Jerzy Jabłonowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jerzy Jabłonowski
Ilustracja
porucznik kawalerii porucznik kawalerii
Data i miejsce urodzenia

27 lipca 1897
Warszawa

Data i miejsce śmierci

22 kwietnia 1942
KL Auschwitz

Przebieg służby
Lata służby

1916–1930, 1939–1942

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

7 pułk ułanów

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Odznaka honorowa za Rany i Kontuzje
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941, trzykrotnie) Medal Pamiątkowy Jubileuszowy 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej
Por. Jerzy Jabłonowski - stoi na pierwszym planie 1. od lewej

Jerzy Jabłonowski (ur. 27 lipca 1897 w Warszawie, zm. 22 kwietnia 1942 w KL Auschwitz) – legionista, porucznik kawalerii Wojska Polskiego, adiutant marszałka Józefa Piłsudskiego, armator z Gdyni[1].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 27 lipca 1897 w Warszawie, w rodzinie Władysława Feliksa i Marii Heleny[2][3]. W pierwszym roku swego życia został sierotą[4].

29 listopada 1918 wstąpił do Wojska Polskiego[5]. Służył w 4. szwadronie 7 pułku ułanów. Pod dowództwem Edwarda Wilczyńskiego walczył na wojnie z Ukraińcami, a następnie na wojnie z bolszewikami[4]. Wyróżnił się w końcu lipca 1919 w walkach pod Wilejką, które były częścią polskiej ofensywy na Mińsk[6].

Od 16 marca 1921 do 22 maja 1922 był słuchaczem dziesięciomiesięcznego kursu dla oficerów młodszych mianowanych za waleczność, a nie posiadających odpowiedniego cenzusu naukowego (klasa XII, 4/XII) w Wielkopolskiej Szkole Podchorążych Piechoty w Bydgoszczy[7][4][8]. W międzyczasie (3 maja 1922) został zweryfikowany w stopniu podporucznika ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 104. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 – kawalerii)[9]. Po ukończeniu kursu wrócił do macierzystego pułku, który stacjonował w Mińsku Mazowieckim[10][11]. 12 lutego 1923 prezydent RP awansował go z dniem 1 stycznia 1923 na porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1920 i 14. lokatą w korpusie oficerów jazdy[12].

Z dniem 30 listopada 1927 został przeniesiony w stan nieczynny (bez poborów) na 12 miesięcy z równoczesnym przeniesieniem z 7 puł. do kadry oficerów kawalerii[13]. Z dniem 30 listopada 1928 przedłużono mu stan nieczynny o dalsze 12 miesięcy[14]. Następnie został oddany do dyspozycji szefa Departamentu Kawalerii Ministerstwa Spraw Wojskowych, a z dniem 30 kwietnia 1930 przeniesiony w stan spoczynku[15].

Mieszkał w Gdyni-Kamiennej Górze, w pensjonacie Victoria Regia[16].

We wrześniu 1939 wziął udział w obronie Wybrzeża służąc w 2 batalionie morskim[17]. Dostał się do niewoli niemieckiej i został osadzony w Oflagu II A Prenzlau, gdzie otrzymał numer jeńca „868”[17]. 21 marca 1940 przebywał w szpitalu rezerwowym w Tangerhütte[17].

Według Leona Wanata w tym samym roku został aresztowany w obozie jeńców, przewieziony do Warszawy i osadzony na Pawiaku[1]. Natomiast ze wspomnień Ireny Rybotyckiej wynika, że Jerzy Jabłonowski w 1940 przebywał na wolności w Warszawie i był pomysłodawcą wykorzystania sygnetu drukarskiego Wydawnictwa Polskiego R. Wegnera jako znaku „Polska Walcząca”[18].

3 lutego 1942 przybył do obozu koncentracyjnego Auschwitz, gdzie zginął 22 kwietnia 1942[3][19].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

2 marca 1936 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucił wniosek o nadanie mu tego odznaczenia „z powodu braku pracy niepodległościowej”[16].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Wanat 1985 ↓, s. 385.
  2. a b Kolekcja ↓, s. 1.
  3. a b Informacja o więźniach : Jabłonowski Jerzy. Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu. [dostęp 2023-11-03].
  4. a b c Kolekcja ↓, s. 4.
  5. Kolekcja ↓, s. 5.
  6. Kolekcja ↓, s. 6.
  7. Szkic historyczny 1924 ↓, s. 111–115.
  8. Spis oficerów 1921 ↓, s. 250.
  9. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 176.
  10. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 613, 686.
  11. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 555, 609.
  12. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 15 lutego 1923, s. 99.
  13. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 28 z 23 grudnia 1927, s. 373.
  14. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928, s. 377.
  15. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31 marca 1930, s. 121.
  16. a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-04].
  17. a b c Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2023-11-04].
  18. Irena Rybotycka: Geneza koncepcji graficznej „Kotwicy” jako znaku „Polski Walczącej”. [dostęp 2023-11-04].
  19. Wanat 1985 ↓, s. 385, według autora 6 stycznia 1941 został wysłany do obozu Auschwitz, gdzie został rozstrzelany w 1943.
  20. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 39 z 29 października 1921, s. 1448.
  21. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-04].
  22. Księga Jazdy Polskiej 1938 ↓, s. 412.
  23. Laudyn 1931 ↓, s. 37.
  24. Kolekcja ↓, s. 3, Krzyż Walecznych nadany rozkazem Dowództwa 2 Armii nr 11/21..
  25. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-04].
  26. Kolekcja ↓, s. 3.
  27. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 6 sierpnia 1929, s. 242.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]