Julia Kotarbińska

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Julia Kotarbińska
Data i miejsce urodzenia

26 marca 1895
Mińsk

Data i miejsce śmierci

11 sierpnia 1979
Warszawa

Alma Mater

Szkoła Sztuk Pięknych w Warszawie

Dziedzina sztuki

ceramika

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal 10-lecia Polski Ludowej

Julia Kotarbińska (ur. 26 marca 1895 w Mińsku[a], zm. 11 sierpnia 1979 w Warszawie) – polska artystka ceramik, pedagog, profesor nadzwyczajny Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych we Wrocławiu.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Córka Zenona. Studiowała na Uniwersytecie Warszawskim, następnie w latach 1921–1923 na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, od 1923 w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie w pracowni ceramiki, pod kierunkiem prof. Karola Tichego, gdzie w 1933 uzyskała dyplom ze specjalizacją w architekturze wnętrz[1][2]. Była członkinią Spółdzielni Artystów i Rzemieślników „Ład” oraz Grupy Ceramików[3][1].

Po II wojnie światowej zajęła się organizowaniem pracowni ceramicznych — w latach 1945–1947 w Łodzi i w latach 1947–1950 w Miejskiej Szkole Sztuk Zdobniczych w Warszawie[4]. Ta druga weszła w 1950 r. w skład ASP w Warszawie, zaś Kotarbińska objęła kierownictwo w tamtejszym Zakładzie Ceramiki[4]. W 1951 r. została przeniesiona do Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych we Wrocławiu[1]. W 1956 r. (inne źródła podają 1957 r.[5]) otrzymała tytuł profesora nadzwyczajnego tej uczelni[6], a w 1958 r. została kierownikiem Katedry Ceramiki[1]. Na wrocławskiej PWSSP pracowała do przejścia na emeryturę w 1969 r.[4] Do jej studentów należeli m.in. Krystyna Cybińska[4] i Halina Olech (jako pierwsze absolwentki zostały jej asystentkami)[7], Danuta Duszniak[8], Zofia Dutkowska-Palowa[8], Irena Lipska-Zworska[4], Hanna Orthwein[8], Adam Sadulski[8], Stanisław Szyba[4], Zbigniewa Śliwowska-Wawrzyniak[8], Bronisław Wolanin[9], Mieczysław Zdanowicz[4].

W latach powojennych nawiązała również współpracę z przemysłem[4]. Wystartowała w ogłoszonym w 1951 r. przez Instytut Wzornictwa Przemysłowego konkursie na projekt serwisu stołowego i rzeźby ceramicznej. Zaprojektowane przez nią serwisy A i T zaopiniowano pozytywnie i skierowano do opracowania produkcyjnego[8]. Serwis A był następnie produkowany w Zakładzie Porcelany Stołowej „Wałbrzych” w Wałbrzychu[8]. Projektowała również wzory szkła użytkowego dla Huty Szkła Kryształowego „Sudety” w Szczytnej Śląskiej oraz Huty Szkła Kryształowego „Julia” w Piechowicach[4]. Pełniła funkcję doradcy artystycznego w Instytucie Wzornictwa Przemysłowego oraz w Spółdzielni Artystów i Rzemieślników „Ład”[1].

Od 1922 była żoną Mieczysława Kotarbińskiego[3]. Ich córką była Barbara Kotarbińska-Stefanowska (1926–1999), sanitariuszka, łączniczka w powstaniu warszawskim ps. „Basia”[10].

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

W początkowym etapie twórczości tworzyła naczynia drobne, przeważnie kuliste; z czasem stawały się one coraz smuklejsze o kielichowato rozchylonych długich szyjkach[1]. W jej pracach widoczne są inspiracje ceramiką starożytną[4]. Pod wpływem B. Wolanina w jej twórczości pojawiły się formy figuratywne[9]. Opracowała liczne receptury szkliw o bogatej kolorystyce, w tym tzw. szkliwo egipskie o głębokiej niebieskiej barwie[1][4]. Swoje prace często zdobiła krakelurą[1].

Prace artystki znajdują się w zbiorach Muzeum Narodowego we Wrocławiu[1], Muzeum Okręgowego w Toruniu, w zbiorach na Wawelu[2].

Wystawy[edytuj | edytuj kod]

  • 1937 – Wystawa Spółdzielni "Ład" w Warszawie[6]
  • 1939 – Wystawa Międzynarodowa w Nowym Jorku[6]
  • 1954 – I Ogólnopolska Wystawa Ceramiki i Szkła, Wrocław[6]
  • 1957 – XI Triennale w Mediolanie[6]
  • 1959 – Wystawa Ceramiki Artystycznej, Sopot[6]
  • 1960 – II Ogólnopolska Wystawa Ceramiki i Szkła, Wrocław[6]
  • 1960 – International Kunsthandwerk, Stuttgart[2]
  • 1960 – XII Triennale Sztuki, Mediolan[2]
  • 1961 – III Okręgowa Wystawa Architektury Wnętrz 1946–1961, Wrocław[2]
  • 1962 – Międzynarodowa Wystawa Ceramiki AIC w Pradze[6]
  • 1963 – Emalie w ceramice współczesnej, Genewa[6]
  • 1963 – Sztuka Użytkowa w XV-lecie PRL, Warszawa[2]
  • 1964–1965 – Polska Sztuka Użytkowa, Jugosławia, Włochy, Węgry, Czechosłowacja[2]
  • 1964 – Ogólnopolska Wystawa Tkaniny, Ceramiki i Szkła, Warszawa[6]
  • 1965 – Exp. Int. Les Emaux dans la Ceramique Actuelle, Genewa[2]
  • 1967 – Warszawa – Włochom, Włosi – Warszawie, Rzym[2]
  • 1969 – Wystawa Ceramika i Szkło. Polska Sztuka Użytkowa w XXV-lecie PRL, Wrocław[6]

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

  • 1960 – I nagroda na II Ogólnopolskiej Wystawie Ceramiki i Szkła Artystycznego we Wrocławiu[6]
  • 1962 – nagroda II stopnia Ministra Kultury i Sztuki[6]
  • 1963 – I nagroda Ministra Kultury i Sztuki na Wystawie Sztuki Użytkowej w XV-lecie PRL[2]
  • 1963 – Srebrny Medal na Międzynarodowej Wystawie Ceramiki Artystycznej w Waszyngtonie[6]
  • 1965 – nagroda I stopnia Ministra Kultury i Sztuki (w zespole)[2]
  • 1969 – nagroda na Wystawie XXV-lecia PRL – Ceramika i Szkło[2]
  • 1969 – nagroda Ministra Kultury i Sztuki za działalność pedagogiczną[2]
  • 1970 – Srebrny Medal na III Festiwalu Sztuk Pięknych[2]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Według artykułu B. Banaś w „Formacie” oraz bazy „60 lat polskiego środowiska akademickiego we Wrocławiu” chodzi o Mińsk Mazowiecki. Rodzinne archiwa bezsprzecznie dowodzą o urodzeniu w Mińsku Litewskim (dzisiejsza Białoruś)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g h i Maria Jeżewska, Ceramika i szkło polskie XX wieku. Katalog zbiorów, Mariusz Hermansdorfer (red.), Wrocław: Muzeum Narodowe we Wrocławiu, 2004, ISBN 83-86766-87-5.
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Słownik artystów plastyków: Artyści plastycy okręgu warszawskiego ZPAP. Warszawa: Okręg Warszawski Związku Polskich Artystów Plastyków, 1972, s. 268.
  3. ↑ a b Kotarbińska Julia, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2017-07-18].
  4. ↑ a b c d e f g h i j k Barbara Banaś. Julia Kotarbińska. „Format: pismo artystyczne”. Nr 50 2-3/2006. Andrzej Saj - redaktor naczelny. Wrocław: Akademia Sztuk Pięknych we Wrocławiu i Fundacja im. Eugeniusza Gepperta. ISSN 0867-2555. 
  5. ↑ Krzysztof Popiński. Krótkie dzieje akademii sztuk pięknych. „Format: pismo artystyczne”. Nr 50 2-3/2006. Andrzej Saj - redaktor naczelny. Wrocław: Akademia Sztuk Pięknych we Wrocławiu i Fundacja im. Eugeniusza Gepperta. ISSN 0867-2555. 
  6. ↑ a b c d e f g h i j k l m n 60 lat polskiego środowiska akademickiego we Wrocławiu: Julia Kotarbińska. wsa.dbc.wroc.pl. [dostęp 2019-01-30]. (pol.).
  7. ↑ Barbara Banaś, Próba ognia. Wrocławskie szkło i ceramika, [w:] Wrocław sztuki. Sztuka i środowisko artystyczne we Wrocławiu 1946–2006, red. A. Kostołowski, Wysoka 2006, s. 206.
  8. ↑ a b c d e f g Barbara Banaś, Polski new look. Ceramika użytkowa lat 50. i 60., Wrocław: Studio Baka, 2011, ISBN 978-83-933926-0-5.
  9. ↑ a b Bogdan Górecki: KOT. W: Bogdan Górecki, Wojciech Suchocki, Magdalena Weber-Faulhalber, Katarzyna Żak: Bronisław Wolanin. Ceramika. Małgorzata Waller (red.). Poznań: Muzeum Narodowe w Poznaniu, 2005. ISBN 83-89053-42-X.
  10. ↑ Powstańcze Biogramy - Barbara Kotarbińska [online], www.1944.pl [dostęp 2023-10-24] (pol.).
  11. ↑ M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
  12. ↑ M.P. z 1956 r. nr 3, poz. 27 - Uchwała Rady Państwa z dnia 22 lipca 1955 r. nr 0/1400 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Julia_Kotarbińska&oldid=71609656”