KZ Dürrgoy
| Typ | |
|---|---|
| Odpowiedzialny | |
| Rozpoczęcie działalności |
28 kwietnia 1933 |
| Zakończenie działalności |
10 sierpnia 1933 |
| Terytorium | |
| Miejsce | |
| Liczba więźniów |
800–1000 |
| Narodowość więźniów |
Niemcy |
| Komendanci | |
Położenie na mapie Wrocławia  | |
Położenie na mapie Rzeszy Niemieckiej  | |
| 51°04′23,26″N 17°03′03,05″E/51,073129 17,050846 | |
KZ Dürrgoy − niemiecki obóz koncentracyjny położony w południowej części Wrocławia, przy Strehlener Chaussee czyli Szosie Strzelińskiej (dzisiejsza ul. Bardzka), na osiedlu Dürrgoy (Tarnogaj), naprzeciw Cmentarza Ducha Świętego.
Historia obozu[edytuj | edytuj kod]
Obóz powstał z przekształcenia dawnego obozu dla jeńców francuskich z okresu I wojny światowej; został założony z inicjatywy dowódcy SA na Śląsku, Edmunda Heinesa 28 kwietnia 1933 roku[1], a rozwiązany 10 sierpnia tego samego roku.
Początkowo skierowano do niego około 200 osób, potem przez cały czas miały miejsce nowe aresztowania i zwolnienia. Przetrzymywano tu od ośmiuset do tysiąca socjaldemokratów (SPD), komunistów (KPD) i niemieckich duchownych wyznania mojżeszowego. Wśród więźniów obozu na Tarnogaju byli m.in. Hermann Lüdemann[1] (prezydent Prowincji Dolny Śląsk, SPD), Fritz Voigt (były prezydent policji we Wrocławiu, SPD), Karl Mache (burmistrz Wrocławia, SPD), Wilhelm Winzer (były radny miejski Wrocławia, SPD), Paul Löbe (przewodniczący Reichstagu, SPD) i Ernst Eckstein (SPD). Więźniowie pracowali w nieistniejących dziś zakładach chemicznych "Silesia", położonych nieopodal. Osadzeni byli poddawani wielokrotnym pobiciom i torturom[1].
Obóz należał do grupy tzw. "dzikich" obozów koncentracyjnych, jakich wiele powstało w tym czasie w Niemczech. Zorganizowane były one najczęściej w tymczasowych barakach lub wagonach kolejowych z wykorzystaniem tanich materiałów dostępnych na miejscu; organizacja obozu Dürrgoy trwała tylko dwa tygodnie. Sprawa "dzikich" obozów i sposobu traktowania osadzonych w nich więźniów wyszła na światło publiczne stosunkowo szybko i pod naciskiem opinii publicznej (z którą naziści się wówczas jeszcze trochę liczyli) zostały one zlikwidowane. De facto oznaczało to jednak swoistą centralizację systemu represji i przeniesienie więźniów w inne miejsca.
KZ Dürrgoy zamknięto 10 sierpnia 1933, a ostatnich 343 więźniów przewieziono pociągiem specjalnym do obozu Esterwegen, położonego niedaleko Osnabrück (północne Niemcy, przy granicy holenderskiej). W barakach które pozostały po obozie urządzono schronisko dla bezdomnych.
Dziś na miejscu obozu i fabryki "Silesia" znajduje się utworzone po wojnie wysypisko gruzu, zwane Wzgórzem Gajowym.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Encyklopedia Wrocławia, Wrocław 2000, ISBN 83-7023-749-5, str. 566
- Richard Bessel: Political violence and the rise of nazism. 1984. (ang.).
- Paul Löbe: Der Weg war lang. Lebenserinnerungen von Paul Löbe. Berlin: 1954. (niem.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- KZ Dürrgoy na Wratislaviae Amici
- Wzgórze Gajowe
- KZ Dürrgoy – obóz koncentracyjny Dürrgoy | Nationalsozialismus und Widerstand in Breslau 1933-1945 - Narodowy socjalizm i ruch oporu we Wrocławiu 1933-1945. breslau1933-1945.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-11-07)].