Jerzy Albrecht Denhoff
| ||
| ||
| Kraj działania | ||
|---|---|---|
| Data urodzenia | ||
| Data śmierci | ||
| Miejsce pochówku | ||
| Biskup diecezjalny przemyski | ||
| Okres sprawowania |
1689–1701 | |
| Biskup diecezjalny krakowski | ||
| Okres sprawowania |
1701–1702 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Nominacja biskupia |
1 kwietnia 1686 | |
| Sakra biskupia |
brak danych | |
| Konsekrator | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Współkonsekratorzy | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Jerzy Albrecht Denhoff (lub równoważnie Doenhoff) herbu Dzik (ur. 7 kwietnia 1640, zm. 16 marca 1702) – kanclerz wielki koronny, biskup kamieniecki w latach 1685–1687[1], przemyski w latach 1689–1701 i krakowski w latach 1701–1702, prepozyt płockiej kapituły katedralnej w latach 1693–1701[2], kanonik krakowski, kustosz poznańskiej kapituły katedralnej w latach 1671–1676, kanonik poznańskiej kapituły katedralnej w 1671 roku[3], kanonik kapituły katedralnej chełmińskiej, administrator opactwa witowskiego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Był synem Zygmunta i Teresy Anny Ossolińskiej. Odbył studia teologiczne w kolegium jezuickim w Rzymie[4]. Deputat kapituły katedralnej poznańskiej na Trybunał Główny Koronny w 1671 roku[5]. W 1686 roku został biskupem kamienieckim, w 1687 osobistym kanclerzem królowej Marii Kazimiery. W 1690 został biskupem przemyskim. W 1688 mianowany kanclerzem wielkim koronnym.
Po ujawnieniu ateizmu Kazimierza Łyszczyńskiego domagał się dla niego kary śmierci[6]. Był początkowo stronnikiem Marysieńki, później skłaniał się w stronę stronnictwa profrancuskiego. Po zerwanym sejmie konwokacyjnym 1696 roku przystąpił 28 września 1696 roku do konfederacji generalnej[7]. W czasie elekcji po śmierci Jana III Sobieskiego, w 1697 popierał kandydaturę księcia Contiego. Jako kanclerz wysłał do Ludwika XIV pismo zawiadamiające o wyborze księcia na króla Polski. 5 lipca 1697 roku podpisał w Warszawie obwieszczenie do poparcia wolnej elekcji, które zwoływało szlachtę na zjazd w obronie naruszonych praw Rzeczypospolitej[8]. Był elektorem Augusta II Mocnego z ziemi lwowskiej i przemyskiej w 1697 roku[9] i z jego rąk otrzymał w 1701 biskupstwo krakowskie. Biskupem krakowskim był zaledwie pół roku. Pochowany został w rodzinnej kaplicy na Jasnej Górze w Częstochowie (był ostatnim pochowanym tam członkiem rodu).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Kazimierz Piwarski, Jerzy Albrecht Denhoff, w: Polski Słownik Biograficzny, Kraków 1939-1946 t. V, s. 113-114.
- ↑ Antoni Julian Nowowiejski, Płock : monografia historyczna / napisana podczas wojny wszechświatowej i wydrukowana w roku 1930, Płock [1931], s. 354.
- ↑ Mikołaj Pukianiec, Organizacja i funkcjonowanie poznańskiej kapituły katedralnej w XVII wieku, s. 28, 36.
- ↑ Alfons Mańkowski, Prałaci i kanonicy katedralni chełmińscy : od założenia kapituły do naszych czasów, Toruń 1928, s. 32-33.
- ↑ Mikołaj Pukianiec, Organizacja i funkcjonowanie poznańskiej kapituły katedralnej w XVII wieku, s. 136.
- ↑ Wiesław Mercik, Bez płaszcza z gronostajów. Kraków 1988, s.80.
- ↑ Konfederacya Generalna Ordinvm Regni & Magni Dvcatus Lithvaniæ Po niedoszłey Konwokacyey głowney Warszawskiey umowiona Roku Pańskiego 1696. dnia 29 Miesiąca Sierpnia, [1696], [b.n.s.]
- ↑ Obwieszczenie do poparcia wolney elekcyey roku Pańskiego tysiącznego sześćsetnego dziewięćdziesiątego siodmego. [Inc.:] Actum in castro Ravensi sub interregno feria quinta post festum sanctae Margarethae [...] proxima anno Domini millesimo sexcentesimo nonagesimo septimo. [b.n.s]
- ↑ Suffragia województw i ziem koronnych i W. X. Litewskiego zgodnie na [...] Augusta II obranego króla polskiego [...] dnia 27 VI i przy poparciu wolnej elekcjej jego [...], s. 33.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Wiesław Mercik: Bez płaszcza z gronostajów. Kościół a państwo i prawa człowieka. Kraków: KAW, 1988, s. tak. ISBN 83-03-02361-6.
- Biskupi krakowscy
- Biskupi przemyscy (Kościół rzymskokatolicki)
- Biskupi kamienieccy
- Członkowie dworu Augusta II Mocnego
- Członkowie konfederacji generalnej (1696)
- Denhoffowie herbu Dzik
- Deputaci duchowni Trybunału Głównego Koronnego (kapituła katedralna poznańska)
- Duchowni katoliccy – szlachta I Rzeczypospolitej
- Elektorzy Augusta II Mocnego
- Elektorzy władców Polski (ziemia lwowska)
- Elektorzy władców Polski (ziemia przemyska)
- Kanclerze Marii Kazimiery d’Arquien
- Kanclerze wielcy koronni (duchowni)
- Kanonicy chełmińskiej kapituły katedralnej
- Kanonicy krakowscy
- Kanonicy poznańskiej kapituły katedralnej
- Kustosze poznańskiej kapituły katedralnej
- Pochowani w bazylice jasnogórskiej
- Prepozyci płockiej kapituły katedralnej
- Senatorowie duchowni I Rzeczypospolitej
- Senatorowie za panowania Jana III Sobieskiego
- Senatorowie za panowania Augusta II Mocnego
- Sygnatariusze obwieszczenia do poparcia wolnej elekcji 1697
- Urodzeni w 1640
- Zmarli w 1702