Jerzy Albrecht Denhoff

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Jerzy Albrecht Denhoff
Ilustracja
Herb Jerzy Albrecht Denhoff
Kraj działania  I Rzeczpospolita
Data urodzenia 7 kwietnia 1640
Data śmierci 16 marca 1702
Miejsce pochówku Jasna Góra
biskup diecezjalny przemyski
Okres sprawowania 1689 – 1701
biskup diecezjalny krakowski
Okres sprawowania 1701 – 1702
Wyznanie katolickie
Kościół rzymskokatolicki
Nominacja biskupia 1 kwietnia 1686
Sakra biskupia brak danych
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
Sukcesja apostolska
Konsekrator Andrzej Chryzostom Załuski
Współkonsekratorzy Jan Mikołaj Łubieniecki
Michał Szembek

Jerzy Albrecht Denhoff (lub równoważnie Doenhoff) herbu Dzik (ur. 7 kwietnia 1640, zm. 16 marca 1702) – kanclerz wielki koronny, biskup kamieniecki w latach 1685-1687[1], przemyski w latach 1689-1701 i krakowski w latach 1701-1702, prepozyt płockiej kapituły katedralnej w latach 1693-1701[2], kanonik krakowski, kustosz poznańskiej kapituły katedralnej w latach 1671-1676, kanonik poznańskiej kapituły katedralnej w 1671 roku[3], kanonik kapituły katedralnej chełmińskiej, administrator opactwa witowskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Był synem Zygmunta i Teresy Anny Ossolińskiej. Odbył studia teologiczne w kolegium jezuickim w Rzymie[4]. Deputat kapituły katedralnej poznańskiej na Trybunał Główny Koronny w 1671 roku[5]. W 1686 roku został biskupem kamienieckim, w 1687 osobistym kanclerzem królowej Marii Kazimiery. W 1690 został biskupem przemyskim. W 1688 mianowany kanclerzem wielkim koronnym.

Po ujawnieniu ateizmu Kazimierza Łyszczyńskiego domagał się dla niego kary śmierci[6]. Był początkowo stronnikiem Marysieńki, później skłaniał się w stronę stronnictwa profrancuskiego. W czasie elekcji po śmierci Jana III Sobieskiego, w 1697 popierał kandydaturę księcia Contiego. Jako kanclerz wysłał do Ludwika XIV pismo zawiadamiające o wyborze księcia na króla Polski. 5 lipca 1697 roku podpisał w Warszawie obwieszczenie do poparcia wolnej elekcji, które zwoływało szlachtę na zjazd w obronie naruszonych praw Rzeczypospolitej[7]. Poparł jednak wkrótce Augusta II, którego był elektorem[8], i z jego rąk otrzymał w 1701 biskupstwo krakowskie. Biskupem krakowskim był zaledwie pół roku. Pochowany został w rodzinnej kaplicy na Jasnej Górze w Częstochowie (był ostatnim pochowanym tam członkiem rodu).

Miejsce pochówku Jerzego Albrechta Denhoffa, kaplica św. Pawła I Pustelnika na Jasnej Górze, mauzoleum grobowe Denhoffów (z elewacją licowaną rustyką)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Kazimierz Piwarski, Jerzy Albrecht Denhoff, w: Polski Słownik Biograficzny, Kraków 1939-1946 t. V, s. 113-114.
  2. ↑ Antoni Julian Nowowiejski, Płock : monografia historyczna / napisana podczas wojny wszechświatowej i wydrukowana w roku 1930, Płock [1931], s. 354.
  3. ↑ Mikołaj Pukianiec, Organizacja i funkcjonowanie poznańskiej kapituły katedralnej w XVII wieku, s. 28, 36.
  4. ↑ Alfons Mańkowski, Prałaci i kanonicy katedralni chełmińscy : od założenia kapituły do naszych czasów, Toruń 1928, s. 32-33.
  5. ↑ Mikołaj Pukianiec, Organizacja i funkcjonowanie poznańskiej kapituły katedralnej w XVII wieku, s. 136.
  6. ↑ Wiesław Mercik, Bez płaszcza z gronostajów. Kraków 1988, s.80.
  7. ↑ Obwieszczenie do poparcia wolney elekcyey roku Pańskiego tysiącznego sześćsetnego dziewięćdziesiątego siodmego. [Inc.:] Actum in castro Ravensi sub interregno feria quinta post festum sanctae Margarethae [...] proxima anno Domini millesimo sexcentesimo nonagesimo septimo. [b.n.s]
  8. ↑ Volumina Legum, t. V, Petersburg 1860, s. 435.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Wiesław Mercik: Bez płaszcza z gronostajów. Kościół a państwo i prawa człowieka. Kraków: KAW, 1988, s. tak. ISBN 83-03-02361-6.
p • d • e
Biskupi kamienieccy
Biskupi diecezjalni
Biskupi pomocniczy
p • d • e
Kanclerze wielcy koronni
Coat of Arms of Polish-Lithuanian Commonwealth
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jerzy_Albrecht_Denhoff&oldid=59936639”