Jerzy Kulej
![]() | |||||||||||||||||||||||||
Pełne imię i nazwisko |
Jerzy Zdzisław Kulej | ||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Data i miejsce urodzenia |
19 października 1940 | ||||||||||||||||||||||||
Data i miejsce śmierci |
13 lipca 2012 | ||||||||||||||||||||||||
Dorobek medalowy | |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
Odznaczenia | |||||||||||||||||||||||||
![]() ![]() ![]() ![]() |
Jerzy Zdzisław Kulej (ur. 19 października 1940 w Częstochowie[1], zm. 13 lipca 2012 w Warszawie[2]) – polski bokser, dwukrotny mistrz olimpijski, komentator sportowy, poseł na Sejm RP IV kadencji.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]







Był synem Mieczysława[3]. Wychowywał się w częstochowskiej dzielnicy Ostatni Grosz[4]. W wieku 12 lat poznał trenera boksu Wincentego Szyińskiego, który jednak nie zezwolił mu wówczas na treningi z uwagi na zbyt młody wiek[5]. Karierę boksera rozpoczął cztery lata później w 1955 w Starcie Częstochowa. W 1958 zadebiutował w reprezentacji Polski, której trenerem był wówczas Feliks Stamm. W 1963 na mistrzostwach Europy w Moskwie wywalczył złoty medal w wadze lekkopółśredniej, pokonując obrońcę złotego medalu Aloizsa Tumiņša ze Związku Radzieckiego[6].
Pierwszy złoty medal olimpijski wywalczył na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Tokio w 1964. W walce finałowej pokonał reprezentanta ZSRR Jewgienija Frołowa. W 1965 ponownie został mistrzem Europy, a w 1967 wicemistrzem. Na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Meksyku w 1968 powtórzył osiągnięcie z Tokio – po pojedynku z Kubańczykiem Enrique Regüeiferosem zdobył drugi złoty medal (wygrał stosunkiem głosów 3:2 przy punktacji sędziów 59:58, 60:59, 60:59, 59:60, 59:60)[6]. W trakcie kariery bokserskiej stoczył 348 walk, 317 wygrał, 6 zremisował i 25 przegrał.
Pracował w Komendzie Stołecznej Milicji Obywatelskiej w Warszawie w latach 1962–1972, gdzie doszedł do stopnia kapitana MO[7]. W 1972 ukończył studia na Wydziale Nauczycielsko-Trenerskim Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie. W tym samym roku odszedł ze służby w Milicji Obywatelskiej, której był formalnie funkcjonariuszem jako zawodnik Gwardii Warszawa.
Od 1975 do 1990 należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W wyborach parlamentarnych w 1991 i 1993 kandydował do Sejmu (odpowiednio z listy Polskiej Partii Przyjaciół Piwa oraz Samoobrony – Leppera). W latach 2001–2005 był posłem na Sejm wybranym z listy Sojuszu Lewicy Demokratycznej z okręgu warszawskiego. W 2004 przeszedł do Socjaldemokracji Polskiej, w 2005 bezskutecznie z jej ramienia ubiegał się o reelekcję w wyborach parlamentarnych.
Od lat 90. wspierał zawodników Mazura Ełk, okazjonalnie ich trenując[8]. Pracował również jako komentator sportowy m.in. na antenie Polsatu Sport. Był konsultantem przy produkcji Ogniem i mieczem (oraz serialu pod tym samym tytułem), wystąpił gościnnie w Przepraszam, czy tu biją? oraz w filmie biograficznym Papa Stamm[9]. W 1996 opublikował swoją autobiografię Jerzy Kulej – dwie strony medalu[6].
10 grudnia 2011 doznał rozległego zawału serca[10]. Siedem miesięcy później zmarł w Mazowieckim Szpitalu Bródnowskim[2]. Bezpośrednią przyczyną zgonu była choroba nowotworowa[11]. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 20 lipca 2012 w katedrze polowej Wojska Polskiego w Warszawie z udziałem przedstawicieli władz państwowych, a także ludzi sportu i kultury. Pochowany został w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach[12] (kwatera G-tuje-4)[13].
Odznaczenia, wyróżnienia i upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
Otrzymał Złote Odznaczenie im. Janka Krasickiego, czterokrotnie Złoty Medal za Wybitne Osiągnięcia Sportowe, odznaki Mistrz Sportu i Zasłużony Mistrz Sportu, Złoty Krzyż Zasługi, a także Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski[14]. W 1998, za wybitne zasługi dla ruchu olimpijskiego, za działalność na rzecz rozwoju i propagowania kultury fizycznej oraz osiągnięcia sportowe, został odznaczony przez prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[3]. W 1995 otrzymał Nagrodę im. Aleksandra Rekszy.
W 2017 jego imieniem nazwano rondo w rodzinnej Częstochowie[15].
Odniesienia w kulturze masowej[edytuj | edytuj kod]
W pierwszym odcinku serialu telewizyjnego Sposób na Alcybiadesa z 2001 jeden z bohaterów Jacek „Słaby” Słabiński, zapytany przez psychologa Jacka Stanisława Karwida o najpiękniejszy dzień w życiu, odpowiada, iż był to dzień zdobycia przez Jerzego Kuleja złotego medalu na igrzyskach olimpijskich w 1968.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Piotr Osmólski: Leksykon boksu. Warszawa: Sport i Turystyka, 1989, s. 84. ISBN 83-217-2680-1.
- ↑ a b Nie żyje Jerzy Kulej. tvn24.pl, 2012-07-13. [dostęp 2012-07-13].
- ↑ a b M.P. z 1999 r. nr 6, poz. 68.
- ↑ Legenda Gwardii Warszawa nie żyje. tvp.pl, 2012-07-14. [dostęp 2021-10-05].
- ↑ Jerzy Kulej. legendyboksu.pl. [dostęp 2012-07-14].
- ↑ a b c Jerzy Kulej. olimpijski.pl. [dostęp 2023-01-31].
- ↑ Kto jest kim w Polsce 1984. Warszawa: Interpress, 1984, s. 490.
- ↑ Jerzy Kulej nie żyje. wm.pl, 2012-07-13. [dostęp 2012-07-15].
- ↑ Jerzy Kulej w bazie filmpolski.pl. [dostęp 2012-07-13].
- ↑ Jerzy Kulej rozpoczyna rehabilitację neurologiczną. interia.pl, 2012-01-02. [dostęp 2012-07-27].
- ↑ Rafał Tymiński, Maciej Petruczenko: Powalił go nowotwór. przegladsportowy.pl, 2012-07-14. [dostęp 2012-07-14].
- ↑ Pogrzeb Jerzego Kuleja. „Stamm tworzy w niebie drużynę marzeń”. dziennik.pl, 2012-07-20. [dostęp 2012-07-20].
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-12-10].
- ↑ Kto jest kim w Polsce 1989. Warszawa: Interpress, 1989, s. 665.
- ↑ W Częstochowie mamy rondo Jerzego Kuleja. PiS był przeciw. wyborcza.pl, 2017-04-25. [dostęp 2017-04-27].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jerzy Kulej. olimpijski.pl. [dostęp 2023-01-31].
- Strona sejmowa posła IV kadencji. [dostęp 2012-07-13].
- Członkowie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej
- Laureaci Nagrody im. Aleksandra Rekszy
- Ludzie urodzeni w Częstochowie
- Ludzie sportu związani z Ełkiem
- Medaliści Letnich Igrzysk Olimpijskich 1968
- Medaliści Letnich Igrzysk Olimpijskich 1964
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe
- Odznaczeni odznaczeniem im. Janka Krasickiego
- Odznaczeni odznaką „Mistrz Sportu” (Polska)
- Odznaczeni odznaką „Zasłużony Mistrz Sportu” (Polska)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (Polska Ludowa)
- Oficerowie Milicji Obywatelskiej
- Bokserzy Gwardii Warszawa
- Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie
- Politycy Polskiej Partii Przyjaciół Piwa
- Politycy SdRP i SLD
- Politycy Socjaldemokracji Polskiej
- Polscy bokserzy na igrzyskach olimpijskich
- Polscy dziennikarze sportowi
- Polscy medaliści olimpijscy
- Polscy olimpijczycy (Meksyk 1968)
- Polscy olimpijczycy (Tokio 1964)
- Posłowie z okręgu Warszawa
- Sportowcy związani z Częstochową
- Urodzeni w 1940
- Zmarli w 2012