Jessica Tandy
| |||||||||||||||||||||||||||||
![]() Jessica Tandy z mężem Hume’em Cronynem (1988) | |||||||||||||||||||||||||||||
Imię i nazwisko | Jessie Alice Tandy | ||||||||||||||||||||||||||||
Data i miejsce urodzenia | 7 czerwca 1909 Londyn | ||||||||||||||||||||||||||||
Data i miejsce śmierci | 11 września 1994 Easton | ||||||||||||||||||||||||||||
Zawód | aktorka | ||||||||||||||||||||||||||||
Współmałżonek | 1. Jack Hawkins (1932–1940; rozwód) 2. Hume Cronyn (1942–1994; jej śmierć) | ||||||||||||||||||||||||||||
Lata aktywności | 1932–1994 | ||||||||||||||||||||||||||||
|
Jessica Tandy, właśc. Jessie Alice Tandy (ur. 7 czerwca 1909 w Londynie, zm. 11 września 1994 w Easton) – amerykańska aktorka pochodzenia brytyjskiego. W 1990 otrzymała Oscara za pierwszoplanową rolę w filmie Wożąc panią Daisy (1989; reż. Bruce Beresford). Stała się wówczas najstarszą laureatką tej nagrody w historii. Dwa lata później zdobyła nominację za drugoplanową rolę w filmie Smażone zielone pomidory (1991; reż. Jon Avnet).
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Karierę aktorską rozpoczynała w latach 20. na brytyjskich scenach teatralnych. W latach 30. pojawiła się na dużym ekranie w rolach epizodycznych. W latach 40. Jessica wyjechała do Stanów Zjednoczonych, gdzie zaczynała od ról drugoplanowych. Pierwszym ważnym filmem w jej karierze był dramat wojenny Siódmy krzyż (1944), w którym wystąpiła u boku swojego drugiego męża Hume’a Cronyna. W latach 50. grywała w produkcjach telewizyjnych i teatralnych. Na wielki ekran Tandy powróciła na krótko w latach 60. grając m.in. w głośnym thrillerze Alfreda Hitchcocka Ptaki (1963). Jednak największe sukcesy osiągnęła w ostatnich latach życia. To wtedy stworzyła swoje najsłynniejsze filmowe role oraz została nagrodzona Oscarem dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej.
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Jej pierwszym mężem, w latach 1932–1940 był aktor Jack Hawkins. Z małżeństwa tego, które zakończyło się rozwodem miała córkę Susan (ur. 1934). W 1942 poślubiła aktora Hume’a Cronyna, z którym spędziła resztę życia. Mieli dwoje dziecki; córkę Tandy (ur. 1945) i syna Christophera (ur. 1943). Aktorska para wystąpiła wspólnie w kilkunastu filmach.
Jessica zmarła 11 września 1994 w swoim domu w Easton w stanie Connecticut. W ostatnich latach walczyła z rakiem jajnika.
Wybrana filmografia[edytuj | edytuj kod]
- Siódmy krzyż (1944) jako Liesel Roeder
- Dolina decyzji (1945) jako Louise Kane
- Zielone lata (1946) jako Kate Leckie
- Dragonwyck (1946) jako Peggy O’Malley
- Wieczna Amber (1947) jako Nan Britton
- Pustynny lis (1951) jako Lucie Marie Rommel
- Przygody młodego człowieka (1962) jako Helen Adams
- Ptaki (1963) jako Lydia Brenner
- Słodko-gorzka autostrada (1981) jako Carol
- W nocnej ciszy (1982) jako Grace Rice
- Najlepsi przyjaciele (1982) jako Eleanor McCullen
- Świat według Garpa (1982) jako pani Fields
- Bostończycy (1984) jako panna Birdseye
- Kokon (1985) jako Alma Finley
- Baterii nie wliczono (1987; znany także pod innymi tytułami, m.in. Bez baterii nie działa) jako Faye Riley
- Błędny ognik (1987) jako Annie Nations
- Dom przy Carroll Street (1988) jako panna Venable
- Kokon: Powrót (1988) jako Alma Finley
- Wożąc panią Daisy (1989) jako Daisy Werthan
- Smażone zielone pomidory (1991) jako Ninny Threadgoode
- Opowieści babuni (1991; znany także pod tytułem - Bajki babci Grace) jako Grace McQueen
- Druga miłość (1992) jako Frieda
- Spotkać białego psa (1993) jako Cora Peek
- Camilla (1994) jako Camilla Cara
- Naiwniak (1994) jako Beryl Peoples
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jessica Tandy. T. 15: Kolekcja Alfred Hitchcock Przedstawia. Poznań: Oxford Educational Sp. z o.o., listopad 2009, s. 18. ISBN 978-83-252-0755-7.
- Marilyn Berger: Jessica Tandy, a Patrician Star Of Theater and Film, Dies at 85 (ang.). nytimes.com, 1994-09-12. [dostęp 2017-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-08)].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Jessica Tandy w bazie IMDb (ang.)
- Jessica Tandy w bazie Filmweb
- Jessica Tandy w bazie Notable Names Database (ang.)
|
|
- Amerykańskie aktorki filmowe
- Amerykańskie aktorki telewizyjne
- Amerykańskie aktorki teatralne
- Laureatki Oscara dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej
- Laureatki nagrody BAFTA dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej
- Laureaci nagrody Tony
- Laureaci nagrody Emmy
- Laureatki Złotego Globu dla najlepszej aktorki w filmie komediowym lub musicalu
- Odznaczeni National Medal Of Arts
- Urodzeni w 1909
- Zmarli w 1994