Jerzy Skolimowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Jerzy Skolimowski
Ilustracja
Jerzy Skolimowski (2014)
Data i miejsce urodzenia 5 maja 1938
Łódź
Zawód reżyser
scenarzysta
aktor
producent
Lata aktywności od 1964
Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Skolimowski na 67. MFF w Wenecji (2010)

Jerzy Skolimowski (ur. 5 maja 1938 w Łodzi) – polski reżyser, scenarzysta i aktor filmowy, poeta, malarz; przedstawiciel nowej fali w polskiej kinematografii[1].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Młodość i wykształcenie[edytuj | edytuj kod]

Jerzy Skolimowski urodził się 5 maja 1938 roku w Łodzi[2]. Jego ojciec, aresztowany za działalność konspiracyjną w Armii Krajowej, zginął w 1943 roku w obozie koncentracyjnym w Flossenbürgu[3]. Jego matka zajmowała się po II wojnie światowej organizacją szkolnictwa polskiego[3]. Gdy Jerzy miał 11 lat, wyjechał wraz z matką do Pragi, gdzie pracowała ona jako attaché kulturalny. Jerzy Skolimowski uczył się trzy lata w tamtejszym gimnazjum, poznając między innymi Miloša Formana, Václava Havla i Ivana Passera[4][5].

Studiował kolejno polonistykę i etnografię na Uniwersytecie Warszawskim; studia ukończył w 1959 roku[6]. W 1963 ukończył również studia na Wydziale Reżyserii PWSTiF w Łodzi[6], gdzie jego opiekunem artystycznym był Andrzej Munk. Pod opieką Munka Skolimowski nakręcił pierwsze etiudy: Oko wykol (1960), Erotyk (1961) oraz Pieniądze albo życie (1961)[7].

Kariera literacka[edytuj | edytuj kod]

Początkowo próbował swych sił jako poeta, brał udział w I Kongresie Młodej Poezji Polskiej. Debiutował wierszem Moje rundy, wydanym w 1957 roku na łamach „Nowej Kultury”. Opublikował również dwa tomiki poetyckie: Gdzieś blisko siebie (1958) oraz Siekierę i niebo (1959)[8]. W swoich tomikach, jak przekonywała Iwona Grodź, Skolimowski posługiwał się mową potoczną, co zdradzało jego inspiracje stylem Ernesta Hemingwaya[9], ale też Marka Hłaski, Andrzeja Bursy oraz Stanisława Grochowiaka[10]. Wielokrotnie w jego twórczości poetyckiej pojawiał się motyw twarzy oraz lustra; jego styl odznaczał się też dosadnością oraz antyestetyzmem[11]. W 1961 roku w Warszawie wystawiono jego sztukę Ktoś się utopi, opublikowaną dwa lata wcześniej w „Dialogu”[12].

Kariera filmowa[edytuj | edytuj kod]

1958–1961: Pierwsze scenariusze[edytuj | edytuj kod]

Jeszcze w 1958 roku do Skolimowskiego zgłosili się Andrzej Wajda i Jerzy Andrzejewski z zamiarem konsultacji w sprawie pisanego przez nich scenariusza filmu o współczesnej młodzieży. Skolimowski zarzucił obu artystom, że przedstawili nieprawdziwie młodych ludzi. Tymczasem, zdaniem Skolimowskiego, w planowanym filmie[13]:

Musi być boks, musi być jazz, musi być fajny facet, który ma skuter i spotyka fajne dziewczyny, udaje mu się albo nie i do tego ma czasem refleksje[13].

Konsekwencją konsultacji było zaangażowanie Skolimowskiego do prac scenariuszowych nad Niewinnymi czarodziejami (1960), z udziałem Tadeusza Łomnickiego oraz Krystyny Stypułkowskiej w rolach młodzieńców nawiązujących ze sobą przygodną znajomość. Skolimowski osobiście wystąpił w pobocznej roli młodego boksera, który ze względu na kontuzję łuku brwiowego zostaje odsunięty od walki, lecz pomny zemsty wdaje się w bójkę z lekarzem granym przez Łomnickiego i faktycznie zalewa się krwią[14]. Jakkolwiek film został początkowo obojętnie przyjęty przez krytyków (do czego mogła się przyczynić Wajdowska romantyzacja działań bohaterów, nadająca sztuczności dziełu)[15], okazał się obiecującym wstępem do późniejszej kariery Skolimowskiego[16].

Drugi jego scenariusz, Nóż w wodzie (1961), powstał we współpracy z Romanem Polańskim oraz Jakubem Goldbergiem. Treścią filmu w reżyserii Polańskiego jest psychodrama rozgrywająca się nad mazurskimi jeziorami pomiędzy trzema osobami – dwojgiem ustawionych życiowo małżonków oraz tajemniczym chłopakiem spoza establishmentu. Do filmu Polańskiego Skolimowski zasugerował szereg zmian, wśród nich upodobnienie dramatu do tragedii antycznej (o jedności czasu, miejsca i akcji)[17]. Poprawki przysłużyły się filmowi Polańskiego, który zdobył szereg nagród na międzynarodowych festiwalach[18]. Jednakże w Polsce Nóż w wodzie oskarżano o rozwiązłość obyczajową (zarzuty padały ze strony zarówno władz komunistycznych, jak i Episkopatu), co przyśpieszyło decyzję Polańskiego o opuszczeniu kraju[19].

1964–1967: Pierwsze cztery filmy polskie reżysera[edytuj | edytuj kod]

Pełnometrażowym debiutem reżyserskim Skolimowskiego okazał się Rysopis (1964), zmontowany przezeń z etiud zrealizowanych podczas nauki w łódzkiej szkole filmowej i przedstawiony tam jako film dyplomowy[20]. Rysopis, ukazujący dylematy młodzieńca Andrzeja Leszczyca (w tej roli sam Skolimowski), który porzucił studia wyższe i przygotowuje się do wezwania do służby wojskowej, okazał się nowatorski w skali polskiej kinematografii. Jak pisała Iwona Kurz, „po raz pierwszy w polskim kinie kawałek rzeczywistości został pokazany z pespektywy wewnętrznej – inaczej jednak niż dotąd w literaturze, bez cienia sentymentalizmu”[21]. Co więcej, reżyser dokonał zespolenia własnego bohatera ze swoją rzeczywistą funkcją reżysera-aktora[21], na dodatek pozycjonował siebie i swą postać w roli społecznego outsidera[22][23]. Za reżyserię Rysopisu Skolimowski zdobył nie tylko uczelnianą nagrodę łódzkiej filmówki, ale również Syrenkę Warszawską przyznawaną przez Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich oraz Grand Prix Festiwalu Filmowego w Arnhem[24].

Jeszcze większy sukces reżyser osiągnął swoim drugim filmem w pełnym metrażu, Walkowerem (1965). Ponownie wcielając się w Leszczyca, Skolimowski sportretował kolejny rozdział z życia bohatera – już zawodowego boksera, który obawia się starcia ze znacznie potężniejszym przeciwnikiem i staje przed dylematem, czy nie oddać pojedynku tytułowym walkowerem[25]. Wprawdzie z perspektywy czasu Grodź twierdziła, że w przypadku Walkoweru: „jest to film wyraźnie uboższy, zarówno scenariuszowo, psychologicznie, jak i wizualnie czy dźwiękowo”[26]. Jednakże Walkower powstał w momencie, kiedy środowisko pisma „Cahiers du cinéma” gorączkowo poszukiwało nowych autorów do utwierdzenia promowanej przezeń polityki autorskiej. Skolimowski znalazł się wśród szczególnie cenionych autorów filmowych: Walkower na liście najlepszych filmów roku w „Cahiers” zajął 2. miejsce, wyprzedzony jedynie przez Na los szczęścia, Baltazarze Roberta Bressona[27].

Trzeci film Skolimowskiego, Bariera (1966), został już na etapie produkcyjnym poddany ingerencji; nie pozwolono reżyserowi wcielić się po raz kolejny w rolę Leszczyca, którego ostatecznie zagrał zawodowy aktor Jan Nowicki[28]. Scenariusz do Bariery Skolimowski napisał na podstawie porzuconego projektu Kazimierza Karabasza Pusty obszar[28]. Bariera stanowiła próbę polemiki z polską tradycją romantyczną, szczególnie z dziedzictwem II wojny światowej[29]. Film był utrzymany w onirycznej poetyce, która przyczyniła się do niezrozumienia dzieła przez ówczesną widownię i krytyków[30]. Prezydium Stowarzyszenia Filmowców Polskich nie zaakceptowało zdobycia przez Skolimowskiego kolejnej Syrenki Warszawskiej, uniemożliwiając wręczenie reżyserowi należnej mu nagrody[31].

Czwarty realizowany w Polsce film Skolimowskiego, Ręce do góry (1967), był kręcony równolegle z belgijskim Startem. Ręce do góry są portretem niedojrzałego młodego pokolenia, które nie rozumie już traumy ani powstań narodowych. ani II wojny światowej. Retrospekcja z czasów stalinizmu, w której główni bohaterowie – jako zetempowcy przygotowujący się do uroczystości pierwszomajowej – naklejają przypadkiem na Stalina podwójną parę oczu, miała najbardziej dramatyczny charakter. Jeden z bohaterów (Bogumił Kobiela), dostrzegłszy ów portret i przeczuwając konsekwencje, twierdził: „Wszystko na nic, szkoła podstawowa, 4 lata liceum, 5 lat studiów, wszystko na nic…”[30] Ręce do góry okazały się filmem niecenzuralnym; rozpowszechnianie filmu zostało wstrzymane aż do 1985 roku (film został pokazany w międzyczasie jedynie na krótko przed stanem wojennym)[32]. Reżyser bezskutecznie starał się interweniować u wicemarszałka Sejmu Zenona Kliszki (najbliższego współpracownika Władysława Gomułki), składając ultimatum, że nie zrobi już w Polsce ani jednego filmu. Kliszko odpowiedział mu: „Szerokiej drogi”, w wyniku czego Skolimowski wyjechał z kraju[33].

1967–1991: Na emigracji[edytuj | edytuj kod]

Podczas prac nad Rękami do góry Skolimowski nakręcił w Belgii film Start (Le Départ, 1967), raptownie zmieniając swoją poetykę. Treść filmu skupia się na losach pomocnika fryzjera (Jean-Pierre Léaud), który próbuje zdobyć pieniądze na wypożyczenie porsche'a z salonu i wziąć udział w upragnionym rajdzie[34]. Grodź charakteryzowała Start jako film o „odruchowym niemal podjęciu decyzji, co jest ważniejsze: młodzieńcze marzenia czy nowa, nieznana przyszłość[35]. Start odniósł wielki międzynarodowy sukces, otrzymując Grand Prix Złotego Niedźwiedzia na 17. MFF w Berlinie[36], W Polsce pozostał jednak słabo znany, a z perspektywy czasu Krzysztof Świrek pisał, iż „duża część tego filmu to bardziej lub mniej udane gagi, nie ma tutaj tej precyzji rysunku, jaką młody debiutant zachwycał swoich profesorów z filmówki”[37].

W 1968 roku reżyser nakręcił w Czechosłowacji fragment filmu nowelowego Dialog 20-40-60 pod tytułem Dwudziestolatkowie (Dvacátníci), z udziałem Léauda oraz Joanny Szczerbic. Dwa lata później, już na emigracji w Wielkiej Brytanii, zrealizował Na samym dnie (Deep End, 1970). Treścią filmu jest fascynacja młodzieńca (John Moulder-Brown) dojrzałą kobietą na nizinach drabiny społecznej (Jane Asher), dorabiającą na wszelkie możliwe sposoby. Ze względu na pesymistyczne zakończenie Na samym dnie nie miał szans na powodzenie u brytyjskiej widowni[38], a dopiero po latach doczekał się miana filmowego arcydzieła. Steve Rose z „The Guardiana” przekonywał, iż „właściwie wszystko w tym filmie – zdjęcia, obraz, ścieżka dźwiękowa – jest żywe i zaskakujące na tyle, że większość współczesnych filmów o dojrzewaniu wydaje się schematyczna i płytka”[39].

Równocześnie z filmem Na samym dnie odbyła się premiera Przygód Gerarda (The Adventures of Gerard, 1970), adaptacji awanturniczego zbioru opowiadań Arthura Conan Doyle'a z pogranicza gatunku płaszcza i szpady. Realizacja pierwszej superprodukcji Skolimowskiego przebiegła pod znakiem nieustannych konfliktów i nieporozumień wewnątrz ekipy filmowej. Przygody Gerarda okazały się dotkliwą klęską reżysera, który usprawiedliwiał się po latach brakiem odpowiedniego doświadczenia reżyserskiego (ponoć nawet nie wiedział, co to jest tzw. master shot)[40]. Również Król, dama, walet (King, Queen, Knave, 1972) na podstawie powieści Vladimira Nabokowa zebrał negatywne recenzje i rozczarował widzów; Jonathan Rosenbaum w sprawozdaniu z Festiwalu Filmowego w Cannes dla „The Village Voice” pisał, że film Skolimowskiego „zebrał więcej gwizdów i drwin niż cokolwiek innego, co widziałem w Cannes”[41].

Po niepowodzeniu dotychczasowych adaptacji Skolimowski zdecydował się na bardziej kameralny projekt. Wrzask (1978) na podstawie powieści Roberta Gravesa był autotematyczną narracją szaleńca zamkniętego w szpitalu psychiatrycznym (Alan Bates), snującego opowieść o tym, co doprowadziło do jego obłędu. Kluczowa w filmie była 23-sekundowa scena przeraźliwego wrzasku, z wykorzystaniem głosu samego reżysera przy akompaniamencie efektów elektronicznych i muzycznych[42]. Wrzask został przeważnie pozytywnie przyjęty przez krytyków; Roger Ebert pisał, że „tym, co czyni ten film przerażającym, jest sposób, w jaki magia odludzia zostaje tak naturalnie wbudowana w spokojną tkankę wiejskiego życia”[43]. Wrzask został również uhonorowany Nagrodą Specjalną Jury w Cannes[44].

Gdy w Polsce doszło do wprowadzenia stanu wojennego, zaaferowany represjami wobec opozycji antykomunistycznej Skolimowski zdecydował się zrobić film o społecznych konsekwencjach umocnienia peerelowskiej dyktatury, Fuchę (Moonlighting, 1982). Jak sam reżyser opisywał:

To był film o tym, jak ludzie skarłowacieli w ustroju komunistycznym. Zetknąłem się z rodakami, którzy pracowali na czarno w Londynie. […] Spotykałem ludzi, którzy mieszkali wręcz w norach, spali po kilku w jednym pokoju na podłodze, żywili się jedzeniem dla psów, jak ze sztuki Mrożka[45].

Treścią Fuchy, kręconej pośpiesznie we własnej posiadłości reżysera, są losy polskich emigrantów pracujących w Londynie. Jeden z nich, Nowak (Jeremy Irons), dowiaduje się o wprowadzeniu stanu wojennego i za wszelką cenę stara się nie dopuścić do tego, żeby pozostali członkowie jego brygady dowiedzieli się o owym tragicznym wydarzeniu[46]. Jak pisała Grodź: „Film oglądany po latach razi amatorszczyzną, […] a także realizacją niemal chałupniczymi metodami, bez profesjonalnego przygotowania od strony technicznej”[45]. Wszelako film trafił w swój czas; Vincent Canby na łamach „The New York Timesa” stwierdzał, że Fucha „daleko przewyższa wszystko, co nakręcił dotąd Skolimowski”, po czym porównał wręcz film pod względem jakości do dzieła innego polskiego emigranta Romana Polańskiego, Lokatora (The Tenant, 1976)[47]. Za scenariusz do Fuchy Skolimowski otrzymał nagrodę na 35. MFF w Cannes[48].

W 1984 roku Skolimowski nakręcił drugi film poświęcony okolicznościom wprowadzenia stanu wojennego, Najlepszą zemstą jest sukces. Bohater filmu, polski reżyser teatralny (Michael York), który wyemigrował z Polski wraz z żoną (ówczesna małżonka Skolimowskiego, Joanna Szczerbic) i próbuje wbrew wszelkim przeciwnościom wystawić w Wielkiej Brytanii sztukę atakującą rządy komunistyczne. Jak pisał Richard Brody z „The New Yorkera”, „Skolimowski kwieciście i zadziornie przywołuje zarówno zawikłane paradoksy wolności, jak i ułudę tęsknoty [za krajem]”[49].

W 1985 roku wyreżyserował adaptację powieści niemieckiego pisarza Siegfrieda Lenza, zatytułowanej Latarniowiec (The Light Ship). Treścią Latarniowca jest pojedynek psychologiczny między kapitanem (Klaus Maria Brandauer) i ojcem młodego chłopaka a gangsterem (Robert Duvall), który przejmuje tytułowy statek[50]. Pomimo Nagrody Specjalnej Jury na 42. MFF w Wenecji Latarniowiec jednak rozczarował krytyków[50]. „Ani prawdopodobieństwo, ani spójność nie są po myśli nikogo, kto współtworzył ten film” – pisał Canby[51].

Następny utwór w dorobku Skolimowskiego, Wiosenne wody (Torrents of Spring, 1987), był konwencjonalną adaptacją powieści Iwana Turgieniewa „o pięknym romantycznym uczuciu i zmarnowanym życiu”, z udziałem takich aktorów jak Timothy Hutton, Nastassja Kinski oraz Valeria Golino[52]. Ostatnią adaptacją tekstu literackiego dokonaną przez reżysera był Ferdydurke (30 Door Key, 1991) na podstawie powieści Witolda Gombrowicza. Pod naciskiem swego agenta Skolimowski postanowił zekranizować nieprzetłumaczalną prozę Gombrowicza w języku angielskim, zgodnie z wymogami międzynarodowej koprodukcji. Efekt realizacji okazał się jednak nieakceptowalny zarówno dla polskiej publiczności (ze względu na sztuczną grę aktorską), jak i dla zagranicznych widzów (z powodu braku zainteresowania nieczytelną narracją filmu)[53].

Dalsza kariera[edytuj | edytuj kod]

Po niepowodzeniu filmu oddał się malarstwu. W 2008 po kilkunastu latach przerwy zrealizował film fabularny Cztery noce z Anną. Jego obraz Essential Killing (2010) okazał się dużym sukcesem, zdobywając dwie czołowe nagrody na 67. MFF w Wenecji: Grand Prix Jury oraz Puchar Volpiego dla najlepszego aktora dla Vincenta Gallo[54].

Jako aktor pojawił się m.in. w filmie Los Angeles bez mapy, Białych nocach, Operacji Samum, a także w Na samym dnie. Obsadzany najczęściej w rolach Rosjan.

Działalność polityczna[edytuj | edytuj kod]

Został członkiem honorowego komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed przyspieszonymi wyborami prezydenckimi 2010[55] oraz przed wyborami prezydenckimi w Polsce w 2015 roku[56].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Był dwukrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną była aktorka Elżbieta Czyżewska. Drugą żoną była Joanna Szczerbic, również aktorka, z którą ma dwóch synów: Michała i Józefa. Józef Skolimowski zmarł w 2012 roku w Indiach wskutek zakażenia nieznaną bakterią. Drugi syn, Michał, pisze scenariusze i reżyseruje. Od realizacji Czterech nocy z Anną (2008) Skolimowski blisko współpracuje ze swoją partnerką Ewą Piaskowską.

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

Reżyser[edytuj | edytuj kod]

Aktor[edytuj | edytuj kod]

Dubbing[edytuj | edytuj kod]

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

Wyróżnienia honorowe i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Był członkiem jury licznych festiwali filmowych, m.in. na 40. MFF w Cannes (1987), MFF w San Sebastián (1998) oraz na 58. MFF w Wenecji (2001)[57].

17 stycznia 2011 roku otrzymał z rąk prezydenta RP Bronisława Komorowskiego Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski[58].

30 września 2011 odebrał dyplom doktora honoris causa Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie; laudację wygłosił wówczas prof. Marek Sokołowski[59].

W 2011 został nagrodzony Perłą Honorową Polskiej Gospodarki (w kategorii kultura), przyznawaną przez redakcję „Polish Market”[60].

W 2016 otrzymał Honorowego Złotego Lwa za całokształt twórczości na 73. MFF w Wenecji[61].

W 2018 został laureatem konkursu Wybitny Polak[62]. W maju 2018 otrzymał Koronę Sandomierską oraz tytuł Reżysera NieZwykłego na Festiwalu Filmów-Spotkań NieZwykłych w Sandomierzu[63]. Na 43. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, we wrześniu 2018, otrzymał Platynowe Lwy za całokształt twórczości[64].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Biogram Jerzego Skolimowskiego w serwisie Culture.pl
  2. ↑ Grodź 2010 ↓, s. 12.
  3. ↑ a b Grodź 2010 ↓, s. 13.
  4. ↑ Tadeusz Sobolewski: Bokserski refleks. wyborcza.pl, 11 lipca 2008. [dostęp 2010-02-15].
  5. ↑ Grodź 2010 ↓, s. 14.
  6. ↑ a b Ciężki 2015 ↓.
  7. ↑ Grodź 2010 ↓, s. 15.
  8. ↑ Grodź 2010 ↓, s. 16–17.
  9. ↑ Grodź 2010 ↓, s. 17–18.
  10. ↑ Grodź 2010 ↓, s. 25.
  11. ↑ Grodź 2010 ↓, s. 22–25.
  12. ↑ Grodź 2010 ↓, s. 26.
  13. ↑ a b Kurz 2005 ↓, s. 74.
  14. ↑ Kurz 2005 ↓, s. 79.
  15. ↑ Kurz 2005 ↓, s. 78.
  16. ↑ Grodź 2010 ↓, s. 30.
  17. ↑ Grodź 2010 ↓, s. 32.
  18. ↑ Grodź 2010 ↓, s. 33.
  19. ↑ Kurz 2005 ↓, s. 88-89.
  20. ↑ Kurz 2005 ↓, s. 93.
  21. ↑ a b Kurz 2005 ↓, s. 95.
  22. ↑ Kurz 2005 ↓, s. 102.
  23. ↑ Lubelski 2015 ↓, s. 332.
  24. ↑ Rysopis w bazie filmpolski.pl
  25. ↑ Kurz 2005 ↓, s. 112.
  26. ↑ Grodź 2010 ↓, s. 46.
  27. ↑ Lubelski 2015 ↓, s. 330.
  28. ↑ a b Grodź 2010 ↓, s. 49.
  29. ↑ Mazierska 2010 ↓, s. 110-111.
  30. ↑ a b Kurz 2005 ↓, s. 115.
  31. ↑ Bariera w bazie filmpolski.pl
  32. ↑ Ręce do góry w bazie filmpolski.pl
  33. ↑ Jastrzębiec-Mosakowski 2010 ↓, s. 121.
  34. ↑ Grodź 2010 ↓, s. 100.
  35. ↑ Grodź 2010 ↓, s. 101.
  36. ↑ Grodź 2010 ↓, s. 98.
  37. ↑ Świrek 2015 ↓, s. 9.
  38. ↑ Grodź 2010 ↓, s. 107.
  39. ↑ Rose 2011 ↓, s. 11.
  40. ↑ Grodź 2010 ↓, s. 123-124.
  41. ↑ Rosenbaum 1972 ↓.
  42. ↑ Grodź 2010 ↓, s. 132–133.
  43. ↑ Ebert 1978 ↓.
  44. ↑ THE SHOUT, Festival de Cannes [dostęp 2022-01-24] (ang.).
  45. ↑ a b Grodź 2010 ↓, s. 110.
  46. ↑ Grodź 2010 ↓, s. 112.
  47. ↑ Canby 1982 ↓.
  48. ↑ 'Missing' and a Turkish Film Share Top Prize at Cannes, „The New York Times”, 27 maja 1982, C16.
  49. ↑ Ricahrd Brody, Success Is The Best Revenge, „The New Yorker” [dostęp 2022-01-26] (ang.).
  50. ↑ a b Grodź 2010 ↓, s. 135.
  51. ↑ Canby 1986 ↓.
  52. ↑ Grodź 2010 ↓, s. 136.
  53. ↑ Grodź 2010 ↓, s. 139-144.
  54. ↑ Złoty Lew dla „Somewhere” Sofii Coppoli. Skolimowski z nagrodą; filmweb.pl
  55. ↑ Komitet poparcia Bronisława Komorowskiego, onet.pl, 16 maja 2010 [dostęp 2014-04-26] [zarchiwizowane z adresu 2013-12-05].
  56. ↑ Barbara Sowa, Kto wszedł do komitetu poparcia Komorowskiego, a kto z niego wypadł? Cała Lista, Dziennik.pl, 16 marca 2015 [dostęp 2015-03-21].
  57. ↑ Jerzy Skolimowski, ciekawostki; filmweb.pl
  58. ↑ Prezydent odznaczył ludzi kultury. prezydent.pl, 17 stycznia 2011. [dostęp 3 marca 2011].
  59. ↑ J. Skolimowski: ślicznie państwu dziękuję (dostęp: 30 września 2011)
  60. ↑ Laureaci z poprzednich edycji  : Polish Market, polishmarket.com.pl [dostęp 2015-12-04] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-19].
  61. ↑ Jerzy Skolimowski ze Złotym Lwem za całokształt twórczości; www.tvp.info
  62. ↑ Edycja światowa – Wybitny Polak
  63. ↑ d, Jerzy Skolimowski i Stanisława Celińska z Koronami Sandomierskimi – finał Festiwalu Filmów-Spotkań NieZwykłych w Sandomierzu (ZDJĘCIA), Echo Dnia Świętokrzyskie, 6 maja 2018 [dostęp 2021-05-29] (pol.).
  64. ↑ Festiwal Filmowy Gdynia 2018. gala.pl, 2018-09-23 [dostęp 2019-01-15]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Filmy w reżyserii Jerzego Skolimowskiego
1960−69
1970−79
1980−89
1990−99
2000−09
2010−19
Filmy
krótkometrażowe

Jerzy Skolimowski.jpg

Honorowy Złoty Lew
1969–1989
1990–2009
2010–
Polskie Nagrody Filmowe za najlepszą reżyserię
1990–1999
2000–2009
2010–2019
2020–2029
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jerzy_Skolimowski&oldid=66111465”