Jerzy Kamil Weintraub
| ||
| Data i miejsce urodzenia | 27 sierpnia 1916 Piotrogród | |
| Data i miejsce śmierci | 10 września 1943 Warszawa | |
| Narodowość | polska | |
| Dziedzina sztuki | poezja | |
Jerzy Kamil Weintraub-Krzyżanowski (ur. 27 sierpnia 1916 w Piotrogrodzie, zm. 10 września 1943 w Warszawie) – polski poeta, publicysta i tłumacz.
Współtwórca grupy literackiej "Chaos", wraz z nią wydawał pismo. Debiutował w „Okolicy Poetów” w 1935. Współpracował z pismami: „Kamena”, „Nasz Wyraz”, „Sygnały”. Był jednym z założycieli konspiracyjnej biblioteki „Wydawnictwo Sublokatorów Przyszłości”, która istniała w latach 1940–1943. Członek grupy redaktorów pisma „Droga”. Chorował na gruźlicę.
Był przyjacielem poety Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, który dedykował mu wiersz pt. Jesienny spacer poetów.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Okres wczesnego dzieciństwa (1918-1924) spędził z rodzicami w Kopenhadze. W roku 1924 Weintraubowie zamieszkali w Warszawie, a rok później przyszły poeta został uczniem znanego warszawskiego Gimnazjum im. Mikołaja Reja. W roku 1934 Weintraub wstąpił na Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Warszawskiego i studiował psychologię. Po roku jednak zachorował, w wyniku powikłań po przebytej grypie zachorował na płuca i musiał przerwać naukę. W pierwszym okresie choroby rodzice wysłali go na leczenie do Szwajcarii, później, aż do roku 1939, poeta leczył się w sanatoriach w Otwocku, Śródborowie i Zakopanem. Na ten okres przypada jego właściwy debiut literacki: druk wierszy w latach 1935-37 w redagowanej przez Stanisława Czernika "Okolicy Poetów"; wówczas też współpracuje z krakowskim czasopismem "Nasz Wyraz", z chełmską "Kameną" Kazimierza Andrzeja Jaworskiego i z lwowskimi "Sygnałami". Drukuje także w "Czarno na Białem" i "Nowej Kwadrydze". Pojedyncze jego wiersze zamieszcza "Skamander", liczne utwory satyryczne publikują "Szpilki". Debiutancki zbiorek wierszy "Próba powrotu" ogłosił poeta w roku 1937 jako 10 tomik Biblioteki Kameny. W roku 1939, na krótko przed wybuchem wojny, opublikował Weintraub swój drugi tomik "Wrogi czas". W założonym przez Jerzego Kamila Weintrauba konspiracyjnym Wydawnictwie "Sublokatorów Przyszłości" ukazują się jego tomiki: "Maski krajobrazu" (zeszyt pierwszy), "Płomień Pachnący" (zeszyt szósty), "Pieśń i chmury" (zeszyt dziesiąty), "Nurt listopadowy" (zeszyt czternasty), przekłady Sonetów do Orfeusza Rilkego (zeszyt czwarty i dwunasty) i przekłady wierszy Borysa Pasternaka (zeszyt ósmy). Jednym z "Sublokatorów Przyszłości" był Krzysztof Kamil Baczyński, z którym Weitraub się przyjaźnił (wspólne pisanie wierszy, długie rozmowy na tematy literackie, eksperymenty prozatorskie). Ukrywanie się, próby zacierania śladów, by ujść groźbom szpicla-szantażysty, zmuszają Weintrauba (Polaka pochodzenia żydowskiego) do coraz dalej idącego ograniczania kontaktów z przyjaciółmi, pogłębiają poczucie osamotnienia poety. Otwock, Stare Miasto, Kierszek koło Klarysewa, Saska Kępa, Mokotów i znów Stare Miasto - to kolejne etapy tej drogi przez mękę. W tej sytuacji śmierć poety tylko pozornie mogła sprawiać wrażenie tragicznego przypadku: umarł on bowiem 10 września 1943 roku na zakażenie krwi spowodowane zacięciem się przy goleniu.
Poezje[edytuj | edytuj kod]
- 1937 – Próba powrotu
- 1939 – Wrogi czas
- 1941/42 – Maski krajobrazu
- 1941/42 – Płomień pachnący
- 1941/42 – Pieśni i chmury
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Miłosz Piotrowiak "Tropy egzystencji w liryce Jerzego Kamila Weintrauba" Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Katowice 2009;
- Moje cmentarze, Jerzy Kamil Weintraub-Krzyżanowski
- Weintraub Jerzy Kamil Encyklopedia Onet
- Piotr Mitzner "Czego warto jeszcze szukać w literaturze okupacyjnej?" Podkowiński Magazyn Kulturalny nr. 52
