Kątnik rdzawy
| Tegeneria ferruginea | |||
| (Panzer, 1804) | |||
 Samiec kątnika rdzawego | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
kątnik rdzawy | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Kątnik rdzawy (Tegenaria ferruginea) – gatunek pająka z rodziny lejkowcowatych.
Taksonomia
[edytuj | edytuj kod]Gatunek ten opisany został w 1804 roku przez Panzera jako Aranea ferruginea. W 1875 do rodzaju Tegenaria przeniósł go Simon. W 2005 Guseinov i inni umieścili go w rodzaju Malthonica, ale po molekularno-morfologicznej rewizji Bolzerna, Burckhardta i Hänggiego z 2013 wrócił do rodzaju Tegenaria[1].
Epitet gatunkowy ferruginea pochodzi od łacińskiego słowa ferrugo, oznaczającego „rdzę”.
Opis
[edytuj | edytuj kod]Pająk ten osiąga długość ciała 12–15 mm u samic i 10–12 mm u samców[2]. Ma karapaks z trzema ciemnymi, szerokimi, połksiężycowatymi plamkami na krawędzi i dwoma ciemnymi, podłużnymi i piłkowanymi pasami na grzbiecie. Jego szczękoczułki mają po 4 ząbki na przedniej i tylnej krawędzi oraz niekiedy ciemną plamkę pośrodku. Wzór na sternum składa się z trzech par symetrycznie rozmieszczonych jasnych kropek po bokach i jasnej przepaski przez środek, która z tyłu zwęża się lub zlewa z kropkami. Opistosoma ubarwiona jest ciemnobrązowawo z żółtawo nakrapianymi bokami i rudym pasem pośrodku wierzchu. Przednio-bocznie od tego pasa położone są krótkie, czarne kreski, a bardziej w tyle para białych kropek i 4–5 niewyraźnych szewronów. Dystalny brzeg trapezowatego stożeczka jest prosty lub umiarkowanie wcięty. Kądziołki przędne tylno-bocznej pary mają człon nasadowy dłuższy niż odsiebny[1].
Na odnóżach występują obrączki o ciemniejszych granicach. Trichobotria występują w liczbie 6–8 na stopach odnóży krocznych, a także na stopach nogogłaszczków i cymbium. To ostatnie jest u samców stosunkowo krótkie. Ponadto aparat kopulacyjny samca cechuje konduktor o wydłużonej i zakrzywionej części dystalnej oraz krótkiej i ściętej końcówce brzusznej i płytkowatej końcówce grzbietowej. Apophysis tibialis retrolateralis złożona jest z trzech odgałęzień: brzuszne jest szeroko płatowate i wyciągnięte dystalnie w listewkę, brzuszne jest szerokie i dystalnie ścięte, a grzbietowe silnie zesklerotyzowane i dystalnie zakończone rozwartokątnym szpicem[1].
Samica ma epigyne z małą błoniastą częścią środkową oraz wklęśniętą przednią krawędzią sklerytu tylnego. Jej wulwa zawiera przewody kopulacyjne bez rozróżnialnych spermatek (ang. combined ducts), oddalone od siebie o mniej niż ich średnice, oraz przewód zapładniający w postaci liściokształtnych przydatek[1].
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Gatunek europejski, ale zawleczony też do Wenezueli[1]. Podawany z Austrii, Belgii, Bułgarii, Czech, Danii, Francji, Grecji (włącznie z wyspami), Hiszpanii, Holandii, byłej Jugosławii, Liechtensteinu, Macedonii Północnej, Niemiec, Polski, Portugalii (w tym z Azorów), Rumunii, Słowacji, Słowenii, Szwecji, Szwajcarii, Węgier, Wielkiej Brytanii i Włoch[3].
Zasiedla spękania na ścianach budynków, drewnianych płotach jak i korze pni drzew[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e A. Bolzern, D. Burckhardt, A. Hänggi. Phylogeny and taxonomy of European funnel-web spiders of the Tegenaria-Malthonica complex (Araneae: Agelenidae) based upon morphological and molecular data. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 168, s. 723-848, 2013. DOI: 10.1111/zoj.12040.
- ↑ a b Geoff Oxford, Peter Merrett. Tegenaria ferruginea (Panzer) in Britain, and differences from T. parietina (Fourcroy) (Araneae: Agelenidae). „Bulletin of the British Arachnological Society”. 11, s. 331–334, 2000.
- ↑ Malthonica ferruginea. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2017-01-11].