Joe Biden

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Joe Biden
Ilustracja
Joe Biden (2020)
Pełne imię i nazwisko Joseph Robinette Biden Jr.
Data i miejsce urodzenia 20 listopada 1942
Scranton
47. wiceprezydent Stanów Zjednoczonych
Okres od 20 stycznia 2009
do 20 stycznia 2017
Przynależność polityczna Partia Demokratyczna
Druga dama Jill Biden
Poprzednik Dick Cheney
Następca Mike Pence
30. Senator II klasy z Delaware
Okres od 5 stycznia 1973
do 15 stycznia 2009
Poprzednik J. Caleb Boggs
Następca Ted Kaufman
Faksymile
Odznaczenia
Prezydencki Medal Wolności z Wyróżnieniem (Stany Zjednoczone) Order Krzyża Ziemi Maryjnej I Klasy (Estonia) Order Pakistanu Order Wolności (Ukraina) Order Zwycięstwa Świętego Jerzego (Gruzja) Medal za zaangażowanie Medal Honoru Ellis Island
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
Wikicytaty Cytaty w Wikicytatach

Joe Biden, właśc. Joseph Robinette Biden Jr. (wym. [ˈʤoʊsɨf rɒbɨˈnɛt ˈbaɪdən]; ur. 20 listopada 1942 w Scranton) – amerykański polityk, 47. wiceprezydent Stanów Zjednoczonych w latach 2009–2017, senator ze stanu Delaware w latach 1973–2009.

Urodził się 20 listopada 1942 w Scranton w Pensylwanii. Edukował się w stanie Delaware. Po zakończeniu studiów prawniczych pracował jako adwokat. Przez całą karierę polityczną był związany z Partią Demokratyczną. W latach 1970-1972 należał do Rady Hrabstwa New Castle. W 1973 został wybrany do Senatu Stanów Zjednoczonych i uzyskał reelekcję w latach 1978, 1984, 1990, 1996, 2002 i 2008. Był piątym najmłodszym senatorem w historii Stanów Zjednoczonych i najdłużej urzędującym senatorem z Delaware. W tym czasie przewodził Senackiej Komisji Relacji Zagranicznych i Senackiej Komisji ds. Sądownictwa. Dwukrotnie bezskutecznie kandydował w wyborach prezydenckich, rezygnując w trakcie prawyborów: w 1988 i w 2008. W 2008 został wybrany na wiceprezydenta Stanów Zjednoczonych u boku prezydenta Baracka Obamy i uzyskał reelekcję w 2012. Pełnił ten urząd od 2009 do 2017. Po zakończeniu wiceprezydentury założył fundację charytatywną Biden Cancer Initiative, której działalność jest związana ze zwalczaniem raka. W 2019 ogłosił swoją kandydaturę w prawyborach prezydenckich przed wyborami w 2020.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Wczesne życie i edukacja[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 20 listopada 1942 w Scranton w hrabstwie Lackawanna w stanie Pensylwania jako Joseph Robinette Biden Jr[1]. Był synem sprzedawcy samochodów Josepha Robinette’a Bidena Sr. i Catherine Eugenii Biden z domu Finnegan[2]. Wychowywał się razem z trójką rodzeństwa. W dzieciństwie doskwierało mu jąkanie[3].

Edukował się w stanie Delaware, najpierw w szkole podstawowej Saint Helena’s Elementary School w Wilmington, a potem w prywatnej katolickiej szkole średniej Archmere Academy w Claymont. W 1961 rozpoczął studia na University of Delaware na dwóch kierunkach – politologia i historia[4]. W latach 1961-1963 odbywał służbę wojskową w ramach R.O.T.C, jednak po pierwszym roku był nisko oceniany w tej kategorii[5]. W 1965 ukończył studia, uzyskując stopień Bachelor’s degree[6]. W 1968 ukończył prawniczy Syracuse University College of Law, zdobywając tytuł Juris Doctor[2].

W 1969 dołączył do izby adwokackiej Delaware State Bar Association[1], a w latach 1968–1970 pracował jako adwokat w Wilmington[2].

W latach 1970–1972 należał do Rady Hrabstwa New Castle, reprezentując 4. okręg wyborczy hrabstwa i Partię Demokratyczną[7].

Senator[edytuj | edytuj kod]

Wybór[edytuj | edytuj kod]

W 1972 kandydował do Senatu w stanie Delaware, rzucając wyzwanie wieloletniemu senatorowi J. Calebowi Boggsowi z Partii Republikańskiej[7]. Swoją kampanią wyborczą chciał dotrzeć do osób niezainteresowanych polityką i przeciwników udziału Stanów Zjednoczonych w wojnie wietnamskiej[3]. Biden wygrał wybory do Senatu na swoją pierwszą kadencję, zdobywając 55,41% wszystkich głosów[7]. Miał wtedy 29 lat, co czyni go piątym najmłodszym senatorem w historii Stanów Zjednoczonych. Sześciokrotnie z powodzeniem ubiegał się o reelekcję[8] i jest najdłużej urzędującym senatorem z Delaware w historii[2].

Działalność[edytuj | edytuj kod]

Był członkiem Senackiej Komisji Relacji Zagranicznych i Senackiej Komisji ds. Sądownictwa[3]. Od 1987 do 1995 był przewodniczącym Senackiej Komisji ds. Sądownictwa. W latach 2001–2003 i 2007–2009 przewodniczył Senackiej Komisji Relacji Zagranicznych[2].

W 1987 wyróżnił się w czasie przesłuchania Roberta Borka, kandydata prezydenta Ronalda Reagana do Sądu Najwyższego. W tym samym roku zdecydował się kandydować na prezydenta. Wycofał się jeszcze w tym samym roku[3]. Następnie przez 7 miesięcy był nieobecny w Senacie z powodu tętniaka w mózgu[3]. W tym czasie przeszedł dwie operacje[8].

W 1990 przedstawił wczesny projekt ustawy, który do 1994 stał się projektem Violence Against Women Act. Jej celem było zwalczanie przemocy domowej i napastowania seksualnego[2]. Między innymi za sprawą starań Bidena ustawa została przegłosowana w Kongresie i podpisana przez prezydenta Billa Clintona[3]. Był też twórcą ustawy Violent Crime Control and Law Enforcement Act, kształtującej prawo związane z policją, sądownictwem i więziennictwem[9].

W 2002 zagłosował za interwencją amerykańską w Iraku. Później nazywał tę decyzję błędem[10] i wielokrotnie krytykował amerykańskie działania militarne na terenie Iraku[2].

Joe Biden w 1973

Wybory prezydenckie w 1988[edytuj | edytuj kod]

W 1987 ogłosił chęć udziału w wyborach prezydenckich w 1988 roku[3]. W trakcie prawyborów Partii Demokratycznej oskarżono go o plagiat przemówienia lidera Brytyjskiej Partii Pracy Neila Kinnocka, co w mediach stało się głównym przedmiotem dyskusji związanym z kampanią Bidena[11]. Zarzucano mu również zmyślenie historii o przodkach pracujących w kopalni węgla[3]. Dalsza krytyka skłoniła go do zwołania konferencji prasowej, w trakcie której przyznał się do splagiatowania swojego artykułu prawniczego w trakcie studiów. Według jego relacji, źle rozumiał wówczas prawo do cytowania i podawania źródeł[12]. Biden wycofał się z kandydatury po trzech miesiącach[2], jeszcze przed pierwszymi wyborami stanowymi[3], a w czasie rozstrzygającego spotkania komitetu krajowego partii otrzymał tylko dwa głosy delegatów[7].

Wybory prezydenckie w 2008[edytuj | edytuj kod]

31 stycznia 2007[2] Biden rozpoczął kampanię wyborczą przed wyborami prezydenckimi w 2008[13]. 1 sierpnia 2007 wydano jego pamiętnik Promises to Keep: On Life and Politics[2]. Gdy w prawyborach Partii Demokratycznej w stanie Iowa zdobył mniej niż 1% głosów, postanowił wycofać się z wyborów[3], co uczynił 3 stycznia 2008[2]. Zaimponował jednak swoją wiedzą Barackowi Obamie, któremu zaczął doradzać w kwestiach bezpieczeństwa narodowego i polityki zagranicznej. Gdy Obama wygrał prawybory, poprosił Bidena, aby kandydował u jego boku na wiceprezydenta[3].

23 sierpnia 2008 oficjalnie ogłoszono, że kandydatami Partii Demokratycznej w wyborach prezydenckich w 2008 będą Barack Obama na prezydenta i Joe Biden na wiceprezydenta. Ich przeciwnikami byli kandydaci Partii Republikańskiej: John McCain, ubiegający się o posadę prezydenta i Sarah Palin, ubiegająca się o urząd wiceprezydenta[2].

4 listopada 2008 Barack Obama wygrał głosowanie powszechne na prezydenta, a Biden na wiceprezydenta Stanów Zjednoczonych[2]. 15 grudnia obaj wygrali głosowanie w Kolegium Elektorów[7]. 15 stycznia 2009 Biden oficjalnie zrezygnował z urzędu senatora[2].

Wiceprezydent[edytuj | edytuj kod]

prezydent Barack Obama (z lewej) i wiceprezydent Joe Biden (z prawej) w 2009

20 stycznia 2009 został zaprzysiężony na wiceprezydenta Stanów Zjednoczonych. 7 lutego wygłosił swoją pierwszą ważniejszą przemowę na konferencji bezpieczeństwa w Niemczech[2]. W dniach 20–21 października 2009 złożył wizytę w Polsce. Tematem rozmów z polskimi władzami była kwestia obrony rakietowej[14].

1 września 2010 przewodził ceremonii w Iraku, która formalnie kończyła amerykańską interwencję[2].

6 listopada 2012 Obama i Biden zostali wybrani na kolejną kadencję, pokonując w wyborach prezydenckich kandydatów Partii Republikańskiej: Mitta Romneya na prezydenta i Paula Ryana na wiceprezydenta. Zostali zaprzysiężeni 20 stycznia 2013[2].

2 października 2014 w Cambridge w stanie Massachusetts zarzucił Turcji, Zjednoczonym Emiratom Arabskim i innym krajom Bliskiego Wschodu, że przypadkowo wzmocniły terrorystyczną organizację Państwo Islamskie, swoimi działaniami mającymi na celu wspomagać opozycję w Syrii, walczącą przeciwko prezydentowi Baszszarowi al-Assadowi. Dwa dni później w rozmowie telefonicznej przeprosił za te słowa prezydenta Turcji Recepa Tayyipa Erdoğana[2].

21 października 2015 ogłosił, że nie zamierza ubiegać się o prezydenturę w wyborach w 2016[2].

12 stycznia 2017 prezydent Barack Obama odznaczył go Prezydenckim Medalem Wolności, co miało być dla Bidena niespodzianką[15]. 1 lutego Joe wraz ze swoją żoną Jill założyli fundację Biden Foundation, której celem było wspieranie inicjatyw politycznych i społecznych popieranych przez Bidena[2].

Po opróżnieniu urzędu Joe Biden wraz z żoną założyli fundację charytatywną Biden Cancer Initiative, która za cel stawiała sobie wspieranie wczesnego wykrywania raka i badań nad lekarstwem na raka. Zainspirowała ich do tego śmierć syna Beau, który cierpiał na tę chorobę[10].

Kampania wyborcza roku 2020[edytuj | edytuj kod]

Początek kampanii[edytuj | edytuj kod]

Media spekulowały o możliwości startu Bidena w wyborach prezydenckich w 2020 jeszcze przed rozpoczęciem przez niego kampanii. Od marca 2019 sondaże, prowadzone początkowo tylko przez związany z Demokratami ośrodek sondażowy Public Policy Polling, wykazywały dużą przewagę Bidena nad urzędującym prezydentem Donaldem Trumpem[16]. Od października 2019 prowadził też w sondażach prawyborczych[17]. 25 kwietnia 2019 oficjalnie ogłosił swoją kandydaturę w prawyborach prezydenckich Partii Demokratycznej w 2020[10].

W czasie kampanii zarzucał prezydentowi Trumpowi, że wprowadzone przez niego cięcia podatkowe dla najbogatszych Amerykanów i jego polityka gospodarcza zwiększają nierówności ekonomiczne w kraju i zapowiedział, że jako prezydent wycofałby się z obniżek podatków dla najbogatszych wprowadzonych w trakcie prezydentury Trumpa[18].

Rola w skandalu ukraińskim[edytuj | edytuj kod]

 Osobne artykuły: Ukraiński skandal Trumpa i Impeachment Donalda Trumpa.

W czasie kampanii wyborczej prezydent Trump publicznie oskarżał Joe Bidena i jego syna Huntera o korupcję, wymuszania i podstępne eksploatowanie innych państw. Zarzucił Bidenowi, że domagał się dymisji ukraińskiego prokuratora Wiktora Szokina, by zaszkodzić śledztwu w sprawie Burisma Holdings – przedsiębiorstwa, w którym Hunter pracował, gdy Biden był wiceprezydentem. Według Trumpa Joe Biden miał zaproponować rządowi ukraińskiemu miliard dolarów amerykańskich w zamian za zwolnienie prokuratora generalnego. W niektórych wpisach na Twitterze Trump cytował Petera Schweizera[19].

Joe Biden nazwał zarzuty Trumpa bezzasadnymi i politycznie motywowanymi[20]. Część mediów, na przykład agencja prasowa Bloomberg, stwierdziła, że nie ma żadnych dowodów ani na popełnienie wykroczenia przez Huntera Bidena, ani na naciski rządu amerykańskiego na rząd ukraiński w związku ze śledztwem w sprawie Burisma Holdings[19].

Ostatecznie to Trump został postawiony w stan oskarżenia w związku z zarzutem próby wymuszenia na ukraińskim rządzie śledztwa w sprawie Bidenów[21].

Przebieg prawyborów[edytuj | edytuj kod]

Joe Biden nieustannie prowadził w ogólnokrajowych sondażach sprzed Iowa caucus[22]. Ustąpił jednak Berniemu Sandersowi, gdy po prawyborach w Iowa zajął czwarte miejsce, za Sandersem, Petem Buttigiegem i Elizabeth Warren[22]. Udało mu się objąć prowadzenie pod względem liczby oddanych głosów dopiero po czwartym głosowaniu – w stanie Karolina Południowa[23]. Było to jego pierwsze zwycięstwo w owym roku[22]. Nadal jednak ustępował Sandersowi pod względem liczby pozyskanych delegatów[22]. Udało mu się wyjść na prowadzenie (zarówno pod względem liczby głosów, jak i pod względem liczby pozyskanych delegatów) po superwtorku – zwyciężył w Alabamie, Arkansas, Maine, Massachusetts, Minnesocie, Karolinie Północnej, Oklahomie, Wirginii, Teksasie i w Tennessee[22]. Następnie udało mu się wygrać w Idaho, Michigan, Missisipi, Missouri, Waszyngtonie, Arizonie, Florydzie, Illinois, Wisconsin, Alasce, Wyoming, Ohio, Kansas, Nebrasce, Oregonie, Hawajach, Dystrykcie Kolumbii, Indianie, Maryland, Montanie, Nowym Meksyku, Pensylwanii, Rhode Island, Dakocie Południowej, Guam, Wyspach Dziewiczych Stanów Zjednoczonych, Georgii, Wirginii Zachodniej, Kentucky, Nowym Jorku, Delaware, New Jersey, Luizjanie oraz na Portoryko[22][24].

11 sierpnia 2020 roku Biden ogłosił Kamalę Harris swoją kandydatką na urząd Wiceprezydenta Stanów Zjednoczonych w wyborach prezydenckich w Stanach Zjednoczonych w 2020 roku[25].

Wyniki wyborów[edytuj | edytuj kod]

Logo kampanii prezydenckiej Bidena w 1988 roku
Logo kampanii prezydenckiej Bidena w 2008 roku.
Joe Biden prowadzący kampanię wyborczą w 2019

Poniżej wymienione zostały wybory, w których Joe Biden wziął czynny udział.

Rok Komitet wyborczy Organ Okręg Wynik[7]
1970 Partia Demokratyczna Rada Hrabstwa New Castle nr 4 10 573 (55,41%)T
1972 Senat Stanów Zjednoczonych Delaware 116 006 (50,48%)T
1978 93 930 (57,95%)T
1984 147 831 (60,11%)T
Prawybory prezydenckie Demokratów – 1 (0,03%)N[26]
1988 2 (0,05%)N[26]
1990 Senat Stanów Zjednoczonych Delaware 112 918 (62,68%)T
1996 165 465 (60,04%)T
2002 135 253 (58,22%)T
2008 Prawybory wiceprezydenckie Demokratów – T[27]
Prawybory prezydenckie Partii Demokratycznej 81 623 (0,22%)N
Senat Stanów Zjednoczonych Delaware 257 539 (64,69%)T
Wiceprezydent Stanów Zjednoczonych – 365 (67,84%)T[26]
2012 Prawybory wiceprezydenckie Demokratów T[27]
Wiceprezydent Stanów Zjednoczonych 332 (61,71%)T[26]

Kontrowersyjne wypowiedzi[edytuj | edytuj kod]

Biden jest często krytykowany w USA za tendencję do wpadek językowych i gaf, czasem wykazujących brak wrażliwości rasowej[28]. Całe artykuły poświęcone jego gafom były publikowane między innymi w tygodniku „Time” (Top 10 Joe Biden Gaffes)[29], dziennik „The Guardian” ('I am a gaffe machine’: a history of Joe Biden’s biggest blunders)[30] i tygodnik „Newsweek” (Joe Biden’s biggest gaffes: quotes, blunders that could hurt a 2020 presidential campaign)[31].

W 2007 w czasie swojej kampanii wyborczej przed wyborami prezydenckimi w 2008 nazywał jednego ze swoich konkurentów, Baracka Obamę, pierwszym mainstreamowym Afroamerykaninem, który jest elokwentny, bystry, czysty i dobrze wygląda. Jego słowa zostały odebrane jako przejaw braku wyczucia[13].

W 2010, gdy jako wiceprezydent wraz z prezydentem Barackiem Obamą uczestniczył w konferencji prasowej dotyczącej służby zdrowia, wyszeptał do prezydenta słowa będące wyrazem zachwytu, ale i zawierające wulgaryzm. Wypowiedziane przez niego zdanie było często komentowane w mediach[32].

W 2019 w czasie spotkania z przedstawicielami Asian & Latino Coalition w Des Moines w Iowa powiedział: Biedne dzieci są tak samo inteligentne, tak samo utalentowane, jak białe dzieci. Po chwili dodał jak bogate dzieci, czarne dzieci, azjatyckie dzieci, nie chodziło mi o to, ale pomyślcie, jak o tym myślimy. Po raz kolejny zarzucono mu brak wyczucia[28]. W tym samym roku jego kontrkandydatka w prawyborach prezydenckich Kamala Harris określiła jego wzmianki o pracy z senatorami opowiadającymi się za segregacją mianem bolesnych[18].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Joe Biden (z prawej) wraz ze swoją żoną Jill (z lewej) w 2013

Jako student w trakcie wczasów na Bahamach poznał Neilię Hunter, córkę właściciela małej i taniej restauracji[3]. Pobrali się 27 sierpnia 1966[2], gdy Biden był jeszcze studentem[3]. Razem mieli trójkę dzieci: Naomi Christinę, Roberta Huntera i Josepha Robinette’a „Beau” III, który wiele lat później został prokuratorem generalnym Delaware[2].

18 grudnia 1972[2], na kilka tygodni przed zaprzysiężeniem Bidena na pierwszą kadencję senacką, jego żona i dzieci mieli wypadek samochodowy, w trakcie podróży po świąteczną choinkę. Nelia i Naomi zginęły, a trzyletni Beau i dwuletni Robert Hunter trafili do szpitala. Biden przyznał, że rozważał wówczas popełnienie samobójstwa. W wychowywaniu dzieci pomagała mu od tej pory siostra Valerie, która wprowadziła się do niego na cztery lata[3] Joe Biden został zaprzysiężony na senatora 5 stycznia 1973, przy łóżku szpitalnym Beau[2]. Nigdy nie przeprowadził się do Waszyngtonu jako senator. Dojeżdżał do Kongresu Stanów Zjednoczonych z Delaware pociągiem[13].

Dwa i pół roku po śmierci Neili, brat Joe Bidena umówił go na randkę w ciemno z Jill Jacobs, modelką i studentką ostatniego roku na wydziale języka angielskiego na uniwersytecie University of Delaware. Jacobs i Joe Biden pobrali się 17 czerwca 1977[2]. Ich córka Ashley została pracownikiem socjalnym. Gdy Joe Biden został wiceprezydentem, Jill była pierwszą drugą damą Stanów Zjednoczonych w historii, która pracowała zawodowo. Uczyła w tym czasie języka angielskiego na Northern Virginia Community College[3].

30 maja 2015 syn Joe Bidena, Beau Biden, zmarł w wieku 46 lat na nowotwór mózgu[2].

Jest katolikiem[33].

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Biden, Joseph Robinette Jr. (Joe) – Biographical Information, Kongres Stanów Zjednoczonych [dostęp 2019-09-16] (ang.).
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z Joe Biden Fast Facts, CNN, 3 lipca 2019 [dostęp 2019-09-18] (ang.).
  3. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Evan Osnos, The Biden Agenda, The New Yorker, 28 lipca 2014 [dostęp 2019-09-17] (ang.).
  4. ↑ Tom Murse, Biography of Joe Biden, Former Vice President of the United States, thoughtco.com, 29 marca 2019 [dostęp 2020-04-29] (ang.).
  5. ↑ E.J. Dionne jr., Biden Admits Plagiarism in School But Says It Was Not 'Malevolent', „The New York Times”, 18 września 1987, ISSN 0362-4331 [dostęp 2020-04-29] (ang.).
  6. ↑ How Joe Biden Works, HowStuffWorks, 23 września 2008 [dostęp 2020-04-29] (ang.).
  7. ↑ a b c d e f Joe Biden, ourcampaigns.com [dostęp 2020-03-17] (ang.).
  8. ↑ a b Josh Sanburn, Top 10 American Political Prodigies, „The Time”, 14 października 2010, ISSN 0040-781X [dostęp 2019-09-18] (ang.).
  9. ↑ Nicholas Fandos, Joe Biden’s Role in ’90s Crime Law Could Haunt Any Presidential Bid, 21 sierpnia 2015 [dostęp 2019-09-18] (ang.).
  10. ↑ a b c Kendall Karson, Joe Biden: Everything you need to know about the 2020 presidential candidate, ABC News, 12 września 2019 [dostęp 2019-09-17] (ang.).
  11. ↑ Joe Biden plagiarised Neil Kinnock speech, The Daily Telegraph, 23 sierpnia 2008, ISSN 0307-1235 [dostęp 2019-09-18] (ang.).
  12. ↑ E.J. Dionne jr., Biden Admits Plagiarism in School But Says It Was Not ‘Malevolent’, The New York Times, 18 września 1987 [dostęp 2019-09-18] (ang.).
  13. ↑ a b c Jennifer Ludden, Joe Biden: From Stutter To Power, National Public Radio, 23 sierpnia 2008 [dostęp 2019-09-19] (ang.).
  14. ↑ Wiceprezydent USA w Polsce (pol.). Wprost, 2009-10-21. [dostęp 2016-10-28].
  15. ↑ a b Jordyn Phelps, Meridith McGraw, VP Biden Awarded Presidential Medal of Freedom, ABC News, 12 stycznia 2017 [dostęp 2019-09-17] (ang.).
  16. ↑ Election 2020 – General Election: Trump vs. Biden, RealClearPolitics [dostęp 2019-09-17] (ang.).
  17. ↑ 2020 Democratic Presidential Nomination, RealClearPolitics [dostęp 2019-09-17] (ang.).
  18. ↑ a b Joe Biden zapowiada likwidację cięć podatkowych Trumpa, Rzeczpospolita, 28 czerwca 2019 [dostęp 2019-09-21] (pol.).
  19. ↑ a b Stephanie Baker, Zachary Mider, Daryna Krasnolutska, On Bidens and Ukraine, Wild Claims With Little Basis, Bloomberg, 2019 [dostęp 2020-03-02] (ang.).
  20. ↑ Syn Joe Bidena odchodzi z zarządu chińskiej firmy, tvn24.pl, 14 października 2019 [dostęp 2020-04-29].
  21. ↑ Trump Acquitted of Two Impeachment Charges in Near Party-Line Vote (ang.). nytimes.com. [dostęp 2020-02-05].
  22. ↑ a b c d e f 2020 Democratic Presidential Nomination, 270towin.com [dostęp 2020-04-29] (ang.).
  23. ↑ 2020 Primary Election Results and Map, nbcnews.com [dostęp 2020-04-30] (ang.).
  24. ↑ Primaries & Caucuses, cnn.com [dostęp 2020-06-22] (ang.).
  25. ↑ Profile: Who is Kamala Harris?, „BBC News”, 11 sierpnia 2020 [dostęp 2020-08-11] (ang.).
  26. ↑ a b c d Głosy delegatów.
  27. ↑ a b Nominacja.
  28. ↑ a b Gafa Bidena. „Biedne dzieci tak samo inteligentne, jak białe”, Rzeczpospolita, 9 sierpnia 2019 [dostęp 2019-09-21] (pol.).
  29. ↑ Top 10 Joe Biden Gaffes, Time [dostęp 2019-09-21] (ang.).
  30. ↑ Luke O’Neil, 'I am a gaffe machine’: a history of Joe Biden’s biggest blunders, „The Guardian”, 25 kwietnia 2019, ISSN 0261-3077 [dostęp 2019-09-21] (ang.).
  31. ↑ Shane Croucher, Joe Biden’s biggest gaffes: Quotes and blunders that could hurt a 2020 campaign, Newsweek, 9 lutego 2019 [dostęp 2019-09-21] (ang.).
  32. ↑ Richard Adams, Joe Biden: 'This is a big fucking deal’ | Richard Adams, „The Guardian”, 23 marca 2010, ISSN 0261-3077 [dostęp 2019-09-21] (ang.).
  33. ↑ Joe Perticone, Joseph Zeballos-Roig, Joe Biden is running for president in 2020. Here’s everything we know about the candidate and how he stacks up against the competition., Business Insider, 13 września 2019 (ang.).
  34. ↑ EIHS Medalists, medalists.eihonors.org [dostęp 2020-03-24].
  35. ↑ Josh Rogin, Saakashvili honors Lieberman for bringing ‘Joe-mentum’ to Georgia’s cause, Foreign Policy, 14 stycznia 2011 [dostęp 2019-09-19] (ang.).
  36. ↑ Vabariigi President, president.ee [dostęp 2019-09-19] (est.).
  37. ↑ Hilal-i-Pakistan conferred on US VP-elect, The Nation, 10 stycznia 2009 [dostęp 2020-03-24] (ang.).
  38. ↑ Day of Commitment Ceremony, www.afcent.af.mil [dostęp 2020-03-24] (ang.).
  39. ↑ Указ Президента України Про відзначення державними нагородами України громадян іноземних держав, zakon.rada.gov.ua, 23 sierpnia 2017 [dostęp 2020-03-24].
p • d • e
Wiceprezydenci Stanów Zjednoczonych
Great Seal of the United States (obverse).svg Pieczęć wiceprezydencka
p • d • e
Gabinet Baracka Obamy (2009-2017)
Official portrait of Barack Obama.jpgPrezydent Pieczęć prezydenta USA
Wiceprezydent
Szefowie departamentów
Pozostali członkowie gabinetu
p • d • e
Kandydaci demokratów na urząd wiceprezydenta USA
Seal of the Vice President of the United States.svg US Democratic Party Logo.svg
  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p zwycięzca
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x przegrany
  3. ↑ zwycięzca później przegrany
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Joe_Biden&oldid=60600071”