył tutaj dużą tkalnię, która pod koniec stulecia zatrudniała około 1000 osób.
Od drugiej połowy XVIII wieku było znane w Jeleniowie źródło wody mineralnej zwane Źródłem Feliksa. Woda wydobywana z odwiertu o głębokości 96 metrów jest butelkowana w miejscowej rozlewni pod nazwą „Staropolanka Zdrój”.

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są obiekty:

• kościół filialny pw. Trójcy Świętej, barokowy z 1669 roku, zrujnowany w 1945 roku, odbudowany w latach 1948–1952 i remontowany w 1978 roku. Jest to niewielka, salowa budowla z wydzielonym, półkoliście zakończonym prezbiterium. Wnętrze jest sklepione kolebką z lunetami. Na dachu znajduje się sygnaturka, a wewnątrz barokowe wyposażenie, między innymi ołtarz z około 1700 roku.
• zespół pałacowy:
  • pałac, wybudowany na początku XVII wieku, przebudowany w 1750 roku i w drugiej połowie XIX wieku,
  • park, powstały po 1850 roku

Osoby związane z Jeleniowem

• W Jeleniowie urodził się Gerhard von Mutius: niemiecki filozof, dyplomata, właściciel Jeleniowa, literat, autor opowiadań zawierających motywy kłodzkie.

Zobacz też

• Jeleniewo

Bibliografia

• WaldemarW. Brygier WaldemarW., TomaszT. Dudziak TomaszT., IwonaI. Chomiak IwonaI., Ziemia Kłodzka, Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, ISBN 978-83-89188-95-3, OCLC 751422625 .brak strony (książka)
• Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 13: Góry Stołowe. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1992, ISBN 83-7005-301-7.

Linki zewnętrzne

• Zdjęcia Jeleniowa w portalu Dolny-Śląsk.pl