Julian Filipowicz
| ||
![]() | ||
![]() | ||
Data i miejsce urodzenia | 13 września 1895 Lwów, Austro-Węgry | |
Data i miejsce śmierci | 14 sierpnia 1945 Otwock, Polska | |
Przebieg służby | ||
Lata służby | od 1914 | |
Siły zbrojne | ![]() ![]() ![]() ![]() | |
Jednostki | 7 Pułk Ułanów Lubelskich 3 Pułku Strzelców Konnych Wołyńska Brygada Kawalerii Obszar Białystok ZWZ Okręg Kraków ZWZ | |
Stanowiska | dowódca pułku kawalerii dowódca brygady kawalerii komendant obszaru komendant okręgu | |
Główne wojny i bitwy | I wojna światowa Wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa Kampania wrześniowa | |
Odznaczenia | ||
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
Julian Filipowicz ps. „Pobóg”, „Róg”, „Kogan” (ur. 13 września 1895 we Lwowie, zm. 14 sierpnia 1945 w Otwocku) – generał brygady Wojska Polskiego[1], komendant Obszaru Kraków-Śląsk Związku Walki Zbrojnej od stycznia do lutego 1940 roku, komendant Okręgu Kraków Służby Zwycięstwu Polski i ZWZ od października 1939 roku do czerwca 1941 roku, inspektor Komendy Głównej ZWZ/ AK w latach 1941-1944[2].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 13 września 1895 roku we Lwowie, w rodzinie Antoniego i Justyny z Derpowskich. Był bratem Pawła Piotra i Tadeusza Justyna, podpułkowników artylerii, zamordowanych w 1940 roku, w Charkowie.
W 1913 roku ukończył naukę w szkole realnej we Lwowie[3], następnie student tamtejszej politechniki[1].
Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich (sierpień 1914 – lipiec 1917), gdzie walczył w 1 pułku ułanów. Od 5 lutego do 31 marca 1917 roku był słuchaczem kawaleryjskiego kursu oficerskiego przy 1 pułku ułanów w Ostrołęce. Kurs ukończył z wynikiem bardzo dobrym. Posiadał wówczas stopień wachmistrza szefa[4]. 23 lipca 1917 roku, po kryzysie przysięgowym[1], został członkiem Polskiego Korpusu Posiłkowego w Galicji[3].
We wrześniu tego samego roku został aresztowany pod zarzutem agitacji przez dwa miesiące przebywał w więzieniu w Przemyślu. Po zwolnieniu został wcielony do 8 pułku ułanów armii austriackiej, który stacjonował w Siedmiogrodzie. W czerwcu 1918 roku otrzymał urlop, wówczas zdezerterował i wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej na Lubelszczyźnie[3].
W czasie pobytu we Lwowie w listopadzie 1918 r. wstąpił do oddziału kpt. Mieczysława Boruty–Spiechowicza, gdy tylko wybuchły walki polsko-ukraińskie. 15 listopada został awansowany do stopnia podporucznika. Od grudnia 1918 roku do maja 1919 r. służył w wywiadzie 4 pułku artylerii polowej na froncie ukraińskim. W czerwcu przeniesiony do 11 pułku ułanów Legionowych jako dowódca szwadronu w wojnie z bolszewikami. Już w październiku został skierowany do Oficerskiej Szkoły Jazdy, po ukończeniu której w kwietniu 1920 roku został instruktorem i łącznikiem przy ukraińskiej 6 Dywizji. W lipcu tego samego roku został awansowany do stopnia porucznika. W sierpniu wrócił do macierzystego 11 pułku ułanów jako dowódca szwadronu[3].
Po zakończeniu wojny pozostał w 11 p.uł. na stanowisku dowódcy szwadronu. Od 15 sierpnia 1924 r., po awansie do stopnia majora, był dowódcą szkoły podoficerskiej w swoim pułku. W czasie przewrotu majowego skierował pułk w trybie alarmowym do Warszawy, gdzie wsparł oddziały Piłsudskiego[3]. 23 maja 1927 roku został wyznaczony na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[5].
W latach 1928-1930 był słuchaczem Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Z dniem 1 listopada 1930 roku, po ukończeniu kursu i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego, wyznaczony został na stanowisko dowódcy 7 pułku ułanów Lubelskich w Mińsku Mazowieckim[6]. 4 lipca 1935 objął dowództwo 3 pułku strzelców konnych w Wołkowysku[7].
W czerwcu 1939 r. powierzono mu dowództwo Wołyńskiej Brygady Kawalerii w Równem. Poprowadził brygadę podczas kampanii wrześniowej, przechodząc szlak bojowy od Mokrej przez Warszawę aż po bitwę pod Tomaszowem Lubelskim.
23 września 1939 r. rozwiązał resztki swojej jednostki i w cywilnym ubraniu przedostał się do Warszawy, w której włączył się w działalność konspiracyjnej Służbie Zwycięstwu Polski (potem Związku Walki Zbrojnej). Już na początku 1940 r. został aresztowany przez Gestapo i osadzony w więzieniu na Pawiaku, z którego zbiegł 10 maja 1940 roku ukryty w ciężarówce wywożącej śmieci[3].
Po ucieczce i rekonwalescencji stanął na czele Okręgu Krakowskiego, którym dowodził do marca 1941 roku. Ponownie aresztowany i osadzony w więzieniu przy ul. Montelupich, gdzie był torturowany w czasie przesłuchań. Skatowany do nieprzytomności, został omyłkowo uznany za zmarłego i wywieziony do kostnicy, z której zbiegł po odzyskaniu przytomności. W czasie pobytu w więzieniu i podczas ucieczki nabawił się gruźlicy. Ewakuowany do Otwocka, gdzie został ulokowany w prywatnym pensjonacie w pobliżu sanatorium pulmonologicznego. W związku z brakiem możliwości powrotu do Krakowa, został mianowany dowódcą okręgu białostockiego AK. Z powodu ciężkiej choroby nie zdołał objąć nowego stanowiska, został urlopowany i przeniesiony do rezerwy osobowej. 15 sierpnia 1942 roku został awansowany do stopnia generała brygady na wniosek Komendanta Głównego AK[3].
Przed powstaniem warszawskim powołany do sztabu Komendy Głównej AK, nie dotarł z powodu wkroczenia Armii Czerwonej. Z powodu nabytych chorób rozwinął się u niego rak płuc. Zmarł 14 sierpnia 1945 roku w Otwocku[3] na skutek krwotoku wywołanego nowotworem i został pochowany na tamtejszym cmentarzu parafialnym[1].
Z opinii służbowej: Wybitny. Charakter silny i wypróbowany. Energiczny, z inicjatywą, o szybkiej decyzji. Wybitne zdolności dowódcze. Świetny żołnierz i zawołany kawalerzysta. Pracy sztabowej nie lubi[8].
Żonaty z Heleną z Marchlów Szelochową, para nie miała dzieci[1]. Miał syna Wiesława ze związku pozamałżeńskiego (ur. 1928)[3].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari
- Krzyż Niepodległości (1931)[9]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1937)[10]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Walecznych – dwukrotnie
- Złoty Krzyż Zasługi
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[11]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[11]
Awanse[edytuj | edytuj kod]
- kapral - 18.03.1915
- plutonowy - 22.11.1915
- wachmistrz - 02.10.1916
- wachmistrz sztabowy - 10.08.1917
- podporucznik
- porucznik - 11.08.1920
- rotmistrz - 11.09.1920 ;3 maja 1922 zweryfikowany ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 w korpusie oficerów jazdy
- major - 18 grudnia 1924 ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 i 21 lokatą w korpusie oficerów kawalerii
- podpułkownik dyplomowany - 24.12 1929
- pułkownik dyplomowany - 14 stycznia 1933
- generał brygady - 15 sierpnia 1942
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Biogram (pol.). Dzieje Krakowa. [dostęp 2013-04-19].
- ↑ Armia Krajowa - szkice z dziejów Sił Zbrojnych Polskiego Państwa Podziemnego, pod redakcją Krzysztofa Komorowskiego, Warszawa 1999, s. 412.
- ↑ a b c d e f g h i Julian Filipowicz - dowódca pułku: 20 października 1930 - 4 lipca 1935 (pol.). Muzeum 7. Pułku Ułanów Lubelskich w Mińsku Mazowieckim. [dostęp 2017-02-26].
- ↑ CAW ↓, sygn. I.120.1.125 s. 11.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 23 maja 1927 roku, s. 145.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 286.
- ↑ Nowi dowódcy i zastępcy dowódców pułków. „Gazeta Lwowska”, s. 4, Nr 155 z 11 lipca 1935.
- ↑ Piotr Stawecki, Oficerowie dyplomowani wojska Drugiej Rzeczypospolitej, Ossolineum.
- ↑ 12 maja 1931 „za pracę w dziele odzyskania Niepodległości” M.P. z 1931 r. nr 111, poz. 163
- ↑ 11 listopada 1937 „za zasługi w służbie wojskowej” M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410
- ↑ a b Na podstawie https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c9/Julian_Filipowicz_1.jpg
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Komenda Legionów (Dowództwo Polskiego Korpusu Posiłkowego). Centralne Archiwum Wojskowe. [dostęp 2017-11-07].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Cezary Leżeński / Lesław Kukawski: O kawalerii polskiej XX wieku. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1991, s. 117. ISBN 83-04-03364-X.
- Mieczysław Bielski: Grupa Operacyjna „Piotrków” 1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1991, s. 381. ISBN 83-11-07836-X.
- Tadeusz Jurga: Obrona Polski 1939. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1990, s. 766. ISBN 83-211-1096-7.
- Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
- Kazimierz Józef Skrzesiński: "Wołyńska Brygada Kawalerii - Żelazna Brygada", KJS 2012,wyd.I,s.343-354; ISBN 978-83-932030-1-7
- Członkowie Polskiej Organizacji Wojskowej
- Członkowie Służby Zwycięstwu Polski
- Generałowie brygady II Rzeczypospolitej
- Inspektorzy Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej/Armii Krajowej
- Komendanci Obszarów ZWZ
- Komendanci Okręgów ZWZ
- Więźniowie więzienia Gestapo na Montelupich w Krakowie
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (dwukrotnie)
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Oficerowie dyplomowani II Rzeczypospolitej
- Podoficerowie kawalerii Legionów Polskich
- Uczestnicy bitwy pod Mokrą (1939)
- Uczestnicy bitwy pod Tomaszowem Lubelskim (1939)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej
- Ludzie urodzeni we Lwowie
- Pochowani w Otwocku
- Urodzeni w 1895
- Zmarli w 1945
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi