Julian Filipowicz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Julian Filipowicz
„Pobóg”, „Róg”, „Kogan”
Ilustracja
generał brygady generał brygady
Data i miejsce urodzenia 13 września 1895
Lwów, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci 14 sierpnia 1945
Otwock, Polska
Przebieg służby
Lata służby od 1914
Siły zbrojne Orzełek legionowy.svg Legiony Polskie
Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png Armia Austro-Węgier
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie
Armia Krajowa Armia Krajowa
Jednostki 7 Pułk Ułanów Lubelskich
3 Pułku Strzelców Konnych
Wołyńska Brygada Kawalerii
Obszar Białystok ZWZ
Okręg Kraków ZWZ
Stanowiska dowódca pułku kawalerii
dowódca brygady kawalerii
komendant obszaru
komendant okręgu
Główne wojny i bitwy I wojna światowa
Wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
Kampania wrześniowa
* Bitwa pod Mokrą
Odznaczenia
Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920-1941, dwukrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości

Julian Filipowicz ps. „Pobóg”, „Róg”, „Kogan” (ur. 13 września 1895 we Lwowie, zm. 14 sierpnia 1945 w Otwocku) – generał dywizji Wojska Polskiego[1], komendant Obszaru Kraków-Śląsk Związku Walki Zbrojnej od stycznia do lutego 1940 roku, komendant Okręgu Kraków Służby Zwycięstwu Polski i ZWZ od października 1939 roku do czerwca 1941 roku, inspektor Komendy Głównej ZWZ/ AK w latach 1941–1944[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 13 września 1895 roku we Lwowie, w rodzinie Antoniego i Justyny z Derpowskich. Był bratem Pawła Piotra i Tadeusza Justyna, podpułkowników artylerii, zamordowanych w 1940 roku, w Charkowie.

W 1913 roku ukończył naukę w szkole realnej we Lwowie[3], następnie student tamtejszej politechniki[1].

Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich (sierpień 1914 – lipiec 1917), gdzie walczył w 1 pułku ułanów. Od 5 lutego do 31 marca 1917 roku był słuchaczem kawaleryjskiego kursu oficerskiego przy 1 pułku ułanów w Ostrołęce. Kurs ukończył z wynikiem bardzo dobrym. Posiadał wówczas stopień wachmistrza szefa[4]. 23 lipca 1917 roku, po kryzysie przysięgowym[1], został członkiem Polskiego Korpusu Posiłkowego w Galicji[3].

We wrześniu tego samego roku został aresztowany pod zarzutem agitacji przez dwa miesiące przebywał w więzieniu w Przemyślu. Po zwolnieniu został wcielony do 8 pułku ułanów armii austriackiej, który stacjonował w Siedmiogrodzie. W czerwcu 1918 roku otrzymał urlop, wówczas zdezerterował i wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej na Lubelszczyźnie[3].

W czasie pobytu we Lwowie w listopadzie 1918 r. wstąpił do oddziału kpt. Mieczysława Boruty–Spiechowicza, gdy tylko wybuchły walki polsko-ukraińskie. 15 listopada został awansowany do stopnia podporucznika. Od grudnia 1918 roku do maja 1919 r. służył w wywiadzie 4 pułku artylerii polowej na froncie ukraińskim. W czerwcu przeniesiony do 11 pułku ułanów Legionowych jako dowódca szwadronu w wojnie z bolszewikami. Już w październiku został skierowany do Oficerskiej Szkoły Jazdy, po ukończeniu której w kwietniu 1920 roku został instruktorem i łącznikiem przy ukraińskiej 6 Dywizji. W lipcu tego samego roku został awansowany do stopnia porucznika. W sierpniu wrócił do macierzystego 11 pułku ułanów jako dowódca szwadronu[3].

Po zakończeniu wojny pozostał w 11 p.uł. na stanowisku dowódcy szwadronu. Od 15 sierpnia 1924 r., po awansie do stopnia majora, był dowódcą szkoły podoficerskiej w swoim pułku. W czasie przewrotu majowego skierował pułk w trybie alarmowym do Warszawy, gdzie wsparł oddziały Piłsudskiego[3]. 23 maja 1927 roku został wyznaczony na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[5].

W latach 1928–1930 był słuchaczem Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Z dniem 1 listopada 1930 roku, po ukończeniu kursu i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego, wyznaczony został na stanowisko dowódcy 7 pułku ułanów Lubelskich w Mińsku Mazowieckim[6]. 4 lipca 1935 objął dowództwo 3 pułku strzelców konnych w Wołkowysku[7].

W czerwcu 1939 r. powierzono mu dowództwo Wołyńskiej Brygady Kawalerii w Równem. Poprowadził brygadę podczas kampanii wrześniowej, przechodząc szlak bojowy od Mokrej przez Warszawę aż po bitwę pod Tomaszowem Lubelskim.

23 września 1939 r. rozwiązał resztki swojej jednostki i w cywilnym ubraniu przedostał się do Warszawy, w której włączył się w działalność konspiracyjnej Służbie Zwycięstwu Polski (potem Związku Walki Zbrojnej). Już na początku 1940 r. został aresztowany przez Gestapo i osadzony w więzieniu na Pawiaku, z którego zbiegł 10 maja 1940 roku ukryty w ciężarówce wywożącej śmieci[3].

Po ucieczce i rekonwalescencji stanął na czele Okręgu Krakowskiego, którym dowodził do marca 1941 roku. Ponownie aresztowany i osadzony w więzieniu przy ul. Montelupich, gdzie był torturowany w czasie przesłuchań. Skatowany do nieprzytomności, został omyłkowo uznany za zmarłego i wywieziony do kostnicy, z której zbiegł po odzyskaniu przytomności. W czasie pobytu w więzieniu i podczas ucieczki nabawił się gruźlicy. Ewakuowany do Otwocka, gdzie został ulokowany w prywatnym pensjonacie w pobliżu sanatorium pulmonologicznego. W związku z brakiem możliwości powrotu do Krakowa, został mianowany dowódcą okręgu białostockiego AK. Z powodu ciężkiej choroby nie zdołał objąć nowego stanowiska, został urlopowany i przeniesiony do rezerwy osobowej. 15 sierpnia 1942 roku został awansowany do stopnia generała brygady na wniosek Komendanta Głównego AK[3]. Na wniosek Ministra Obrony Narodowej, Prezydent RP Andrzej Duda, postanowieniem z dnia 11 lipca 2019 r. mianował go pośmiertnie na stopień generała dywizji[8].

Przed powstaniem warszawskim powołany do sztabu Komendy Głównej AK, nie dotarł z powodu wkroczenia Armii Czerwonej. Z powodu nabytych chorób rozwinął się u niego rak płuc. Zmarł 14 sierpnia 1945 roku w Otwocku[3] na skutek krwotoku wywołanego nowotworem i został pochowany na tamtejszym cmentarzu parafialnym[1].

Z opinii służbowej: Wybitny. Charakter silny i wypróbowany. Energiczny, z inicjatywą, o szybkiej decyzji. Wybitne zdolności dowódcze. Świetny żołnierz i zawołany kawalerzysta. Pracy sztabowej nie lubi[9].

Żonaty z Heleną z Marchlów Szelochową, para nie miała dzieci[1]. Miał syna Wiesława ze związku pozamałżeńskiego (ur. 1928)[3].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Awanse[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e Biogram (pol.). Dzieje Krakowa. [dostęp 2013-04-19].
  2. ↑ Armia Krajowa - szkice z dziejów Sił Zbrojnych Polskiego Państwa Podziemnego, pod redakcją Krzysztofa Komorowskiego, Warszawa 1999, s. 412.
  3. ↑ a b c d e f g h i Julian Filipowicz - dowódca pułku: 20 października 1930 - 4 lipca 1935 (pol.). Muzeum 7. Pułku Ułanów Lubelskich w Mińsku Mazowieckim. [dostęp 2017-02-26].
  4. ↑ CAW ↓, sygn. I.120.1.125 s. 11.
  5. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 23 maja 1927 roku, s. 145.
  6. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 286.
  7. ↑ Nowi dowódcy i zastępcy dowódców pułków. „Gazeta Lwowska”, s. 4, Nr 155 z 11 lipca 1935. 
  8. ↑ M.P. z 2019 r. poz. 956
  9. ↑ Piotr Stawecki, Oficerowie dyplomowani wojska Drugiej Rzeczypospolitej, Ossolineum.
  10. ↑ Łukomski G., Polak B., Suchcitz A., Kawalerowie Virtuti Militari 1792 - 1945, Koszalin 1997, s. 369.
  11. ↑ 12 maja 1931 „za pracę w dziele odzyskania Niepodległości” M.P. z 1931 r. nr 111, poz. 163
  12. ↑ 11 listopada 1937 „za zasługi w służbie wojskowej” M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410
  13. ↑ a b Na podstawie https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c9/Julian_Filipowicz_1.jpg

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Julian_Filipowicz&oldid=62820083”