Jerzy Szmajdziński
Jerzy Szmajdziński (2005) | |
Pełne imię i nazwisko |
Jerzy Andrzej Szmajdziński |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
9 kwietnia 1952 |
Data i miejsce śmierci |
10 kwietnia 2010 |
Wicemarszałek Sejmu VI kadencji | |
Okres |
od 6 listopada 2007 |
Przynależność polityczna | |
Minister obrony narodowej | |
Okres |
od 19 października 2001 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Odznaczenia | |
Jerzy Andrzej Szmajdziński (ur. 9 kwietnia 1952 we Wrocławiu, zm. 10 kwietnia 2010 w Smoleńsku) – polski polityk, poseł na Sejm PRL IX kadencji w latach 1985–1989, poseł na Sejm I, II, III, IV, V i VI kadencji (1991–2010), wicemarszałek Sejmu VI kadencji, w latach 2001–2005 minister obrony narodowej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]W latach 1966–1971 był uczniem Elektronicznych Zakładów Naukowych we Wrocławiu[1]. W 1975 ukończył studia na Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu.
W 1968 wstąpił do Związku Młodzieży Socjalistycznej. Jako student przewodniczył radzie uczelnianej Socjalistycznego Związku Studentów Polskich, potem zasiadał w zarządzie głównym tej organizacji. W latach 1973–1990 był członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Zasiadał w egzekutywie Komitetu Uczelnianego na AE we Wrocławiu, w 1975 był delegatem na Wojewódzką Konferencję Sprawozdawczo Wyborczą partii. Od 1986 zasiadał w jej Komitecie Centralnym. W latach 1986–1989 był członkiem Ogólnopolskiego Komitetu Grunwaldzkiego. W okresie 1984–1989 był przewodniczącym Zarządu Głównego Związku Socjalistycznej Młodzieży Polskiej, a w 1989–1990 kierownikiem Wydziału Organizacyjnego KC PZPR. W latach 1986–1988 był członkiem Społecznego Komitetu Odnowy Starego Miasta w Zamościu[2].
Od chwili powołania należał do Socjaldemokracji Rzeczypospolitej Polskiej, pełniąc funkcje we władzach krajowych tej partii. Od 1999 działał w Sojuszu Lewicy Demokratycznej.
W latach 1988–1990 był wiceprezesem Polskiego Komitetu Olimpijskiego. W latach późniejszych był także członkiem zarządu koszykarskiej spółki akcyjnej Śląsk Wrocław.
Sprawował mandat poselski na Sejm PRL IX kadencji, ponownie był wybierany w 1991, 1993, 1997, 2001 i 2005. W wyborach parlamentarnych w 2007 po raz siódmy został posłem, kandydując z listy koalicji Lewica i Demokraci w okręgu legnickim i otrzymując 42 724 głosy. Od 22 kwietnia 2008 zasiadał w klubie poselskim Lewica.
W Sejmie był m.in. przewodniczącym Klubu Parlamentarnego SLD (dwukrotnie) oraz przewodniczącym Komisji Obrony Narodowej. W 2007 został wicemarszałkiem VI kadencji.
W październiku 2001 objął stanowisko ministra obrony narodowej w rządzie Leszka Millera. 21 kwietnia 2004 został tymczasowo pełniącym obowiązki ministra spraw wewnętrznych i administracji (w związku z wyborem dotychczasowego szefa resortu Józefa Oleksego na stanowisko marszałka Sejmu). Zachował stanowisko ministra obrony narodowej w pierwszym i drugim rządzie Marka Belki. Był także członkiem komitetu wyborczego Włodzimierza Cimoszewicza w wyborach prezydenckich w 2005. Od początku zasiadał we władzach krajowych Sojuszu Lewicy Demokratycznej, w czerwcu 2008 został wiceprzewodniczącym tej partii.
W grudniu 2009 został ogłoszony kandydatem SLD w wyborach prezydenckich w 2010[3].
10 kwietnia 2010 zginął w katastrofie polskiego samolotu Tu-154M w Smoleńsku w drodze na obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskiej[4]. Pochowany 20 kwietnia 2010 na Cmentarzu w Wilanowie[5].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Syn Henryka i Heleny. Mąż Małgorzaty Sekuły-Szmajdzińskiej, późniejszej radnej Warszawy i posłanki na Sejm. Ojciec Agnieszki i Andrzeja.
Odznaczenia i wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2010, pośmiertnie)[6]
- Odznaka pamiątkowa Ministerstwa Obrony Narodowej – 2001, ex officio
- Order Gwiazdy Białej I klasy (Estonia, 2002)[7]
- Rycerz Komandor Orderu Imperium Brytyjskiego (2004, Wielka Brytania)[8]
- Honorowe obywatelstwa: Jeleniej Góry (2002)[9], Bolkowa (2004)[10], Dolnego Śląska (2010, pośmiertnie), Lubina (2010, pośmiertnie)[11], Wrocławia (2010, pośmiertnie)[12] i Legnicy (2011, pośmiertnie)[13]
W 2010 odsłonięto poświęconą mu tablicę pamiątkową przy stadionie Oporowska[14], a 10 kwietnia 2011 tablicę pamiątkową przed siedzibą SLD przy ul. Wojska Polskiego w Jeleniej Górze[15].
11 kwietnia 2012 imię Jerzego Szmajdzińskiego otrzymała Sala Reprezentacyjna w siedzibie Ministerstwa Obrony Narodowej[16].
Wyniki wyborcze
[edytuj | edytuj kod]Wybory | Komitet wyborczy | Organ | Okręg | Wynik | |
---|---|---|---|---|---|
1985 | Patriotyczny Ruch Odrodzenia Narodowego | Sejm PRL IX kadencji | Lista krajowa | [17] | |
1991 | Sojusz Lewicy Demokratycznej | Sejm I kadencji | nr 13 | 5706 [18] | |
1993 | Sojusz Lewicy Demokratycznej | Sejm II kadencji | nr 13 | 20 677 [19] | |
1997 | Sojusz Lewicy Demokratycznej | Sejm III kadencji | nr 13 | 44 397 [20] | |
2001 | KKW Sojusz Lewicy Demokratycznej – Unia Pracy | Sejm IV kadencji | nr 1 | 72 719 (22,15%)[21] | |
2005 | Sojusz Lewicy Demokratycznej | Sejm V kadencji | nr 1 | 20 741 (7,32%)[22] | |
2007 | KKW Lewica i Demokraci SLD+SDPL+PD+UP | Sejm VI kadencji | nr 1 | 42 724 (10,56%)[23] |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Jerzy Szmajdziński. wyborcza.pl, 14 kwietnia 2010. [dostęp 2012-09-01].
- ↑ Społeczny Komitet Odnowy Starego Miasta. zamosciopedia.pl, 26 października 2014. [dostęp 2020-04-12].
- ↑ Jerzy Szmajdziński jest kandydatem SLD na prezydenta. bankier.pl, 19 grudnia 2009. [dostęp 2010-04-10].
- ↑ Oświadczenie Marszałka Sejmu. abw.gov.pl, 10 kwietnia 2010. [dostęp 2012-09-06].
- ↑ Uroczystości pogrzebowe Jerzego Szmajdzińskiego. interia.pl, 20 kwietnia 2010. [dostęp 2012-04-20].
- ↑ M.P. z 2010 r. nr 40, poz. 587.
- ↑ Riiklike autasude andmine. Vastu võetud 13.03.2002 nr 121. riigiteataja.ee. [dostęp 2011-09-16]. (est.).
- ↑ Honorary knighthoods awarded 1997–2006. parlament.uk. s. 10. [dostęp 2015-09-30]. (ang.).
- ↑ Nadanie tytułu Honorowego Obywatela Miasta Jeleniej Góry Jerzemu Szmajdzińskiemu (Film). jbc.jelenia-gora.pl, 22 lipca 2010. [dostęp 2010-07-22].
- ↑ Minister J. Szmajdziński honorowym obywatelem Bolkowa. wp.mil.pl, 19 maja 2004. [dostęp 2010-07-22].
- ↑ Kolejny honorowy obywatel. lubin.pl, 28 kwietnia 2010. [dostęp 2022-05-01].
- ↑ Civitate Wratislaviensi Donatus. um.wroc.pl. [dostęp 2023-12-26].
- ↑ Jerzy Szmajdziński honorowym obywatelem Legnicy. gazeta.pl, 29 marca 2011. [dostęp 2012-09-01].
- ↑ Wrocław: Dzisiaj zostaną odsłonięte trzy tablice pamiątkowe Honorowych Obywateli Wrocławia. gazetawroclawska.pl, 28 czerwca 2010. [dostęp 2018-10-26].
- ↑ Tablica pamięci Jerzego Szmajdzińskiego odsłonięta. O 8.41 pod siedzibą SLD. jelonka.com, 10 kwietnia 2011. [dostęp 2011-04-29].
- ↑ Sala imienia Jerzego Szmajdzińskiego. wp.mil.pl, 11 kwietnia 2012. [dostęp 2012-04-12].
- ↑ M.P. z 1985 r. nr 28, poz. 198.
- ↑ M.P. z 1991 r. nr 41, poz. 288.
- ↑ M.P. z 1993 r. nr 50, poz. 470.
- ↑ M.P. z 1997 r. nr 64, poz. 620.
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2001. [dostęp 2020-08-20].
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2005. [dostęp 2020-08-20].
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2007. [dostęp 2020-08-20].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Informacje w BIP IPN. [dostęp 2020-08-21].
- Strona sejmowa posła VI kadencji. [dostęp 2020-08-21].
- Absolwenci Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
- Członkowie Komitetów Uczelnianych PZPR
- Członkowie Komitetu Centralnego PZPR
- Członkowie Ogólnopolskiego Komitetu Grunwaldzkiego
- Członkowie Socjalistycznego Związku Studentów Polskich
- Członkowie Związku Socjalistycznej Młodzieży Polskiej
- Działacze Związku Młodzieży Socjalistycznej
- Honorowi obywatele Bolkowa
- Honorowi obywatele Dolnego Śląska
- Honorowi obywatele Jeleniej Góry
- Honorowi obywatele Legnicy
- Honorowi obywatele Lubina
- Honorowi obywatele Wrocławia
- Kierownicy wydziałów Komitetu Centralnego PZPR
- Ludzie urodzeni we Wrocławiu
- Ministrowie obrony III Rzeczypospolitej
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Ofiary katastrofy polskiego Tu-154 w Smoleńsku
- Pochowani na Cmentarzu w Wilanowie
- Polacy odznaczeni Orderem Gwiazdy Białej
- Polacy odznaczeni Orderem św. Michała i św. Jerzego
- Politycy SdRP i SLD
- Polscy działacze sportowi
- Posłowie na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej I kadencji (1991–1993)
- Posłowie na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej II kadencji (1993–1997)
- Posłowie na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej VI kadencji
- Posłowie z Listy Krajowej (PRL)
- Posłowie z okręgu Legnica
- Wicemarszałkowie Sejmu III Rzeczypospolitej
- Urodzeni w 1952
- Zmarli w 2010