Julian Filipowicz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Julian Filipowicz
„Pobóg”, „Róg”, „Kogan”
Ilustracja
generał brygady generał brygady
Data i miejsce urodzenia

13 września 1895
Dziewiałkowice k. Jarosławia, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

14 sierpnia 1945
Otwock, Polska

Przebieg służby
Lata służby

1914–1945

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie
Armia Krajowa

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

11 Pułk Ułanów Legionowych
7 Pułk Ułanów Lubelskich
3 Pułku Strzelców Konnych
Wołyńska Brygada Kawalerii
Obszar Białystok ZWZ
Okręg Kraków ZWZ

Stanowiska

dowódca pułku kawalerii
dowódca brygady kawalerii
komendant obszaru
komendant okręgu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
Wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
Kampania wrześniowa
* Bitwa pod Mokrą

Odznaczenia
Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Oficer Orderu Korony Rumunii
Odznaka „Za wierną służbę” Odznaka pamiątkowa 7 Pułku Ułanów Lubelskich Odznaka 1 Pułku Ułanów Legionów Polskich Państwowa Odznaka Sportowa

Julian Filipowicz, ps. „Pobóg”, „Róg”, „Kogan” (ur. 13 września 1895 w majątku Dziewiałkowice k. Jarosławia, zm. 14 sierpnia 1945 w Otwocku) – generał brygady Wojska Polskiego[1], pośmiertnie awansowany do stopnia generała dywizji, komendant Obszaru Kraków-Śląsk Związku Walki Zbrojnej od stycznia do lutego 1940 roku, komendant Okręgu Kraków Służby Zwycięstwu Polski i ZWZ od października 1939 do czerwca 1941, inspektor Komendy Głównej ZWZ/AK w latach 1941–1944[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Grób gen. Juliana Filipowicza na cmentarzu parafialnym w Otwocku

Urodził się 13 września 1895 w majątku Dziewiałkowice k. Jarosławia, w rodzinie Antoniego i Justyny z Derpowskich. Był bratem Pawła Piotra i Tadeusza Justyna, podpułkowników artylerii, zamordowanych w 1940, w Charkowie.

W 1913 ukończył naukę w szkole realnej we Lwowie[3], następnie studiował tamtejszej Wyższej Szkole Politechnicznej[1].

Po wybuchu I wojny światowej, 6 sierpnia 1914 wstąpił ochotniczo do I Brygady Legionów Polskich. Do lipca 1917 walczył w 1 pułku ułanów. Od 5 lutego do 31 marca 1917 był słuchaczem kawaleryjskiego kursu oficerskiego przy 1 Pułku Ułanów w Ostrołęce. Kurs ukończył z wynikiem bardzo dobrym. Posiadał wówczas stopień wachmistrza szefa[4]. 23 lipca 1917, po kryzysie przysięgowym[1], został członkiem Polskiego Korpusu Posiłkowego w Galicji[3]. 21 listopada tego samego roku pod zarzutem wrogiej agitacji, próby rokoszu wojskowego i przynależności do rad żołnierskich został aresztowany i przez dwa miesiące więziony w Twierdzy Przemyśl. Po zwolnieniu, w styczniu 1918 został wcielony do 8 pułku ułanów armii austriackiej, który stacjonował w Siedmiogrodzie. W czerwcu 1918 otrzymał urlop, wówczas zdezerterował i wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej na Lubelszczyźnie[3].

W czasie pobytu we Lwowie w listopadzie 1918 wstąpił do oddziału kpt. Mieczysława Boruty-Spiechowicza, gdy tylko wybuchły walki polsko-ukraińskie. Od 7 listopada 1918 w był oficerem zwiadowczym w 2 baterii por. Tadeusza Filipowicza, od 5 grudnia 1918 – w 1 baterii 1 Lwowskiego Pułku Artylerii Polowej, a od 31 grudnia 1918 – w 1 baterii 4 Pułku Artylerii Polowej. W czerwcu przeniesiony do 11 Pułku Ułanów Legionowych jako dowódca szwadronu w wojnie z bolszewikami. Już w październiku został skierowany do Oficerskiej Szkoły Jazdy, po ukończeniu której w kwietniu 1920 został instruktorem i łącznikiem przy ukraińskiej 6 Dywizji. W lipcu tego samego roku został awansowany do stopnia porucznika. W sierpniu wrócił do macierzystego 11 Pułku Ułanów jako dowódca szwadronu[3].

Po zakończeniu wojny pozostał w 11 puł na stanowisku dowódcy szwadronu. Od 15 sierpnia 1924, po awansie do stopnia majora, był dowódcą szkoły podoficerskiej w swoim pułku. W czasie przewrotu majowego skierował pułk w trybie alarmowym do Warszawy, gdzie wsparł oddziały Piłsudskiego[3]. 23 maja 1927 został wyznaczony na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[5].

W latach 1928–1930 był słuchaczem Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Z dniem 1 listopada 1930, po ukończeniu kursu i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego, został wyznaczony na stanowisko dowódcy 7 Pułku Ułanów Lubelskich w Mińsku Mazowieckim[6]. 4 lipca 1935 objął dowództwo 3 Pułku Strzelców Konnych w Wołkowysku[7].

W czerwcu 1939 powierzono mu dowództwo Wołyńskiej Brygady Kawalerii w Równem. Poprowadził brygadę podczas kampanii wrześniowej, przechodząc szlak bojowy od Mokrej przez Warszawę aż po bitwę pod Tomaszowem Lubelskim.

23 września 1939 rozwiązał resztki swojej jednostki i w cywilnym ubraniu przedostał się do Warszawy, w której włączył się w działalność konspiracyjnej Służbie Zwycięstwu Polski (potem Związku Walki Zbrojnej). Już na początku 1940 został aresztowany przez Gestapo i osadzony w więzieniu na Pawiaku, z którego zbiegł 10 maja 1940 ukryty w ciężarówce wywożącej śmieci[3].

Po ucieczce i rekonwalescencji stanął na czele Okręgu Krakowskiego, którym dowodził do marca 1941. Ponownie aresztowany i osadzony w więzieniu przy ul. Montelupich, gdzie był torturowany w czasie przesłuchań. Skatowany do nieprzytomności, został omyłkowo uznany za zmarłego i wywieziony do kostnicy, z której zbiegł po odzyskaniu przytomności. W czasie pobytu w więzieniu i podczas ucieczki nabawił się gruźlicy. Ewakuowany do Otwocka, gdzie został ulokowany w prywatnym pensjonacie w pobliżu sanatorium pulmonologicznego. W związku z brakiem możliwości powrotu do Krakowa, został mianowany dowódcą okręgu białostockiego AK. Z powodu ciężkiej choroby nie zdołał objąć nowego stanowiska, został urlopowany i przeniesiony do rezerwy osobowej. 15 sierpnia 1942 został awansowany do stopnia generała brygady na wniosek Komendanta Głównego AK[3]. Na wniosek Ministra Obrony Narodowej, Prezydent RP Andrzej Duda, postanowieniem z dnia 11 lipca 2019 r. mianował go pośmiertnie na stopień generała dywizji[8].

Przed powstaniem warszawskim powołany do sztabu Komendy Głównej AK, nie dotarł z powodu wkroczenia Armii Czerwonej. Z powodu nabytych chorób rozwinął się u niego rak płuc. Zmarł 14 sierpnia 1945 w Otwocku[3] na skutek krwotoku wywołanego nowotworem i został pochowany na tamtejszym cmentarzu Parafialnym (sektor V-15-353c)[9][1].

Z opinii służbowej: Wybitny. Charakter silny i wypróbowany. Energiczny, z inicjatywą, o szybkiej decyzji. Wybitne zdolności dowódcze. Świetny żołnierz i zawołany kawalerzysta. Pracy sztabowej nie lubi[10].

Żonaty z Heleną z Marchlów Szelochową, para nie miała dzieci[1]. Miał syna Wiesława (ur. 1928), ze związku pozamałżeńskiego[3].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Awanse[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e Biogram. Dzieje Krakowa. [dostęp 2013-04-19]. (pol.).
  2. ↑ Armia Krajowa - szkice z dziejów Sił Zbrojnych Polskiego Państwa Podziemnego, pod redakcją Krzysztofa Komorowskiego, Warszawa 1999, s. 412.
  3. ↑ a b c d e f g h i Julian Filipowicz - dowódca pułku: 20 października 1930 - 4 lipca 1935. Muzeum 7. Pułku Ułanów Lubelskich w Mińsku Mazowieckim. [dostęp 2017-02-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (27 lutego 2017)]. (pol.).
  4. ↑ CAW ↓, sygn. I.120.1.125 s. 11.
  5. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 23 maja 1927 roku, s. 145.
  6. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 286.
  7. ↑ Nowi dowódcy i zastępcy dowódców pułków. „Gazeta Lwowska”, s. 4, Nr 155 z 11 lipca 1935. 
  8. ↑ M.P. z 2019 r. poz. 956.
  9. ↑ Cmentarz parafialny w Otwocku - wyszukiwarka osób pochowanych [online], otwock.grobonet.com [dostęp 2021-05-21].
  10. ↑ Piotr Stawecki, Oficerowie dyplomowani wojska Drugiej Rzeczypospolitej, Ossolineum.
  11. ↑ Łukomski G., Polak B., Suchcitz A., Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997, s. 369.
  12. ↑ M.P. z 1931 r. nr 111, poz. 163 „za pracę w dziele odzyskania Niepodległości”.
  13. ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  14. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
  15. ↑ a b c Na podstawie fotografii [1].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Julian_Filipowicz&oldid=73430860”