Jerzy Kowalski (filolog klasyczny)
| ||
Data i miejsce urodzenia | 23 maja 1893 Kraków | |
Data i miejsce śmierci | 22 stycznia 1948 Wrocław | |
Zawód | filolog klasyczny, archeolog, wykładowca akademicki | |
Tytuł naukowy | profesor doktor habilitowany | |
Alma Mater | Uniwersytet Jagielloński | |
Uczelnia | Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie, Katolicki Uniwersytet Lubelski, Uniwersytet Wrocławski | |
Stanowisko | profesor zwyczajny, nauczyciel akademicki | |
Odznaczenia | ||
![]() |
Jerzy Włodzimierz Kowalski (ur. 23 maja 1893 w Krakowie, zm. 22 stycznia 1948 we Wrocławiu) – polski filolog klasyczny, pisarz, profesor Uniwersytetu Lwowskiego i Wrocławskiego, członek Polskiej Akademii Umiejętności.
Spis treści
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Był synem Karola (urzędnika) i Wandy z Krawczyńskich. Uczęszczał do Gimnazjum Św. Anny w Krakowie, w latach 1912–1916 studiował filologię i archeologię na Uniwersytecie Jagiellońskim, m.in. u Kazimierza Morawskiego i Jana Michała Rozwadowskiego; pod opieką Tadeusza Sinki obronił doktorat (1917, praca De Plutarchi scriptorum iuvenilium colore rhetorico) i został adiunktem w II Katedrze Filologii Klasycznej Uniwersytetu Lwowskiego; w 1920 otrzymał nominację na profesora nadzwyczajnego – o awansie tym, mimo braku formalnych wymogów (habilitacji), zadecydował wysoki poziom pracy doktorskiej – i objął III Katedrę Filologii Klasycznej. Profesorem zwyczajnym został w 1929. W roku akademickim 1932/1933[1], 1933/1934 pełnił funkcję dziekana Wydziału Humanistycznego. Początek II wojny światowej spędził we Lwowie, prowadząc z żoną (oraz innym profesorem filologii klasycznej Jerzym Manteufflem) herbaciarnię; potem przeniósł się do Warszawy. W latach 1944–1945 wykładał na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim życie i działalność św. Augustyna. W 1945 objął I Katedrę Filologii Klasycznej Uniwersytetu Wrocławskiego; był jednym z organizatorów Wydziału Humanistycznego oraz Instytutu Filologii Klasycznej tej uczelni, w roku akademickim 1945/1946 był dziekanem Wydziału Humanistycznego, 1946/1947 – prorektorem.
W 1939 został powołany na członka-korespondenta Polskiej Akademii Umiejętności. Należał także do Towarzystwa Naukowego we Lwowie (1923 członek przybrany, 1931 członek czynny); po wojnie działał we wrocławskich towarzystwach naukowych – Polskim Towarzystwie Filologicznym (1945 członek-założyciel Oddziału Wrocławskiego), Polskim Towarzystwie Archeologicznym (1946 członek-założyciel Oddziału Wrocławskiego i od 1946 prezes tego oddziału), Polskim Towarzystwie Ludoznawczym (od 1946 przewodniczący Oddziału Wrocławskiego), Wrocławskim Towarzystwie Naukowym (członek od 1945, współtwórca Wydziału Nauk Filologicznych towarzystwa). Współpracował z pismami „Eos”, „Kwartalnik Klasyczny”, „Meander”.
Zainteresowania naukowe Jerzego Kowalskiego obejmowały retorykę grecką, archeologię starożytnej Grecji, mitologię i etnografię antyczną, historię i geografię starożytną. Badał wczesne prace Plutarcha, wykazując wpływ retoryki greckiej na tego autora. Zajmował się twórczością Hermogenesa z Tarsu, opracował krytyczne wydanie jego dzieł Hermogenes de statibus (1947). Badał Sielanki Wergiliusza, łacinę Kopernika, wydał z komentarzem Wykłady lozańskie Mickiewicza (1936), a także Chmury Arystofanesa (1923) i Wyznania św. Augustyna (1929). Odbywał liczne podróże naukowe do Włoch, Grecji i Francji w okresie międzywojennym. Zainicjował serię wydawniczą "Acta Seminarii Philologici II".
Został pochowany na Cmentarzu Świętego Wawrzyńca we Wrocławiu.
Pośmiertnie został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1950)[2].
Publikacje[edytuj | edytuj kod]
Zajmował się także literaturą. Wspólnie z żoną Anną z Chrzanowskich wydał kilka powieści (Cataline, 1931; Mijają nas, 1932; Gruce 1936; Gąszcz, 1961) oraz zbiór opowiadań Złota kula (1933). Był również autorem wspomnień Figle pamięci (1963). Z prac naukowych można wymienić:
- Grecja od wojny peloponeskiej do podboju macedońskiego (1923)
- Studia rhetorica (1928)
- De Didone Graeca et Latina (1929)
- De artis rhetoricae originibus quaestiones selectae (1933)
- De arte rhetorica (1937)
- Puer Romanus. Podręcznik do nauki języka łacińskiego dla I klasy gimnazjów ogólnokształcących (1937, z Marianem Goliasem)
- Iuvenis Romanus. Podręcznik do nauki języka łacińskiego dla 2 kl. gimnazjów ogólnokształcących (1938, z Marianem Goliasem)
- Rozwój cywilizacji greckiej (1950)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Nowi dziekani Uniwersytetu Lwowskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 128 z 8 czerwca 1932.
- ↑ M.P. z 1950 r. Nr 85, poz. 1021.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Biogramy uczonych polskich, Część I: Nauki społeczne, zeszyt 2: K–O, Wrocław 1984.
- Absolwenci i studenci Uniwersytetu Jagiellońskiego (okres zaborów)
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1944–1989)
- Polscy teoretycy kultury
- Polscy filolodzy klasyczni
- Wykładowcy Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie
- Członkowie Towarzystwa Naukowego we Lwowie
- Urodzeni w 1893
- Zmarli w 1948
- Wykładowcy Uniwersytetu Wrocławskiego
- Pochowani na Cmentarzu św. Wawrzyńca we Wrocławiu