Juliusz Eska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Juliusz Eska (ur. 20 maja 1927, zm. 4 lutego 1997 w Warszawie) – polski publicysta katolicki, wieloletni zastępca redaktora naczelnego miesięcznika „Więź”.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Walczył w powstaniu warszawskim na Woli w szeregach zgrupowania „Paweł”, batalionu „Antoni”. Opuścił Warszawę z ludnością cywilną. W 1946 rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Był członkiem Sodalicji Mariańskiej. Od 1952 do 1955 roku pracował w redakcji filozoficznej Instytutu Wydawniczego PAX, ale nie był członkiem Stowarzyszenia „Pax”. W lipcu 1946 został zwerbowany przez Departament V MBP i zarejestrowany jako TW „Antek”, miał rozpracowywać środowiska związane z Sodalicją Mariańską, Kolumną Młodych (młodzieżowy dodatek do Tygodnika Warszawskiego) oraz tygodnika Dziś i Jutro wydawanego przez stowarzyszenie PAX. W 1955 zakończył współpracę z UB[1].

We wrześniu 1956 należał do założycieli Klubu Inteligencji Katolickiej „Dialog” w Warszawie, a w październiku 1956 sygnował deklarację założycielską Ogólnopolskiego Klubu Postępowej Inteligencji Katolickiej. W 1958 został członkiem redakcji miesięcznika „Więź” i pracował w niej jako zastępca redaktora naczelnego - nieprzerwanie, aż do przejścia na emeryturę w 1992. Zajmował się przede wszystkim problematyką religijną. W 1963 opublikował książkę Kościół otwarty, wprowadzając tytułowe pojęcie do dyskusji o polskim Kościele. W jego ujęciu postawa otwarta była przeciwieństwem zarówno integryzmu, jak i nurtu progresywnego w Kościele. Był członkiem Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie, jego aktywnym prelegentem, wieloletnim członkiem zarządu. Równocześnie w 1969 ponownie podjął współpracę ze Służbą Bezpieczeństwa, pisał raporty poświęcone spotkaniom KIK, sygnowane kryptonimem TW „Teolog”[2].

Jego żoną była tłumaczka Donata Eska, z d. Abakanowicz (1927-2016), córka Piotra Abakanowicza.

Pochowany na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie (kwatera C18-1-15)[3].

Grób ppłk. Piotra Abakanowicza i Juliusza Eski na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, 23 lipca 2008

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Friszke Andrzej: Między wojną a więzieniem 1945-1953. Warszawa: Więź, 2015, s. 304-305. ISBN 978-83-62610-79-1.
  2. Wielowieyski Andrzej: Losowi na przekór. Warszawa: Agora, 2015, s. 172-173. ISBN 978-83-268-2317-6.
  3. Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Andrzej Friszke Oaza na Kopernika. Klub Inteligencji Katolickiej 1956-1989, wyd. Biblioteka „Więzi”, Warszawa 1997
  • Więź nr 7 z 1997 (nota o Juliuszu Esce w rubryce „Zmarli”)
  • Juliusz Eska w bazie powstańców warszawskich