Juliusz Feldhorn

Juliusz Feldhorn

Jan Las, Zan

Data i miejsce urodzenia	17 sierpnia 1901 Tarnopol
Data i miejsce śmierci	11 sierpnia 1943 Wieliczka
Narodowość	żydowska i polska
Język	polski
Dziedzina sztuki	literatura

Juliusz Feldhorn (ur. 17 sierpnia 1901 w Tarnopolu, zm. 11 sierpnia 1943 w Wieliczce) – polski poeta, prozaik, tłumacz i krytyk literacki pochodzenia żydowskiego.

Życiorys

Syn austriackiego urzędnika pocztowego Mojżesza Michała Feldhorna i Lei Herman. Ukończył szkołę podstawową w Tarnopolu, od 1911 roku mieszkał z rodziną w Przemyślu, gdzie przez pięć lat uczęszczał do Gimnazjum Klasycznego. W 1916 roku wraz z rodziną zamieszkał w Krakowie, gdzie ukończył Gimnazjum św. Jacka. Był uzdolniony filologicznie, uczył się kilku języków, m.in. hebrajskiego, łaciny, greki, niemieckiego i francuskiego.

W 1919 roku podjął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Podczas wojny polsko-bolszewickiej, w 1920 roku, zgłosił się na ochotnika do Wojska Polskiego, służąc jako tłumacz dla francuskiej misji wojskowej. W tym samym roku debiutował na łamach czasopisma „Le Journal de Pologne”, z którym współpracował do 1924 roku. W 1923 roku uzyskał stopień magistra filozofii. Następnie podjął pracę jako nauczyciel w krakowskim Żydowskim Gimnazjum Koedukacyjnym, w którym pracował do 1939 roku. W 1927 roku uzyskał na UJ stopień doktora na podstawie pracy Hamlet w Polsce, napisanej pod kierunkiem Stanisława Windakiewicza.

W 1922 roku debiutował jako poeta, publikując tom wierszy Domy. W 1923 roku zadebiutował jako tłumacz, tłumacząc dzieło Fiammetta Giovanniego Boccaccia. Zajmował się tłumaczeniem z kilku języków, m.in. z hebrajskiego, włoskiego, francuskiego, serbskiego, niemieckiego i rosyjskiego, przekładał m.in. dzieła Dantego, Paula Verlaine′a, Arthura Rimbauda i Johanna von Goethego. Był członkiem krakowskich grup literackich Helion i Litart. W latach 1926–1927 był stałym współpracownikiem „Gazety Literackiej”, publikował również na łamach pism „Naprzód”, „Miesięcznik Żydowski” i „Nowy Dziennik”. Był również autorem kilku powieści popularnonaukowych dla młodzieży oraz prac dotyczących motywów żydowskich w literaturze polskiej.

W 1924 roku ożenił się po raz pierwszy, z żoną rozstał się w 1928 roku. W 1932 roku ożenił się ponownie z tłumaczką Stellą Bronisławą Landy, mieli córkę, Marię (ur. 1934).

Po wybuchu II wojny światowej brał udział w kampanii wrześniowej, pod Lublinem dostał się do niewoli niemieckiej. Po zwolnieniu wrócił do Krakowa, na krótko powrócił do pracy w Żydowskim Gimnazjum Koedukacyjnym. W listopadzie 1939 roku, po zamknięciu szkół w Krakowie, wyjechał do przebywającej we Lwowie rodziny. Do czerwca 1941 roku pracował tam jako nauczyciel w szkole zawodowej. Po ataku Niemiec na ZSRR i zajęciu Lwowa opuścił miasto i przez kilka miesięcy ukrywał się w gospodarstwie rolnym w Kopalinach. Pod pretekstem prowadzenia kursów rolniczych zajmował się tam nauczaniem okolicznych dzieci. W 1942 roku, zagrożony aresztowaniem, wyjechał z rodziną do Swoszowic, gdzie pod przybranym nazwiskiem Krawczyk prowadził zajęcia w ramach tajnych kompletów.

Został aresztowany 11 sierpnia 1943 roku podczas obławy Gestapo i tego samego dnia rozstrzelany w publicznej egzekucji na rynku w Wieliczce, wraz nim zginęła także jego żona. Według części źródeł został aresztowany przypadkowo, inne z kolei wskazują na denuncjację.