Jerzy Wądołkowski

Jerzy Wądołkowski
Data i miejsce urodzenia	16 marca 1895 Warszawa
Data i miejsce śmierci	22 maja 1964 Milanówek
Organizacja harcerska	Związek Harcerstwa Polskiego
członek Komendy Naczelnej ZHP, kierownik Wydziału Regulaminowego
Okres sprawowania	od 27 lipca 1917 do 2 listopada 1918
Odznaczenia

Jerzy Wądołkowski Jurek
major dyplomowany
Przebieg służby
Lata służby	1915–1946
Siły zbrojne	Polska Organizacja Wojskowa, Legiony Polskie (1914–1918), Wojsko Polskie (II RP)
Jednostki	Batalion Warszawski POW, I Brygada Legionów Polskich, Batalion Harcerski Wojska Polskiego, 5 Pułk Piechoty Legionów, 84 Pułk Strzelców Poleskich, 6 Dywizja Piechoty (II RP)
Stanowiska	dowódca kompanii (w BH WP, w 5pp), dowódca batalionu (w 84 pp)
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa, Wojna polsko-ukraińska, Wojna polsko-bolszewicka, II wojna światowa

Jerzy Wądołkowski pseud. Jurek (ur. 16 marca 1895 w Warszawie, zm. 22 maja 1964 we Milanówku) – polski działacz niepodległościowy i społeczny, harcmistrz, współtwórca harcerstwa w Warszawie, major dyplomowany Wojska Polskiego.

Życiorys

Jerzy Wądołkowski ukończył Szkołę Realną Stowarzyszenia Techników im. Stanisława Staszica w Warszawie, uzyskując maturę w 1914 roku, w 1918 roku rozpoczął studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, jednak studiował jedynie przez 1 semestr. W roku 1925 ukończył Wyższą Szkołę Wojenną.

Już w czasie nauki w gimnazjum, jesienią 1911 roku, z polecenia Związku Młodzieży Polskiej „Przyszłość”, do którego należał, utworzył w szkole drużynę skautową. W marcu 1912 roku drużyna ta połączyła się z działającym również w tej szkole plutonem skautowym, prowadzonym przez Janusza Rudnickiego (utworzonym z ramienia Organizacji Młodzieży Niepodległościowej „Zarzewie”). Od listopada 1911 roku uczestniczył również w działalności tajnej komisji, która z czasem przekształciła się w Naczelną Komendę Skautową.

W 1915 roku wraz z innymi starszymi skautami wstąpił do Batalionu Warszawskiego POW. Po dołączeniu Batalionu do I Brygady Legionów Polskich służył w I Brygadzie do 1917 roku, kiedy został odkomenderowany do pracy w tajnej POW ze skierowaniem do pracy w harcerstwie. Od 27 lipca 1917 roku do 2 listopada 1918 roku był członkiem Komendy Naczelnej ZHP, pełniąc jednocześnie funkcję kierownika Wydziału Regulaminowego oraz komendanta Okręgu 1A (męskiego) Stołecznego w Warszawie. Wszedłszy w skład Wydziału Wojskowego przy utworzonym w listopadzie 1918 roku Naczelnym Inspektoracie Harcerstwa Polskiego przygotowywał harcerzy do rozbrajania Niemców, wspólnie z POW, w dniach 10–11 listopada 1918 roku. Sam brał również udział w rozbrajanu oraz zajmowaniu gmachów publicznych i wojskowych. Do połowy kwietnia 1919 roku był dowódcą kompanii w Batalionie Harcerskim Wojska Polskiego. Od 15 kwietnia walczył w 5 Pułku Piechoty Legionów. Od 1920 roku był już zawodowym oficerem WP. Kolejne etapy jego służby:

• 1920 – walczył jako dowódca kompanii w 5 Pułku Piechoty Legionów
• 1922 – pracował w Wydziale Stowarzyszeń Wojskowo-Wychowawczych Oddziału III Sztabu Generalnego (odpowiedzialny za ZHP i Związek Strzelecki)
• 1927 – służba w Wydziale Przysposobienia Wojskowego Oddziału III Sztabu Generalnego
• 1928–1930 – dowódca batalionu w 84 Pułku Strzelców Poleskich
• 1930–1933 – Szef Sztabu 6 Dywizji Piechoty
• 1933–1936 – kierownik samodzielnego referatu w Okręgu Korpusu Nr VII w Poznaniu
• 1936–1939 – kierownik samodzielnego referatu w Wojskowym Biurze Historycznym

We wrześniu 1939 roku został internowany w Rumunii, skąd został 8 lutego 1941 roku wydany Niemcom. Był jeńcem oflagów: VI E Dorsten i VI B Dössel, następnie przebywał w szpitalu oflagu VII A Murnau. We wrześniu 1946 roku wrócił do Polski. Był ciężko chory, żył z renty.

Po śmierci został pochowany w Milanówku.

Napisał broszurkę: Regulaminy. Część I. Próby na stopnie harcerskie (Warszawa, 1918).

Awanse

• major dyplomowany – 1928

Odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari
• Krzyż Niepodległości
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie, 31 lipca 1999 roku, w uznaniu wybitnych zasług w działalności na rzecz niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Walecznych – czterokrotnie

Życie prywatne

Jerzy Wądołkowski był synem Antoniego i Stanisławy z Kręckich. Był drugim z ich trzech synów (Karol (1893–1920, kawaler orderu Virtuti Militari, zginął w wojnie z bolszewikami, a Ignacy urodził się w 1897 roku). Mieli trzy siostry: Reginę (1900–1996), późniejszą żonę Henryka Dyducha, Anielę i Annę (właśc. Marię).

Nie założył rodziny.

Bibliografia

• Marian Miszczuk: Wądołkowski Jerzy. W: Janusz Wojtycza (red.): Harcerski słownik biograficzny. T. 3. Warszawa: Muzeum Harcerstwa, 2012, s. 224–227. ISBN 9788393222926.