Jurków (powiat limanowski)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Artykuł

49.6912000°N 20.2331000°E

- błąd

0 m

WD

49°42'N, 20°16'E, 49°42'N, 20°16'E

- błąd

19435 m

Odległość

928 m

Jurków
wieś
Ilustracja
Zabytkowy kościół Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Jurkowie
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

limanowski

Gmina

Dobra

Sołectwo

Jurków

Wysokość

530[1] m n.p.m.

Liczba ludności (2022)

1249[2]

Strefa numeracyjna

18

Kod pocztowy

34-643[3]

Tablice rejestracyjne

KLI

SIMC

0423858

Położenie na mapie gminy Dobra
Mapa konturowa gminy Dobra, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Jurków”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Jurków”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Jurków”
Położenie na mapie powiatu limanowskiego
Mapa konturowa powiatu limanowskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Jurków”
Ziemia49°41′28,3200″N 20°13′59,1600″E/49,691200 20,233100

Jurkówwieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie limanowskim, w gminie Dobra.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Jurków. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa nowosądeckiego.

Geografia[edytuj | edytuj kod]

Jurków położony jest w północno-zachodniej części powiatu limanowskiego w województwie małopolskim.

Znajdująca się w Beskidzie Wyspowym miejscowość ma atrakcyjne dla turystów i letników położenie pomiędzy najwyższymi jego szczytami: Mogielicą, Łopieniem i Ćwilinem. Przez wieś przepływa potok Jurkówka. Jurków zajmuje dno doliny oraz dolne, łagodne i równinne stoki. Zabudowania położone są na wysokości ok. 490–570 m n.p.m.[4]

Rzeźba okolicznego terenu ma charakter górzysty. Znajdują się tu średnie góry, przecinane wąskimi dolinami potoków[5].

Integralne części wsi[edytuj | edytuj kod]

Integralne części wsi Jurków[6][7]
części wsi Czerniki, Do Maludego, Folwark, Gdowicze, Judy, Krawce, Kuligi, Parużniki, Potok, Pólkówka, Rubisie, Siciarze, Słuchany, Szerszenie, Szlagi, Śliwówka, Trzopki, Urbasie, Wróblówka, Zawady

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pierwsze wzmianki o Jurkowie pochodzą z 1364 roku, w dokumencie erygującym parafię w Dobrej. Wspomniana jest tam również wieś Jurze – obecny Jurków. Wieś w tych czasach była częścią tzw. klucza dobrzańskiego, będącego własnością rodu Lubomirskich. Następnie zarząd nad Jurkowem przechodził kolejno w ręce rodów: Ratołdów, Błędowskich, Pieniążków, Lubomirskich i Małachowskich.

W XIX wieku Jurków, podobnie jak cała okolica, znacznie ucierpiał na skutek rabunkowego wycinania lasów dla celów przemysłowych[8].

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[9]:

Rolnictwo[edytuj | edytuj kod]

Jurków ma typowo rolniczy charakter. Większość jego obszaru zajmują łąki, na których hodowane jest bydło mleczne. W uprawach przeważają rośliny zbożowe i pastewne[5].

Relatywnie duży jest obszar wsi zajęty pod sady, plantację aronii i porzeczki[5].

Gospodarstwa są niewielkie, a należące do nich grunty znacznie rozdrobnione i oddalone od zabudowań. Większość z nich nie jest samowystarczalna[5].

Turystyka[edytuj | edytuj kod]

Największą atrakcją Jurkowa jest drewniany kościół pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy z 1913, należący do parafii w Jurkowie, oraz znajdująca się przy nim stara plebania.

Miejscowość stanowi dobrą bazę wypadową do zwiedzenia nie tylko tych pobliskich szczytów, ale również dalszych. Umożliwiają to przechodzące przez miejscowość szlaki turystyki pieszej i rowerowej.

Szlaki turystyczne
szlak turystyczny niebieski – niebieski z Kasiny Wielkiej przez Śnieżnicę, przełęcz Gruszowiec, Ćwilin, Jurków, Mogielicę do Szczawy.
Szlaki rowerowe

W okolicach Jurkowa znajdują się cztery szczyty umożliwiające starty na paralotni. Są to Śnieżnica, Ćwilin, Mogielica oraz Łopień.

Jurków posiada również bazę noclegową: schronisko młodzieżowe czynne przez cały rok i gospodarstwa agroturystyczne. W centrum wsi znajduje się restauracja.

Religia[edytuj | edytuj kod]

W roku 1913 biskup Leon Wałęga podjął decyzję o wyłączeniu obszaru Jurkowa z parafii w Dobrej. Rozpoczęto wówczas budowę świątyni. 10 maja 1925 została erygowana samodzielna parafia[10].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. A. Matuszczyk, s.71
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych, Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 409 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. Geoportal.gov.pl, geoportal.gov.pl [dostęp 2020-02-25] (pol.).
  5. a b c d Maria Widomska-Palka: Sołectwo Jurków. Urząd Gminy Dobra, 19-04-2005. [dostęp 2010-10-17]. (pol.).
  6. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  8. A. Matuszczyk, s.72
  9. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 15 lutego 2023.
  10. P. Skoczek, s.16

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]