Juliusz Prachtel-Morawiański

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Juliusz Prachtel-Morawiański
Data i miejsce urodzenia

14 lub 15 lutego 1899
Stanisławów, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

11 listopada 1970
Londyn, Wielka Brytania

Zawód, zajęcie

prokurator

Narodowość

polska

Tytuł naukowy

doktor

Rodzice

Paweł, Elżbieta

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Juliusz Prachtel-Morawiański
Cezary, Justyn
major audytor (1964) major audytor (1964)
Data i miejsce urodzenia

14 lub 15 lutego 1899
Stanisławów, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

11 listopada 1970
Londyn, Wielka Brytania

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Armia Krajowa
Polskie Siły Zbrojne

Jednostki

53 Pułk Piechoty Strzelców Kresowych,
Okręg Warszawa AK: Obwód Żoliborz AK

Stanowiska

referent, prokurator

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa (powstanie warszawskie)

Juliusz Józef Leopold Prachtel-Morawiański ps. „Cezary” i „Justyn” (ur. 14 lub 15 lutego 1899 w Stanisławowie, zm. 11 listopada 1970 w Londynie) – polski prawnik z tytułem doktora, prokurator w II Rzeczypospolitej, oficer Wojska Polskiego, Związku Walki Zbrojnej–Armii Krajowej i Polskich Sił Zbrojnych.

Juliusz Prachtel-Morawiański (trzeci z lewej) podczas odsłonięcia popiersia J. Piłsudskiego w gmachu Sądu Okręgowego we Lwowie w maju 1936. Obok m.in. Józef Chirowski, Marian Zbrowski, Stanisław Dębicki, Helena Lepiarz, Lucjan Malicki

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Juliusz Józef Leopold Prachtel-Morawiański[1] według różnych źródeł urodził się 14[2][1] lub 15 lutego 1899[3] w Stanisławowie[2]. Był wnukiem dr. Józefa Prachtela-Morawiańskiego (1837–1907[4], prokuratora w Przemyślu[5][6][7]) i Józefy (1840–1895[8]) oraz synem inżyniera Pawła Prachtela-Morawiańskiego (ur. 1870, urzędnik kolejowy, zaginiony po 1940[9][10]) i Elżbiety z domu Kopcińskiej[11][12][2].

Ukończył studia prawnicze uzyskując tytuł doktora. W niepodległej II Rzeczypospolitej wstąpił do służby wymiaru sprawiedliwości. Pełnił stanowisko wiceprokuratora Sądu Okręgowego we Lwowie[13]. Ze stanowiska wiceprokuratora Sądu Okręgowego we Lwowie we wrześniu 1936 został mianowany na posadę wiceprokuratora Sądu Apelacyjnego w Warszawie[14]. Jako prokurator był oskarżycielem m.in. w rozprawie doraźnej w sprawie Mykołę Łemyka oskarżonego o zamach na konsula generalnego ZSRR we Lwowie (1933)[15], w procesie o zamordowanie posterunkowego Stanisława Jacyny (1934)[16], w rozpoczętym 25 maja 1936 przed sądem we Lwowie w procesie 23 ukraińskich działaczy OUN, w tym winnych zabójstwa Bronisława Pierackiego jak Stepan Bandera, oskarżonych o zdradę stanu i szereg zamachów (przewodniczącym składu sędziowskiego był Paweł Dysiewicz)[17][18][19][20][21]. Do 1939 pracował jako prokurator w Warszawie[22].

W Wojsku Polskim został awansowany do stopnia porucznika rezerwy piechoty ze starszeństwem z dniem 2 stycznia 1932[23]. W 1934 był oficerem rezerwowym 53 pułku piechoty i pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Lwów Miasto[24].

Podczas II wojny światowej w trakcie okupacji niemieckiej zaangażował się w działalność konspiracyjną w ramach Polskiego Państwa Podziemnego i funkcjonował w strukturach Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej, działając razem z córką[25]. W stopniu porucznika, potem kapitana był referentem spraw sądowych Kierownictwa Walki Podziemnej (KWP) w strukturze Okręgowej Delegatury Rządu na Kraj Warszawa-Województwo[26]. Sprawował obowiązki prokuratora Wojskowego Sądu Specjalnego Warszawskiego Obszaru ZWZ/AK, funkcjonując pod pseudonimami „Cezary” i „Justyn”[27][2]. Od 1942 do sierpnia 1944 ukrywał żydowskie mieszkanki getta, siostry Bodner, Annę i Gizelę (później Jadwiga Ostrowska) oraz ich matkę, a po wybuchu powstania wystarał się o inne miejsce dla nich u swojego znajomego sędziego Janaka[25][25]. Brał udział w powstaniu warszawskim w stopniu kapitana[25]. Podczas powstania był prokuratorem WSS Obwodu Żoliborz AK (Żywiciel)[2][28]. Po upadku powstania został umieszczony przez Niemców w obozie (numer jeniecki 46502)[25][2].

Po II wojnie światowej pozostał na emigracji w Londynie[25][2]. W 1964 został awansowany do stopnia majora w korpusie audytorów Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie[29]. Zmarł 11 listopada 1970[25][2]. Według różnych źródeł został pochowany na cmentarzu w Willesden (Willesden Cemetery)[30] lub na Cmentarzu North Sheen w Kew (w tym samym miejscu spoczęła Salme Prachtel-Morawiańska, żyjąca w latach 1923–2010)[1].

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c Juliusz Prachtel-Morawiański: Juliusz Prachtel-Morawiański. gravestonephotos.com. [dostęp 2017-03-24]. (ang.).
  2. ↑ a b c d e f g h Juliusz Prachtel-Morawiański. 1944.pl. [dostęp 2017-03-24].
  3. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 31, 506.
  4. ↑ Józef Prachtel-Morawiański. cmentarzeprzemysl.pl. [dostęp 2017-03-24].
  5. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1890. Lwów: 1890, s. 151.
  6. ↑ Kronika. „Kuryer Przemyski”, s. 2, nr 55 z 9 lipca 1893. 
  7. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1895. Lwów: 1895, s. 151.
  8. ↑ Józefa Prachtel-Morawiańska. cmentarzeprzemysl.pl. [dostęp 2017-03-24].
  9. ↑ Album inżynierów i techników w Polsce, T. 1, Cz. 3, Życiorysy. Lwów: 1932, s. 176.
  10. ↑ Uznanie za zmarłego i stwierdzenie faktu śmierci. Sąd Grodzki w Krakowie. „Monitor Polski”, s. 3, nr 12 z 31 stycznia 1947. 
  11. ↑ 1 Pułk Saperów Kolejowych w dniu święta pułkowego. Kraków 20 czerwca 1927 r.. Kraków: 1927, s. 55.
  12. ↑ Święto 1 pułku saperów. „„Czas””, s. 3, nr 159 z 13 lipca 1925. 
  13. ↑ Odsłonięcie popiersia Marszałka Piłsudskiego w gmachu Sądu Okręgowego we Lwowie. „Wschód”, s. 1, nr 12 z 20 maja 1936. 
  14. ↑ Awanse w prokuraturze. „Wschód”, s. 1, nr 23 z 10 września 1936. 
  15. ↑ Sprawca zamachu w konsulacie sowieckim we Lwowie w poniedziałek stanie przed sądem doraźnym. „Wołyń”, s. 3, nr 44 z 29 października 1933. 
  16. ↑ Aresztowanie groźnego spiskowca ukraińskiego. „Czorny” – szef bojowców O.U.N. wydał rozkaz zamordowania ś.p. Jacyny. „Nowiny Codzienne”, s. 1, nr 300 z 27 października 1934. 
  17. ↑ Proces krwawych zamachowców ukraińskich. „Ilustrowana Republika”, s. 4, nr 144 z 26 maja 1936. 
  18. ↑ Proces ukraińskich bojowców. Dalsze zeznania świadków. „Warszawski Dziennik Narodowy”, s. 7, nr 162A z 14 czerwca 1936. 
  19. ↑ Proces O.U.N. we Lwowie. Czy oskarżeni są poczytalni. „Gazeta Robotnicza”, s. 2, nr 172 z 18 czerwca 1936. 
  20. ↑ Zbrodnicze plany „ukraińskich” terrorystów. „Warszawski Dziennik Narodowy”, s. 2, nr 167B z 19 czerwca 1936. 
  21. ↑ Grzegorz Rossoliński-Liebe: Stepan Bandera: The Life and Afterlife of a Ukrainian Nationalist. Stuttgart: Ibidem, 2014, s. 153. ISBN 978-3-8382-0604-2.
  22. ↑ Andrzej Garlicki: Piękne lata trzydzieste. Obwarzanek i kabotyn. niniwa22.cba.pl/, 2008. [dostęp 2017-03-24].
  23. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 31.
  24. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 506.
  25. ↑ a b c d e f g Juliusz Prachtel-Morawiański. getto.pl. [dostęp 2017-03-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-25)].
  26. ↑ Kierownictwa Walki Cywilnej w poszczególnych Okręgach Delegatury Rządu. dws-xip.pl. [dostęp 2017-03-24].
  27. ↑ Włodzimierz Rosłoniec. Wymiar sprawiedliwości Polskiego Państwa Podziemnego. „Palestra”. 8 (380), s. 24, 1989. 
  28. ↑ Włodzimierz Rosłoniec. Wymiar sprawiedliwości Polskiego Państwa Podziemnego. „Palestra”. 8 (380), s. 37, 1989. 
  29. ↑ Lista oficerów Polskich Sił Zbrojnych według awansów dokonanych na uchodźstwie. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 14, nr 4 z 30 czerwca 1969. 
  30. ↑ Karolina Grodziska: Polskie groby na cmentarzach Londynu. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1995, s. 429, 430.
  31. ↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 4, nr 1 z 9 maja 1956. 

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Juliusz_Prachtel-Morawiański&oldid=71784694”