José Ramos-Horta
![]() | |
Pełne imię i nazwisko |
José Manuel Ramos-Horta |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Prezydent Timoru Wschodniego | |
Okres |
od 20 maja 2022 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Prezydent Timoru Wschodniego | |
Okres |
od 20 maja 2007 |
Przynależność polityczna |
niezależny |
Poprzednik | |
Następca | |
Premier Timoru Wschodniego | |
Okres |
od 26 czerwca 2006 |
Poprzednik | |
Następca | |
![]() | |
Odznaczenia | |
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
José Manuel Ramos-Horta (ur. 26 grudnia 1949 w Dili) – pierwszy minister spraw zagranicznych Timoru Wschodniego, do 25 czerwca 2006. Premier od 26 czerwca 2006 do 19 maja 2007. Prezydent Timoru Wschodniego od 20 maja 2007 do 20 maja 2012 i ponownie od 20 maja 2022.
W okresie okupacji tego terytorium przez Indonezję był działaczem na rzecz niepodległości i rzecznikiem ruchu oporu w latach 1975–1999. W 1996 został laureatem pokojowej Nagrody Nobla.
José Ramos Horta przez lata jeździł po świecie, aby wypraszać u międzynarodowych instancji wsparcie w walce o wolność dla swojej ojczyzny, Timoru Wschodniego. Po dekolonizacji Timoru Wschodniego (dawnej kolonii portugalskiej) w 1975, terytorium to zajęła Indonezja. José Ramos Horta, przywódca Rewolucyjnego Frontu na rzecz Niepodległości Timoru Wschodniego, latami starał się przekonać szefów najbardziej wpływowych państw i organizacji, że jego rodakom należy udzielić pomocy. Interweniował między innymi w ONZ-owskiej Komisji Praw Człowieka i Radzie Bezpieczeństwa. Bardzo długo jego starania spotykały się jedynie z deklaracjami bez pokrycia. Po wielu latach starań José Ramosa Horty, w 1999 udało się doprowadzić do referendum, w którym mieszkańcy Timoru Wschodniego zdecydowanie odrzucili indonezyjski projekt autonomii i opowiedzieli się za niepodległością.
11 lutego 2008 José Ramos Horta został ranny podczas ataku rebeliantów na jego dom. Po otrzymaniu wstępnej pomocy medycznej, został przetransportowany do Australii w stanie krytycznym, lecz niezagrażającym życiu[1][2]. Jego obowiązki w kraju przejął 13 lutego 2008 przewodniczący parlamentu, Fernando de Araujo[3]. 17 kwietnia 2008 prezydent powrócił do sprawowania funkcji.
W wyborach prezydenckich z 17 marca 2012 ubiegał się o reelekcję. Nie przeszedł jednakże do drugiej tury wyborów. Zdobył 17,48% głosów poparcia, przegrywając z Francisco Guterresem (28,76%) oraz Taurem Matanem Ruakiem (25,71%)[4][5], który ostatecznie został wybrany na urząd prezydenta[6].
Zwyciężył w wyborach prezydenckich w 2022 roku[7]. 20 maja 2022 został zaprzysiężony na drugą kadencję[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Shot East Timor leader 'critical', BBC News, 11 lutego 2008.
- ↑ Laureat pokojowego Nobla ciężko ranny podczas puczu na Timorze, gazeta.pl, 12 lutego 2008.
- ↑ New poll if Ramos Horta recovery slow, The Australian Financial Review, 14 lutego 2008.
- ↑ East Timor president Ramos-Horta concedes election defeat. Reuters, 19 marca 2012. [dostęp 2012-04-19]. (ang.).
- ↑ Democratic Republic of Timor-Leste Election for President. March 17, 2012, IFES Election Guide [dostęp 2022-10-19] (ang.).
- ↑ Former East Timor independence fighter wins presidency – election official. Reuters, 17 kwietnia 2012. [dostęp 2012-04-19]. (ang.).
- ↑ East Timor President Jose Ramos-Horta admits poll defeat. s. bbc.com. [dostęp 2022-05-20]. (ang.).
- ↑ Nobel laureate sworn in as East Timor leader on independence anniversary. s. france24.com. [dostęp 2022-05-20]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- www.presidencia.tl – Dr José Ramos-Horta • Official Biography (ang.) [dostęp 2012-10-14]
- Ludzie urodzeni w Dili
- Nobliści – nagroda pokojowa
- Odznaczeni Orderem Australii
- Odznaczeni Orderem José Martí
- Odznaczeni Orderem Rio Branco
- Odznaczeni Orderem Wolności
- Odznaczeni Wielkim Łańcuchem Orderu Infanta Henryka (Portugalia)
- Premierzy Timoru Wschodniego
- Prezydenci Timoru Wschodniego
- Urodzeni w 1949
- Wschodniotimorscy ministrowie
- Timorscy nobliści