Junkier

Junkier

• stopień wojskowy w armii niemieckiej i rosyjskiej. W Rosji carskiej – podoficer-szlachcic z cenzusem, który po dwóch latach służby mógł być mianowany oficerem. Za cara Aleksandra I powstały szkoły wojskowe, których słuchacze nosili stopień junkra, a do których przyjmowano kandydatów bez względu na pochodzenie. W Polsce odpowiednikiem tego stopnia jest stopień podchorążego.

• niższy tytuł szlachecki w Belgii i Holandii (jonkheer). Używany był także w Niemczech na określenie młodszych synów rodów szlacheckich (junger Herr, Jungherr) przeznaczonych do służby wojskowej i posiadających taki tytuł w chwili wstąpienia do armii, a w Prusach oznaczał głównie posiadaczy ziemskich. Odpowiadająca mu polska ranga szlachecka zanikła w późnym średniowieczu. Część jej nosicieli weszła do szlachty właściwej, część spadła do warstwy wójtowsko-sołtysiej.

Junkrzy – właściciele dużych obszarów ziemi w Prusach, Meklemburgii i Holsztynie. W ich rękach znajdowały się ogromne majątki (w szczególności na wschodzie Prus), postrzegani jako przeciwnicy liberalizmu. Postępująca industrializacja wpłynęła na ograniczenia ich wpływów i pozycji w państwie. Junkrzy często zostawali oficerami w armii niemieckiej np. Gerd von Rundstedt.

Bibliografia

• Mała Encyklopedia Wojskowa. T. I. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1967, s. 605.
• Советская военная энциклопедия. T. 8. Moskwa: Воениздат, 1976, s. 640-641. (ros.)