Johanna Wilhelmine Weigel

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Johanna Wilhelmine Weigel
Imię i nazwisko urodzenia

Johanna Wilhelmine Astmann

Data urodzenia

11 lutego 1847

Data i miejsce śmierci

10 stycznia 1940
Melbourne

Miejsce spoczynku

Brighton Cemetery

Zawód, zajęcie

przedsiębiorczyni, projektantka wykrojów krawieckich

Rodzice

August Astmann i Emilie Sachs

Małżeństwo

August Louis William Oscar Robert Carl Weigel

Johanna Wilhelmine Weigel (ur. 11 lutego 1847 w rejencji bydgoskiej, zm. 10 stycznia 1940 w Melbourne) – australijska przedsiębiorczyni, projektantka wykrojów krawieckich i filantropka urodzona w Wielkim Księstwie Poznańskim. Założyła i prowadziła „Weigel’s Journal of Fashion” – pierwszy australijski magazyn mody.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Johanna Wilhelmine Astmann urodziła się 11 lutego 1847 w pobliżu Bydgoszczy, znajdującej się wówczas na terenie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (od 1848 pruska Prowincja Poznańska) jako drugie dziecko Augusta Astmanna i jego żony Emilie (z domu Sachs)[1]. Dostępne informacje biograficzne nie definiują dokładnie, jakiej jest narodowości; po jej śmierci w gazetach australijskich opisywano ją jako „urodzoną w Polsce”[2][3][4][5][6] lub „pochodzenia polskiego”[7]. Dzieciństwo i młodość spędziła w rodzinnej posiadłości[8]. Większość informacji na temat jej dzieciństwa pochodzi z jej wspomnień spisanych tuż przed śmiercią i nie zawierających wiele szczegółów, Weigel lubiła tworzyć wokół siebie atmosferę tajemniczości[9]. Według jej wspomnień urodziła się na „posiadłości ziemskiej mojego ojca położonej w zachodniej Polsce”[9]. Berlińskie archiwa potwierdzają, że została ochrzczona dwa dni po urodzeniu w Bydgoszczy[9]. W 1863 jej ojciec stracił majątek i została zmuszona do przeprowadzenia się do Wiednia do mieszkającej tam części rodziny[9].

Nauczyła się szyć w wieku 16 lat, ucząc się od babki mieszkającej w Wiedniu, odkryła wówczas uzdolnienia w zakresie projektowania mody[8]. Przełożyła kilka artykułów z prasy francuskiej i niemieckiej, wysyłając je do nowojorskiej prasy, gdzie zostały bardzo dobrze przyjęte[8]. Na początku lat 70. XIX wieku spotkała się w Wiedniu z redaktorem naczelnym „New York Fashion Journal”, który zaprosił ją do Nowego Jorku[8]. Weigel wyruszyła do Nowego Jorku 8 sierpnia 1872 na pokładzie SS „Hamburg”[10].

Przeprowadziła się do Stanów Zjednoczonych, gdzie w Nowym Jorku pracowała w magazynie „McCall’s” publikującym popularne wykroje krawieckie[1]. W tym czasie poznała swojego przyszłego męża Augusta Louisa Williama Oscara Roberta Carla Weigela, niemieckiego inżyniera pochodzącego z Księstwa Brunszwiku i w 1876 wzięła z nim ślub[1]. W 1877 wyruszyli w podróż poślubną do Australii, planując 6-miesięczny pobyt w Melbourne[1].

Weigel była znana i podziwiana wśród przyjaciół za styl i wyczucie mody. Jej późniejsza kariera zaczęła się jako hobby. Rozdawała wykroje swoich ubrań za darmo swoim znajomym, które pragnęły naśladować jej styl[1]. Jej wykroje stawały się coraz bardziej popularne i w 1877 Weigel wraz z mężem otworzyła własny zakład, w którym projektowała i wytwarzała wykroje[1]. Główne biura przedsiębiorstwa znajdowały się w Melbourne i Sydney, jej wykroje były sprzedawane w całej Australii i Nowej Zelandii[1].

Pierwsza publikacja Weiglów „Madame Weigel's Journal of Fashion” została wydana w 1878[10], trzy lata później w 1880 Weiglowie założyli miesięcznik „Weigel's Journal of Fashion”, reklamowany jako pierwszy magazyn mody projektowany, publikowany i drukowany w Australii[1][11]. W miesięczniku znajdowały się nie tylko wykroje strojów projektowanych przez Weigel, ale także artykuły na temat mody, porady domowe i powieści drukowane w odcinkach[1]. „Weigel’s Journal” był niezwykle wpływową publikacją, zwłaszcza na obszarach wiejskich, a sama Weigel była postrzegana jako bardzo poważana postać[1]. W miesięczniku publikowano także wiele postępowych, feministycznych artykułów dotyczących kobiet[12]. Niektóre z proponowanych wykrojów również były bardzo postępowe jak na ówczesne czasy, na przykład nowoczesne suknie do jazdy konnej[12]. Weigel projektowała dla kobiet ze wszystkich warstw społecznych – na przykład w jej projekcie sukni do tenisa napisano, że należy użyć materiału „najdroższego lub najtańszego”, co brało pod uwagę możliwości finansowe jej wszystkich potencjalnych klientek[11]. Miesięcznik i wykroje Weigel były niezmiernie popularne. Wyliczono, że do 1916 na obszarze Australii, południowego Pacyfiku i południowo-wschodniej Azji sprzedano ponad milion wykrojów jej autorstwa[11].

W 1893 Weiglowie otrzymali obywatelstwo brytyjskie, w 1890 zbudowali dwupiętrową 26-pokojową rezydencję w pobliżu Mount Macedon[1]. Położony na 11-hektarowym terenie dom spłonął w lipcu 1903 i Weiglowie przenieśli się do południowego Melbourne[1]. Małżonkowie byli znanymi filantropami[13], a wiele z ich donacji było przekazywanych anonimowo[1][6]. 7 lutego 1915 zmarł mąż Weigel, jego dobra w Wiktorii zostały wycenione na 32.740 funtów (około 10 milionów według współczesnej wartości[a])[1].

Po zakończeniu kariery zawodowej Weigel wiele podróżowała po świecie, przez dwanaście ostatnich lat swojego życia Weigel i jej przyjaciółka Sarah Neilson mieszkały w Oriental Hotel w Melbourne[1].

Weigel była bardzo żywą i drobną osobą – opisywana jest jako mająca 158 cm wzrostu, niebieskie oczy i jasne włosy[1]. Nie zachowały się żadne znane podobizny Weigel, pod koniec życia jeden z jej współpracowników opisał ją jako „niską, poważną, zadbaną, drobną, włosy zaczesane do góry, sztywną, z głębokim gardłowym głosem”[17].

Oprócz projektowania mody jej pasją życiową była motoryzacja – nauczyła się prowadzić samochód w Paryżu w 1900[8]. Według własnych wspomnień była pierwszą kobietą w Nicei, która posiadała prawo jazdy[8]. Weigel była entuzjastyczną sportsmenką, oprócz prowadzenia samochodu interesowała się sportami zimowymi, kąpielami morskimi i jazdą na rowerze[8]. Projektowała ubrania dla kobiet pozwalające im brać udział w tego typu aktywnościach[8].

Johanna Weigel zmarła 10 stycznia 1940[1]. Zgodnie z jej wolą, ciało zostało skremowane, lecz dalsze losy prochów nie są znane[10]. Według historyków możliwe jest, że zostały złożone w grobowcu jej męża na Brighton Cemetery[10]. Jej śmierć była szeroko odnotowana w ówczesnej prasie australijskiej; określano ją jako założycielkę australijskiej branży projektowania wykrojów[2][4], najbardziej znaną w Australii producentkę wykrojów[5], autorkę pierwszego australijskiego pisma poświęconego modzie[2][4], pionierkę australijskiego przemysłu[3].

Majątek Weigel został oszacowany na 71.844 funtów (około 10 milionów według współczesnej wartości[a]) został zapisany rodzinie i jej licznym przyjaciołom, 20 tysięcy funtów zostało przekazane na fundację Oscar Weigel Charitable Trust wspomagającą młodych inżynierów[1][18]. Pozostała część majątku została przekazana pracownikom Madame Weigel Pty Ltd, która to firma istniała jeszcze w latach 60. XX wieku[1]. Po śmierci ostatniego pracownika w 1972 pozostała część pieniędzy została rozprowadzona wśród pięciu szpitali, Royal Melbourne, Children’s, Alfred, Prince Henry's i Women’s, wskazanych w jej testamencie[1][18].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Historyczna wartość pieniędzy może być liczona w różny sposób, w przypadku spadku użyto porównania do przeciętnych zarobków w danym okresie. Należy zwrócić uwagę, że 32 tysięcy funtów w 1915 miało podobną wartość jak 72 tysiące funtów w 1940[14], w obydwu przypadkach wynoszącą około 10 milionów funtów w 2018[15][16].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t Deirdre Morris: Weigel, Johanna Wilhelmine (1847–1940). Australian Dictionary of Biography, 2005. [dostęp 2018-10-06]. (ang.).
  2. ↑ a b c Death of Mademe J. W. Weigel, „Dungog Chronicle : Durham And Gloucester Advertiser”, National Library of Australia Trove, 16 stycznia 1940, s. 2 [dostęp 2018-10-09] (ang.).
  3. ↑ a b Maker of Paper Patterns Madam Weigel Dies, „The Age”, National Library of Australia Trove, 11 stycznia 1940, s. 3 [dostęp 2018-10-09] (ang.).
  4. ↑ a b c Patter Pioneer Dies, „The Examiner”, National Library of Australia Trove, 11 stycznia 1940, s. 8 [dostęp 2018-10-09] (ang.).
  5. ↑ a b Madame Weigel Dies, „The West Australian”, National Library of Australia Trove, 19 stycznia 1940, s. 6 [dostęp 2018-10-09] (ang.).
  6. ↑ a b Obituary Madame Weigel, „The Argus”, National Library of Australia Trove, 11 stycznia 1940, s. 11 [dostęp 2018-10-09] (ang.).
  7. ↑ Personal, „Recorder”, National Library of Australia Trove, 11 stycznia 1940, s. 1 [dostęp 2018-10-09] (ang.).
  8. ↑ a b c d e f g h Famous Australian Clothing Patternmaker, Johanna Weigel (1847–1940). [dostęp 2018-10-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-10-06)]. (ang.).
  9. ↑ a b c d Lampkin 2015 ↓, s. 8-9.
  10. ↑ a b c d Shirley M. Joy: The Mysterious Weigels. 2004. [dostęp 2018-10-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-27)]. (ang.).
  11. ↑ a b c Margaret Maynard: Dress: a future for its past. National Library of Australia, 2008-11-19. [dostęp 2018-10-06]. (ang.). - wykład profesor Margaret Maynard
  12. ↑ a b Riahn Smith: Legacy of liberating pattern-maker Madame Weigel preserved. The Weekly Times, 2015-07-21. [dostęp 2018-10-06]. (ang.).
  13. ↑ Reliefe Fund Passes £4,000, „The Argus”, National Library of Australia Trove, 19 lutego 1937, s. 8 [dostęp 2018-10-09] (ang.).
  14. ↑ In 1940, the relative value of £32,740 0s 0d from 1915 ranges from £48,050 0s 0d to £78,500 0s 0d.. Measuring Worth. [dostęp 2018-10-09]. (ang.).
  15. ↑ In 2017, the relative value of £32,740 0s 0d from 1915 ranges from £2,494,000.00 to £22,750,000.00. Measuring Worth. [dostęp 2018-10-09]. (ang.).
  16. ↑ In 2017, the relative value of £71,844 0s 0d from 1940 ranges from £3,592,000.00 to £20,820,000.00.. Measuring Worth. [dostęp 2018-10-09]. (ang.).
  17. ↑ Lampkin 2015 ↓, s. 5.
  18. ↑ a b Madame Weigel's Estate, „The Age”, National Library of Australia Trove, 6 marca 1940, s. 13 [dostęp 2018-10-09] (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Veronica R. Lampkin: Madame Weigel: the Woman who Clothed the Australasian Colonies. Sydney: 2015. ISBN 978-0-9942383-0-6.
  • Shirley M. Joy: Oscar and Johanna Weigel : proprietors of "Weigel's Journal of Fashions" and creators of Madame Weigel's paper dress patterns. Sandringham: 2004.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Johanna_Wilhelmine_Weigel&oldid=72770158”