Julian Filipowicz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Julian Filipowicz
„Pobóg”, „Róg”, „Kogan”
Ilustracja
generał brygady generał brygady
Data i miejsce urodzenia

13 września 1895
Dziewiałkowice k. Jarosławia, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

14 sierpnia 1945
Otwock, Polska

Przebieg służby
Lata służby

1914–1945

Siły zbrojne

Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png Armia Austro-Węgier
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie
Kotwica symbol.svg Armia Krajowa

Formacja

Orzełek legionowy.svg Legiony Polskie

Jednostki

11 Pułk Ułanów Legionowych
7 Pułk Ułanów Lubelskich
3 Pułku Strzelców Konnych
Wołyńska Brygada Kawalerii
Obszar Białystok ZWZ
Okręg Kraków ZWZ

Stanowiska

dowódca pułku kawalerii
dowódca brygady kawalerii
komendant obszaru
komendant okręgu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
Wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
Kampania wrześniowa
* Bitwa pod Mokrą

Odznaczenia
Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920-1941, dwukrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Oficer Orderu Korony Rumunii
Odznaka „Za wierną służbę” Odznaka pamiątkowa 7 Pułku Ułanów Lubelskich Odznaka 1 Pułku Ułanów Legionów Polskich Państwowa Odznaka Sportowa

Julian Filipowicz, ps. „Pobóg”, „Róg”, „Kogan” (ur. 13 września 1895 w majątku Dziewiałkowice k. Jarosławia, zm. 14 sierpnia 1945 w Otwocku) – generał dywizji Wojska Polskiego[1], komendant Obszaru Kraków-Śląsk Związku Walki Zbrojnej od stycznia do lutego 1940 roku, komendant Okręgu Kraków Służby Zwycięstwu Polski i ZWZ od października 1939 do czerwca 1941, inspektor Komendy Głównej ZWZ/ AK w latach 1941–1944[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Grób gen. Juliana Filipowicza na cmentarzu parafialnym w Otwocku

Urodził się 13 września 1895 w majątku Dziewiałkowice k. Jarosławia, w rodzinie Antoniego i Justyny z Derpowskich. Był bratem Pawła Piotra i Tadeusza Justyna, podpułkowników artylerii, zamordowanych w 1940, w Charkowie.

W 1913 ukończył naukę w szkole realnej we Lwowie[3], następnie studiował tamtejszej Wyższej Szkole Politechnicznej[1].

Po wybuchu I wojny światowej, 6 sierpnia 1914 wstąpił ochotniczo do I Brygady Legionów Polskich. Do lipca 1917 walczył w 1 pułku ułanów. Od 5 lutego do 31 marca 1917 był słuchaczem kawaleryjskiego kursu oficerskiego przy 1 Pułku Ułanów w Ostrołęce. Kurs ukończył z wynikiem bardzo dobrym. Posiadał wówczas stopień wachmistrza szefa[4]. 23 lipca 1917, po kryzysie przysięgowym[1], został członkiem Polskiego Korpusu Posiłkowego w Galicji[3]. 21 listopada tego samego roku pod zarzutem wrogiej agitacji, próby rokoszu wojskowego i przynależności do rad żołnierskich został aresztowany i przez dwa miesiące więziony w Twierdzy Przemyśl. Po zwolnieniu, w styczniu 1918 został wcielony do 8 pułku ułanów armii austriackiej, który stacjonował w Siedmiogrodzie. W czerwcu 1918 otrzymał urlop, wówczas zdezerterował i wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej na Lubelszczyźnie[3].

W czasie pobytu we Lwowie w listopadzie 1918 wstąpił do oddziału kpt. Mieczysława Boruty-Spiechowicza, gdy tylko wybuchły walki polsko-ukraińskie. Od 7 listopada 1918 w był oficerem zwiadowczym w 2 baterii por. Tadeusza Filipowicza, od 5 grudnia 1918 – w 1 baterii 1 Lwowskiego Pułku Artylerii Polowej, a od 31 grudnia 1918 – w 1 baterii 4 Pułku Artylerii Polowej. W czerwcu przeniesiony do 11 Pułku Ułanów Legionowych jako dowódca szwadronu w wojnie z bolszewikami. Już w październiku został skierowany do Oficerskiej Szkoły Jazdy, po ukończeniu której w kwietniu 1920 został instruktorem i łącznikiem przy ukraińskiej 6 Dywizji. W lipcu tego samego roku został awansowany do stopnia porucznika. W sierpniu wrócił do macierzystego 11 Pułku Ułanów jako dowódca szwadronu[3].

Po zakończeniu wojny pozostał w 11 puł na stanowisku dowódcy szwadronu. Od 15 sierpnia 1924, po awansie do stopnia majora, był dowódcą szkoły podoficerskiej w swoim pułku. W czasie przewrotu majowego skierował pułk w trybie alarmowym do Warszawy, gdzie wsparł oddziały Piłsudskiego[3]. 23 maja 1927 został wyznaczony na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[5].

W latach 1928–1930 był słuchaczem Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Z dniem 1 listopada 1930, po ukończeniu kursu i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego, został wyznaczony na stanowisko dowódcy 7 Pułku Ułanów Lubelskich w Mińsku Mazowieckim[6]. 4 lipca 1935 objął dowództwo 3 Pułku Strzelców Konnych w Wołkowysku[7].

W czerwcu 1939 powierzono mu dowództwo Wołyńskiej Brygady Kawalerii w Równem. Poprowadził brygadę podczas kampanii wrześniowej, przechodząc szlak bojowy od Mokrej przez Warszawę aż po bitwę pod Tomaszowem Lubelskim.

23 września 1939 rozwiązał resztki swojej jednostki i w cywilnym ubraniu przedostał się do Warszawy, w której włączył się w działalność konspiracyjnej Służbie Zwycięstwu Polski (potem Związku Walki Zbrojnej). Już na początku 1940 został aresztowany przez Gestapo i osadzony w więzieniu na Pawiaku, z którego zbiegł 10 maja 1940 ukryty w ciężarówce wywożącej śmieci[3].

Po ucieczce i rekonwalescencji stanął na czele Okręgu Krakowskiego, którym dowodził do marca 1941. Ponownie aresztowany i osadzony w więzieniu przy ul. Montelupich, gdzie był torturowany w czasie przesłuchań. Skatowany do nieprzytomności, został omyłkowo uznany za zmarłego i wywieziony do kostnicy, z której zbiegł po odzyskaniu przytomności. W czasie pobytu w więzieniu i podczas ucieczki nabawił się gruźlicy. Ewakuowany do Otwocka, gdzie został ulokowany w prywatnym pensjonacie w pobliżu sanatorium pulmonologicznego. W związku z brakiem możliwości powrotu do Krakowa, został mianowany dowódcą okręgu białostockiego AK. Z powodu ciężkiej choroby nie zdołał objąć nowego stanowiska, został urlopowany i przeniesiony do rezerwy osobowej. 15 sierpnia 1942 został awansowany do stopnia generała brygady na wniosek Komendanta Głównego AK[3]. Na wniosek Ministra Obrony Narodowej, Prezydent RP Andrzej Duda, postanowieniem z dnia 11 lipca 2019 r. mianował go pośmiertnie na stopień generała dywizji[8].

Przed powstaniem warszawskim powołany do sztabu Komendy Głównej AK, nie dotarł z powodu wkroczenia Armii Czerwonej. Z powodu nabytych chorób rozwinął się u niego rak płuc. Zmarł 14 sierpnia 1945 w Otwocku[3] na skutek krwotoku wywołanego nowotworem i został pochowany na tamtejszym cmentarzu Parafialnym (sektor V-15-353c)[9][1].

Z opinii służbowej: Wybitny. Charakter silny i wypróbowany. Energiczny, z inicjatywą, o szybkiej decyzji. Wybitne zdolności dowódcze. Świetny żołnierz i zawołany kawalerzysta. Pracy sztabowej nie lubi[10].

Żonaty z Heleną z Marchlów Szelochową, para nie miała dzieci[1]. Miał syna Wiesława (ur. 1928), ze związku pozamałżeńskiego[3].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Awanse[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e Biogram. Dzieje Krakowa. [dostęp 2013-04-19]. (pol.).
  2. ↑ Armia Krajowa - szkice z dziejów Sił Zbrojnych Polskiego Państwa Podziemnego, pod redakcją Krzysztofa Komorowskiego, Warszawa 1999, s. 412.
  3. ↑ a b c d e f g h i Julian Filipowicz - dowódca pułku: 20 października 1930 - 4 lipca 1935. Muzeum 7. Pułku Ułanów Lubelskich w Mińsku Mazowieckim. [dostęp 2017-02-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (27 lutego 2017)]. (pol.).
  4. ↑ CAW ↓, sygn. I.120.1.125 s. 11.
  5. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 23 maja 1927 roku, s. 145.
  6. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 286.
  7. ↑ Nowi dowódcy i zastępcy dowódców pułków. „Gazeta Lwowska”, s. 4, Nr 155 z 11 lipca 1935. 
  8. ↑ M.P. z 2019 r. poz. 956.
  9. ↑ Cmentarz parafialny w Otwocku - wyszukiwarka osób pochowanych, otwock.grobonet.com [dostęp 2021-05-21].
  10. ↑ Piotr Stawecki, Oficerowie dyplomowani wojska Drugiej Rzeczypospolitej, Ossolineum.
  11. ↑ Łukomski G., Polak B., Suchcitz A., Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997, s. 369.
  12. ↑ M.P. z 1931 r. nr 111, poz. 163 „za pracę w dziele odzyskania Niepodległości”.
  13. ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  14. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
  15. ↑ a b c Na podstawie fotografii [1].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Julian_Filipowicz&oldid=69913097”