Julian Polan-Haraschin

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skocz do: nawigacja, szukaj
Julian Polan-Haraschin
Data i miejsce urodzenia 1 kwietnia 1912
Kraków
Data i miejsce śmierci 9 lipca 1984
Kraków
Zawód prawnik, sędzia, działacz polityczny, działacz komunistyczny
pułkownik pułkownik
Przebieg służby
Lata służby 1939–1984
Siły zbrojne Wojsko Polskie (1939-1940), Ludowe Wojsko Polskie (1945-1984)
Jednostki 23 Dywizja Piechoty;
Wojskowy Sąd Rejonowy w Krakowie
Stanowiska oficer polityczny
Główne wojny i bitwy II wojna światowa
Odznaczenia
Order Krzyża Grunwaldu III klasy Złoty Krzyż Zasługi Krzyż Walecznych Krzyż Partyzancki Śląski Krzyż Powstańczy Srebrny Krzyż Zasługi Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 Medal 10-lecia Polski Ludowej

Julian Polan-Haraschin (właśc. Haraschin) (ur. 1 kwietnia 1912 w Krakowie[1], zm. 9 lipca 1984 tamże) – zastępca przewodniczącego Wojskowego Sądu Rejonowego w Krakowie w latach 1946-1951, odpowiedzialny za wydanie ponad 65 wyroków śmierci na żołnierzy podziemia niepodległościowego, pułkownik LWP, szwagier kard. Franciszka Macharskiego[2].

Pochodzenie, edukacja i kariera przez II wojną światową[edytuj]

Urodził się w rodzinie nauczycielskiej Karola i Domiceli z Parczyńskich. Karierę zaczynał jako urzędnik pocztowy. W latach 1937-1939 był praktykantem, a potem referendarzem w Dyrekcji Okręgowej Poczt i Telegrafów w Krakowie. Jako komendant poczty polowej Obszaru Warownego Śląsk wziął udział w kampanii wrześniowej. 7 września 1939 pojmany przez Niemców pod Skarbmierzem, zbiegł. W Wiślicy został przydzielony do kolumny samochodowej nr 53 przy 23 Dywizji Piechoty, został oficerem łącznikowym. 15 września 1939 w bitwie pod Zwierzyńcem k. Zamościa został ranny, a 21 września wzięty do niemieckiej niewoli. Uznany za oficera został osadzony w oflagach XI B Braunschweig i II C Woldenberg. Przebywał tam do sierpnia 1940, a uwolniony dzięki staraniom ojca, który zgodnie z prawdą dowodził, że Julian jest cywilem. Po uwolnieniu, niemalże do końca niemieckiej okupacji, pracował w hitlerowskim Biurze Transportu Dyrekcji Monopoli w Krakowie. 15 i 27 marca 1943 aresztowany przez gestapo, w lipcu 1943 odpowiadał z wolnej stopy przed niemieckim sądem specjalnym pod zarzutem nielegalnego wystawiania nakazów transportu dla samochodów ciężarowych. Po zakończeniu wojny wrócił na pocztę i został radcą prawnym Dyrekcji Okręgowej Poczt i Telefonów w Krakowie[3].

Kariera po II wojnie światowej[edytuj]

Po II wojnie światowej wstąpił do LWP od 7 grudnia 1945. Został powołany przez Wojskową Komendę Rezerw Kraków-Miasto w stopniu kapitana na stanowisko sędziego Wojskowego Sądu Okręgowego nr 5 w Krakowie. Od lutego 1946 do 2 marca 1951 pracował na stanowisku sędziego, a następnie zastępcy szefa Wojskowego Sądu Rejonowego w Krakowie. Od 9 maja 1946 major, od 17 grudnia 1946 podpułkownik, od 1960 pułkownik. Przeniesiony do rezerwy w 1951 z powodów politycznych. W 1955 odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi[4]; ponadto otrzymał także Order Krzyża Grunwaldu III klasy, Krzyż Walecznych, Krzyż Partyzancki, Śląski Krzyż Powstańczy, Srebrny Krzyż Zasługi i wiele medali polskich i radzieckich. W 1958 został ponownie powołany na stanowisko sędziego[5].

Kariera naukowa[edytuj]

Do 1962 był pracownikiem Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz kierownikiem katedry prawa Wojskowego Instytutu Prawniczego przy Wojskowej Akademii Politycznej. 15 czerwca 1962 aresztowany przez funkcjonariuszy Wydziału III SB w Krakowie, 2 listopada 1963 skazany na więzienie za łapówki.

Kontrowersje[edytuj]

Przedstawiał się jako były członek AK, w stopniu kapitana, co ułatwiło mu wstąpienie w szeregi ZBoWiDu i awans[6]. Po warunkowym zwolnieniu z więzienia w grudniu 1968 został tajnym współpracownikiem (zwerbowany do współpracy z SB przez Konrada Straszewskiego) SB, zajmując się m.in. rozpracowywaniem kurii krakowskiej, Wyższego Seminarium Duchownego i środowiska Radia Wolna Europa. Rozpracowywał m.in. ks. Franciszka Macharskiego i ks. Karola Wojtyłę.

Publikacje[edytuj]

  • Organizacja sądownictwa i prokuratury w wojsku polskim, 1961
  • Prawo karne wojskowe Wielkiej Brytanii, 1957

Przypisy

  1. ↑ Tadeusz M. Płużański, Bestie. Mordercy Polaków, Warszawa 2012, s.109.
  2. ↑ Płużański 2006 ↓.
  3. ↑ Tamże, s. 109-110.
  4. ↑ dokumenty.rcl.gov.pl/M1955117154301.pdf
  5. ↑ Jerzy Poksiński, My, sędziowie, nie od Boga". Z dziejów sądownictwa wojskowego PRL, 1996, s. 226.
  6. ↑ "rzekomo kapitan, ... rzekomo członek AK, został członkiem ZBoWiD-u, a nawet później on rekomendował kandydatów na członków. Zagrożony potem w swej karierze politycznej, z tej samej racji, przeniósł się na Uniwersytet Jagielloński. Bez większych problemów w 1950 Haraschin obronił pracę doktorską" [w:] Maria Żychowska, Konspiracyjne organizacje młodzieżowe w Tarnowskiem w latach 1945-1956, 2001, s. 394.

Bibliografia[edytuj]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Julian_Polan-Haraschin&oldid=45922605”