Jerzy Albrecht Denhoff

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skocz do: nawigacja, szukaj
Jerzy Albrecht Denhoff
Jerzy Albrecht Denhoff
Herb Jerzy Albrecht Denhoff
Kraj działania  I Rzeczpospolita
Data urodzenia 7 kwietnia 1640
Data śmierci 16 marca 1702
biskup diecezjalny przemyski
Okres sprawowania 1689 – 1701
biskup diecezjalny krakowski
Okres sprawowania 1701 – 1702
Wyznanie katolickie
Kościół rzymskokatolicki
Nominacja biskupia 1 kwietnia 1686
Sakra biskupia brak danych
Commons Multimedia w Wikimedia Commons

Jerzy Albrecht Denhoff (lub równoważnie Doenhoff) herbu Dzik (ur. 7 kwietnia 1640, zm. w 16 marca 1702) – kanclerz wielki koronny, biskup kamieniecki w latach 1685-1687[1], przemyski w latach 1689-1701 i krakowski w latach 1701-1702, kanonik krakowski, kustosz poznańskiej kapituły katedralnej w latach 1671-1676, kanonik poznańskiej kapituły katedralnej w 1671 roku[2], kanonik kapituły katedralnej chełmińskiej, administrator opactwa witowskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Był synem Zygmunta i Teresy Anny Ossolińskiej. Odbył studia teologiczne w kolegium jezuickim w Rzymie[3]. Deputat kapituły katedralnej poznańskiej na Trybunał Główny Koronny w 1671 roku[4]. W 1686 roku został biskupem kamienieckim, w 1687 osobistym kanclerzem królowej Marii Kazimiery. W 1690 został biskupem przemyskim. W 1688 mianowany kanclerzem wielkim koronnym.

Po ujawnieniu ateizmu Kazimierza Łyszczyńskiego domagał się dla niego kary śmierci[5]. Był początkowo stronnikiem Marysieńki, później skłaniał się w stronę stronnictwa profrancuskiego. W czasie elekcji po śmierci Jana III Sobieskiego, w 1697 popierał kandydaturę księcia Contiego. Jako kanclerz wysłał do Ludwika XIV pismo zawiadamiające o wyborze księcia na króla Polski. Poparł jednak wkrótce Augusta II, którego był elektorem[6]. i z jego rąk otrzymał w 1701 biskupstwo krakowskie. Biskupem krakowskim był zaledwie pół roku. Pochowany został w rodzinnej kaplicy na Jasnej Górze w Częstochowie (był ostatnim pochowanym tam członkiem rodu).

Miejsce pochówku Jerzego Albrechta Denhoffa, kaplica św. Pawła I Pustelnika na Jasnej Górze, mauzoelum grobowe Denhoffów (z elewacją licowaną rustyką)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Kazimierz Piwarski, Jerzy Albrecht Denhoff, w: Polski Słownik Biograficzny, Kraków 1939-1946 t. V, s. 113-114.
  2. ↑ Mikołaj Pukianiec, Organizacja i funkcjonowanie poznańskiej kapituły katedralnej w XVII wieku, s. 28, 36.
  3. ↑ Alfons Mańkowski, Prałaci i kanonicy katedralni chełmińscy : od założenia kapituły do naszych czasów, Toruń 1928, s. 32-33.
  4. ↑ Mikołaj Pukianiec, Organizacja i funkcjonowanie poznańskiej kapituły katedralnej w XVII wieku, s. 136.
  5. ↑ Wiesław Mercik, Bez płaszcza z gronostajów. Kraków 1988, s.80.
  6. ↑ Volumina Legum, t. V, Petersburg 1860, s. 435.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Wiesław Mercik: Bez płaszcza z gronostajów. Kościoł a państwo i prawa człowieka. Kraków: KAW, 1988, s. tak. ISBN 83-03-02361-6.
p • d • e
Biskupi kamienieccy
Biskupi diecezjalni
Wilhelm (ok. 1375) • Rokozjusz (1378–1398) • Aleksander (1406–1411) • Andrzej z Bazylei (1411–1413) • Zbigniew z Łapanowa (1414–1428) • Paweł z Bojańczyc (1428–1453) • Mikołaj Łabuński (1453–1467) • Mikołaj Leśniowski (1468–1469) • Mikołaj Próchnicki (1469–1479) • Maciej ze Starej Łomży (1484–1490) • Piotr z Lesiowa (1492–ok.1500) • Jakub Buczacki (1510–1518) • Wawrzyniec Międzyleski (1521–1531) • Piotr Gamrat (1531–1535) • Sebastian Branicki (1535–1538) • Jan Wilamowski (1539–1540) • Mikołaj Dzierzgowski (1541–1542) • Jan Dziaduski (1542–1543) • Andrzej Zebrzydowski (1543–1545) • Jan Drohojowski (1545–1546) • Benedykt Izdbieński (1546) • Leonard Słończewski (1546–1562) • Piotr Arciechowski (1562) • Dionizy Secygniowski (1563–1576) • Marcin Białobrzeski (1577–1586) • Wawrzyniec Goślicki (1587–1590) • Stanisław Gomoliński (1590–1591) • Paweł Wołucki (1594–1607) • Jan Andrzej Próchnicki (1607–1614) • Adam Nowodworski (1615–1627) • Paweł Piasecki (1627–1641) • Andrzej Leszczyński (1641–1646) • Michał Erazm Działyński (1646–ok. 1657) • Jan Ludwik Stępkowski (ok. 1658–1660) • Zygmunt Czyżowski (1664–1666) • Wojciech Koryciński (1667–1670) • Wespazjan Lanckoroński (1670–1677) • Stanisław Wojeński (1680–1685) • Jerzy Albrecht Denhoff (1686–1689) • Jan Chryzostom Gniński (1700–1716) • Stefan Bogusław Rupniewski (1716–1721) • Stanisław Józef Hozjusz (1722–1733) • Augustyn Wessel (1733–1735) • Franciszek Antoni Kobielski (1736–1739) • Wacław Hieronim Sierakowski (1739–1742) • Mikołaj Dembowski (1742–1757) • Adam Stanisław Krasiński (1759–1795) • Jan Dembowski (1795–1809) • Franciszek Mackiewicz (1815–1842) • Mikołaj Górski (1853–1855) • Antoni Fijałkowski (1860–1872) • Kasper Borowski (1867–1883 adm. apost.) • Szymon Marcin Kozłowski (1883–1891 adm. apost.) • Cyryl Lubowidzki (1897–1898 adm. apost.) • Bolesław Hieronim Kłopotowski (1899–1901 adm. apost.) • Karol Antoni Niedziałkowski (1901–1911 adm. apost.) • Ignacy Dubowski (1916–1918 adm. apost.) • Piotr Mańkowski (1918–1926) • Jan Olszański (1991–2002) • Leon Dubrawski (od 2002)
Biskupi pomocniczy
Jan Ludwik Stępkowski (1641–ok. 1658 koadiutor) • Michał Delamars (1723–1724) • Adam Woyna Orański (1730–przed 1779) • Jan Ignacy Dłuski (1778–1795) • Ignacy Pawłowski (1828–1841) • Antoni Fijałkowski (1858–1860) • Stanisław Padewski (1995–1998) • Leon Dubrawski (1998–2002) • Jan Niemiec (od 2006) • Radosław Zmitrowicz (od 2013)
p • d • e
Kanclerze wielcy koronni
Klemens • Jarost • Stanisław z Krakowa • Franciszek z Krakowa • Zbigniew ze Szczyrzyca • Janusz Suchywilk • Zawisza Kurozwęcki • Jan Radlica • Zaklika z Miedzygorza • Mikołaj Kurowski • Wojciech Jastrzębiec • Jan Szafraniec • Jan Taszka Koniecpolski • Jan Gruszczyński • Jakub Dembiński • Uriel Górka • Stanisław Kurozwęcki • Krzesław Kurozwęcki • Jan Łaski • Maciej Drzewicki • Krzysztof Szydłowiecki • Jan Chojeński • Paweł Dunin-Wolski • Tomasz Sobocki • Samuel Maciejowski • Jan Ocieski • Walenty Dembiński • Piotr Dunin-Wolski • Jan Zamoyski • Maciej Pstrokoński • Wawrzyniec Gembicki • Feliks Kryski • Stanisław Żółkiewski • Andrzej Lipski • Wacław Leszczyński • Jakub Zadzik • Tomasz Zamoyski • Piotr Gembicki • Jerzy Ossoliński • Andrzej Leszczyński • Stefan Koryciński • Mikołaj Prażmowski • Jan Leszczyński • Jan Stefan Wydżga • Jan Wielopolski • Jerzy Albrecht Denhoff • Karol Tarło • Andrzej Chryzostom Załuski • Jan Stanisław Jabłonowski • Jan Szembek • Andrzej Stanisław Załuski • Jan Małachowski • Andrzej Hieronim Zamoyski • Andrzej Stanisław Młodziejowski • Jan Andrzej Borch • Antoni Onufry Okęcki • Jacek Małachowski • Antoni Sułkowski
Coat of Arms of Polish-Lithuanian Commonwealth
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jerzy_Albrecht_Denhoff&oldid=53318537”