Jerzy Ronard Bujański

Jerzy Ronard Bujański

Zwornik

portret (1930)
Data i miejsce urodzenia	29 września 1904 Kraków
Data i miejsce śmierci	13 września 1986 Kraków
Miejsce spoczynku	cmentarz Rakowicki
Zawód, zajęcie	aktor, reżyser, pedagog, teatrolog
Narodowość	polska
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Małżeństwo	Celina Niedźwiecka

Jerzy Ronard Bujański ps. „Zwornik” (ur. 29 września 1904 w Krakowie, zm. 13 września 1986, tamże) – aktor, reżyser, dyrektor, kierownik artystyczny i literacki teatru, pedagog, teatrolog, podporucznik Armii Krajowej.

Życiorys

Był absolwentem Miejskiej Szkoły Dramatycznej w Krakowie, którą ukończył w 1923, a także polonistyki na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1930 obronił doktorat, pisząc pracę „Wyspiański – człowiek teatru”.

Na scenie teatralnej zadebiutował w zespole Reduty w Wilnie w 1925 w roli Xawerego w sztuce „Turoń” Stefana Żeromskiego. Tam również zajmował się recytacją i teorią żywego słowa. W 1927 prowadził lektorat wymowy na Uniwersytecie Jagiellońskim. W sezonie 1929/1930 pracował w Teatrze Miejskim w Łodzi, w którym był kierownikiem literackim, aktorem i reżyserem. W sezonie 1930/1931, będąc stypendystą Funduszu Kultury Narodowej, studiował teatrologię i reżyserię w Berlinie. W sezonie 1931/1932 był wykładowcą w Warszawskiej Szkole Dramatycznej oraz kierownikiem artystycznym w Teatrze w Pomarańczarni. W sezonie 1932/33 pracował jako aktor oraz kierownik artystyczny w Teatrze Na Pohulance w Wilnie oraz był kierownikiem studia teatralnego przy teatrze i wydawcą czasopisma „Front Teatralny”. W okresie od 1933 do 1935 pracował jako aktor, reżyser i kierownik literacki Teatru Kameralnego w Warszawie, a w latach 1935–1938 był reżyserem i aktorem Teatru Miejskiego w Łodzi. Kierownik programowy łódzkiej rozgłośni Polskiego Radia (przynajmniej w 1936). W sezonie 1938/1939 pracował jako dyrektor teatru wileńskiego, a także reżyser radiowy w rozgłośniach radiowych Krakowa, Warszawy oraz Łodzi.

Podczas II wojny światowej służył w stopniu podporucznika, uczestniczył w konspiracji w Krakowie, a od 1944 podczas powstania warszawskiego pracował w radiostacji „Błyskawica” przy sztabie Okręgu Warszawa AK.

W lipcu 1945 został pierwszym dyrektorem Starego Teatru w Krakowie, w którym pracował również jako reżyser. Wyreżyserował: „Męża doskonałego”, „Dzień jego powrotu”, „Cyda Corneille’a”. Był pomysłodawcą i kierownikiem studia teatralnego przy teatrze, a także lektorem na Uniwersytecie Jagiellońskim. Jednocześnie pracował jako dyrektor i redaktor naczelny Polskiego Radia w Krakowie w latach 1945–1950. W latach 1948–1957 uczył wymowy, wiersza i gry aktorskiej w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Teatralnych w Krakowie.

W latach 1945–1947 był również reżyserem w Teatrze Miejskim w Opolu, Teatrze Kameralnym TUR w Krakowie i Teatrze Miejskim w Sosnowcu. W latach 1949–1963 współpracował ze Starym Teatrem w Krakowie i Teatrem Młodego Widza w Krakowie (1948, 1953), Teatrem im. Żeromskiego w Kielcach (sezon 1953/54), Operą i Operetką w Krakowie (1955–1965), Teatrem Młodej Warszawy (1957), Teatrem Zagłębia w Sosnowcu (1957, 1959), Teatrem Muzycznym w Szczecinie (sezon 1960/1961), Operą Bałtycką w Gdańsku (sezon 1963/1964). W latach 1961–1970 był kierownikiem artystycznym Teatru Małych Form w Krakowie.

Został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera XXXIX, rząd wschodni, miejsce 6).

Publikacje

• „Reduta żywego słowa” (Chorąży żywego słowa) (1929)
• „Osaczam tonacje: poemat” (1937)
• „Rok 1846 w Krakowie: montaż historyczny” (1946, współautor: Kazimierz Lepszy)
• „Wolność – Równość – Niepodległość: sceny historyczne z życia Tadeusza Kościuszki (1957, współautorzy: Henryk Mościcki, Józef Władysław Reiss)
• „Słownictwo teatralne w polskiej dramaturgii” (1971)
• „Wteatrwstąpienie” (1981)
• „Starego Teatru druga młodość” (1985).
• "Narodziny zaczarowanej dorożki" (1989)