John Haswell
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
inżynier, konstruktor lokomotyw |
John Haswell (ur. 20 marca 1812 w Lancefield, koło Glasgow, zm. 8 czerwca 1897 w Wiedniu) – szkocki inżynier i konstruktor lokomotyw, działający w Wiedniu, uznawany za jednego z ojców współczesnego przemysłu austriackiego.
Uznawany za jednego z ojców współczesnego przemysłu austriackiego, autor wielu wynalazków usprawniających pracę parowozów[1], często niepatentowanych i przez to przypisywanych innym wynalazcom[2].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
John Haswell urodził się 20 marca 1812 w Lancefield, koło Glasgow[1]. Studiował inżynierię mechaniczną w Andersonian college w Glasgow[2]. Następnie pracował w fabrykach maszyn Claus Girwood & Co. w Glasgow (1834) i Fairbairn & Co. w Manchesterze (1835)[1][2]. W 1837 roku otrzymał zlecenie opracowania planów wyposażenia wiedeńskiej fabryki taboru kolei Wiener-Raaber-Bahn a w 1838 roku nadzorował na miejscu montaż maszyn[2]. Następnie za namową Mathiasa von Schönerera (1807–1881) przyjął pracę jako kierownik głównego warsztatu kolei Wiener-Raaber-Bahn, późniejszej Lokomotivfabrik der StEG[1][2]. W 1840 roku jego zakład wyprodukował pierwszą lokomotywę[1].
W 1850 roku, jako jeden z czterech uczestników, przystąpił do konkursu na budowę lokomotywy do obsługi linii kolejowej Semmering – pierwszej linii normalnotorowej kolei górskiej w Europie. Linia Semmring wymagała budowy nowej lokomotywy, zdolnej do prowadzenia pociągu w ostrych zakrętach i przy wysokim nachyleniu terenu. Promień łuku górskiego toru kolejowego był mały, a parowozy, by mieć odpowiednią moc na trasę górską były ciężkie i długie[3]. Osie w ostoi były osadzone sztywno, co powodowało wykolejanie[3]. Wyzwaniem była taka budowa parowozu, by był on na tyle elastyczny aby pokonać ciasne łuki, a jednocześnie na tyle sztywny, by przy większych prędkościach zagwarantować spokojną jazdę[3]. Na potrzeby konkursu Haswell zbudował SStB – Vindobonę – która konkursu nie wygrała (żaden z projektów nie sprostał wymogom eksploatacji i dopiero Wilhelm Engerth, wykorzystując najlepsze pomysły z projektów konkursowych stworzył odpowiedni parowóz wieloczłonowy (parowóz Engertha)[4]), to jednak Vindobona pozostawała najdłużej eksploatowaną lokomotywą konkursową na linii Semmering[2].
W 1860 roku wynalazł hydrauliczną prasę kuźniczą (niem. hydraulische Schmiedepresse)[2].
Fabryka, którą prowadził cieszyła się wielkim uznaniem ówczesnych elit technicznych[5]. Produkowano tu lokomotywy typu 1'A', 2'A', 1'B', 2 'B', C i D oraz wagony na zlecenia krajowe i zagraniczne[1].
Haswell przeszedł na emeryturę w 1882 roku[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g Erhard Born: Haswell, John. W: Neue Deutsche Biographie – wydanie on-line. T. 8. 1969, s. 56. [dostęp 2015-01-17]. (niem.).
- ↑ a b c d e f g Haswell, John (1812-1897), Maschinenbautechniker und Lokomotivkonstrukteur. W: ÖBL 1815–1950 – wydanie on-line. T. 2. Österreichisches Biographisches Lexikon und biographische Dokumentation, 1958, s. 206. [dostęp 2015-01-17]. (niem.).
- ↑ a b c Parowozy.info: Mechanizm ruchu. [dostęp 2015-01-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. (pol.).
- ↑ Lance Day, Ian McNeil: Biographical Dictionary of the History of Technology. Routledge, 2002, s. 418. ISBN 978-1-134-65020-0. [dostęp 2015-01-17]. (ang.).
- ↑ Gölsdorf, Louis Adolf (1837-1911), Eisenbahntechniker und Lokomotivkonstrukteur. W: ÖBL 1815–1950 – wydanie on-line. T. 2. Österreichisches Biographisches Lexikon und biographische Dokumentation, 1957, s. 17. [dostęp 2015-01-17]. (niem.).