Jerzy Stanisław Dembowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jerzy Stanisław Dembowski
major piechoty major piechoty
Data i miejsce urodzenia

15 kwietnia 1899
Kraków

Data i miejsce śmierci

kwiecień 1940
Charków

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

5 pułk piechoty
34 pułk piechoty
35 pułk piechoty
3 pułk strzelców podhalańskich
batalion KOP „Wołożyn”
batalion KOP „Skole”

Stanowiska

dowódca batalionu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Srebrny Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921

Jerzy Stanisław Dembowski vel Dębowski[1] (ur. 15 kwietnia 1899 w Krakowie, zm. w kwietniu 1940 w Charkowie) – major piechoty Wojska Polskiego. Kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 15 kwietnia 1899 roku w Krakowie, w rodzinie Józefa i Heleny z Urnlaufów[1]. W latach 1912–1914 należał do Sokoła w Krakowie. W sierpniu 1914 roku wstąpił do Legionów Polskich i został przydzielony do 5 pułku piechoty. Po kryzysie przysięgowym został wcielony do cesarskiej i królewskiej armii i skierowany na front włoski.

W listopadzie 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego i jako dowódca kompanii służył w 34 pułku piechoty. W szeregach pułku brał udział w wojnie z bolszewikami. W dniach 3 i 4 sierpnia 1920 roku w bitwach pod Jabłonką odznaczył się nieprzeciętną odwagą, za co został odznaczony Orderem Virtuti Militari.

3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 1133. lokatą w korpusie oficerów piechoty[2]. 1 grudnia 1924 roku został mianowany kapitanem ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 roku i 460. lokatą w korpusie oficerów piechoty[3]. W maju 1925 roku został przydzielony z 34 pp do PKU Bielsk na stanowisko oficera instrukcyjnego[4]. W marcu 1926 roku, w związku z likwidacją stanowiska oficera instrukcyjnego, został przeniesiony do 35 pułku piechoty w Brześciu na stanowisko oficera przysposobienia wojskowego[5]. Z dniem 15 października 1927 roku został przeniesiony służbowo na dziewięciomiesięczny kurs instruktorów wychowania fizycznego w Centralnej Wojskowej Szkole Gimnastyki i Sportów w Poznaniu[6]. Na przełomie lat 20. i 30. zmienił nazwisko z Dębowski na Dembowski. W 1932 roku służył w Dowództwie Okręgu Korpusu I w Warszawie w 1 Okręgowym Urzędzie Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego[7]. 4 lutego 1934 roku został mianowany majorem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1934 roku i 23. lokatą w korpusie oficerów piechoty[8]. W kwietniu tego roku został przeniesiony do 3 pułku strzelców podhalańskich w Bielsku na stanowisko dowódcy batalionu[9]. 20 lipca 1936 roku został dowódcą batalionu KOP „Wołożyn”[1]. W 1939 roku został przeniesiony do batalionu KOP „Skole” na stanowisko dowódcy batalionu[10]. Na czele tego oddziału walczył w kampanii wrześniowej między innymi w obronie Lwowa[11].

W czasie walk dostał się do sowieckiej niewoli. Przebywał w obozie w Starobielsku[12]. Wiosną 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w Piatichatkach. Od 17 czerwca 2000 roku spoczywa na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie.

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

  • 5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie do stopnia podpułkownika[17]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 14384) – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie żołnierzy polskich zamordowanych w Katyniu i innych nieznanych miejscach kaźni, nadane przez Prezydenta RP na Uchodźstwie profesora Stanisława Ostrowskiego (11 listopada 1976).
  • Krzyż Kampanii Wrześniowej – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie pamiątkowe wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej (1 stycznia 1986).

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 90.
  2. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 90.
  3. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 742.
  4. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 57 z 27 maja 1925 roku, s. 285.
  5. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 6.
  6. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 28 z 23 grudnia 1927 roku, s. 370.
  7. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 56, 453.
  8. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 5 lutego 1934 roku, s. 71.
  9. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 159.
  10. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 24, 939.
  11. Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 713.
  12. Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 713
  13. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 19 marca 1921 roku, s. 482.
  14. M.P. z 1931 r. nr 87, poz. 137 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  15. a b Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 56.
  16. M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości” - jako kapitan Stanisław Jerzy Dębowski.
  17. Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 roku w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]