Kaciaryna Barysiewicz
| |
| Data i miejsce urodzenia |
2 kwietnia 1984 |
|---|---|
| Zawód, zajęcie |
dziennikarka |
Kaciaryna Anatoljeuna Barysiewicz (biał. Кацярына Анатольеўна Барысевіч; ur. 2 kwietnia 1984 w Starych Dorohach) – białoruska dziennikarka. Została aresztowana w Mińsku w listopadzie 2020 roku za relację z okoliczności śmierci Ramana Bandarenki. Amnesty International uznała ją za więźnia sumienia.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Kaciaryna Barysiewicz oprócz nauki w szkole podstawowej uczęszczała również do szkoły muzycznej, ucząc się w klasie akordeonu[1]. W 2007 roku ukończyła dziennikarstwo radiowe i telewizyjne na Wydziale Dziennikarstwa Białoruskiego Uniwersytetu Państwowego[2]. Chciała studiować na Mińskim Państwowym Uniwersytecie Lingwistycznym, ale jej matka zobaczyła ogłoszenie o międzynarodowym obozie językowym UNESCO organizowanym w Polsce. Barysiewicz zakwalifikowała się i po powrocie z obozu została poproszona o wywiad przez dziennikarza lokalnego radia. Po wywiadzie pochwalił on jej głos i zaprosił do współpracy. W jedenastej klasie Barysiewicz zaczęła pracować w radiu. Mama zachęciła ją również do udziału w konkursie Abiturijent żurnalistskogo fakultieta. Barysiewicz konkurs wygrała i została przyjęta na I rok studiów na Wydziale Dziennikarstwa[3]. Na drugim roku studiów urodziła dziecko, wzięła urlop macierzyński i pracowała w różnych rozgłośniach radiowych, między innymi przez rok w Pierwszym Programie Białoruskiego Radia prowadząc program Siamiejnaje radyjo. Dla tych, chto doma. Po ukończeniu studiów dostała pracę w Europejskim Radiu dla Białorusi. Gdy w 2008 roku rozgłośnia radiowa została przeszukana, zdecydowano o przeprowadzce do Warszawy. Barysiewicz została w Mińsku podejmując pracę w białoruskim oddziale pisma Komsomolskaja Prawda. W gazecie przepracowała 9 lat. W styczniu 2017 roku przeniosła się do informacyjno-usługowego portalu internetowego Tut.By[3].
10 grudnia 2020 roku za działalność na rzecz praw człowieka otrzymała tytuł Dziennikarza Roku[4]. 9 kwietnia 2021 roku Kaciaryna razem z Darją Czulcową i Kaciaryną Andrejewą zostały laureatkami nagrody im. Alaksandra Lipaja „Honor dziennikarstwa”[5].
14 lipca 2021 roku została laureatką CPJ International Press Freedom Awards Komitetu Ochrony Dziennikarzy (CPJ)[6]. 12 sierpnia 2021 roku otrzymała Nagrodę im. Gerda Buceriusa dla Wolnej Prasy na Europę Wschodnią znana jako Free Media Award[7].
Aresztowanie i proces[edytuj | edytuj kod]
19 listopada 2020 roku Barysiewicz wyszła do sklepu i zniknęła. Jak się okazało została zatrzymana przez funkcjonariuszy. Do domu wróciła w towarzystwie milicji i po rewizji została aresztowana[8]. Jej córka poinformowała, że przeszukano mieszkanie i zabrano laptop. Później okazało się, że Barysiewicz trafiła do aresztu śledczego KGB w Mińsku. Z informacji przekazanych przez portal Tut.By Barysiewicz przygotowywała reportaż o śmierci Ramana Bandarenki, zamordowanego kilka dni wcześniej[9]. Prokuratura Generalna Białorusi postawiła lekarzowi – Arciomowi Sarokinowi zarzut ujawnienia tajemnicy lekarskiej, opierając się na informacji umieszczonej w artykule Barysiewicz, że we krwi Bondarenki nie było alkoholu[10]. 24 listopada Amnesty International uznała Barysiewicz za więźnia sumienia[11]. Tego samego dnia we wspólnym oświadczeniem dziesięć organizacji, między innymi: Centrum Obrony Praw Człowieka Wiasna, Białoruskie Stowarzyszenie Dziennikarzy, Białoruski Komitet Helsiński, uznały ją za więźnia politycznego[12]. 27 listopada Barysiewicz została przeniesiona do więzienia w zamku Piszczałowskim[13]. 9 grudnia sąd rejonowy w Mińsku odrzucił prośbę adwokata Barysiewicz, który domagał się zastosowania innej formy kary argumentując to faktem, że jest samotną matką. Rozprawa odbyła się za zamkniętymi drzwiami, a Barysiewicz nie mogła w niej uczestniczyć[14].
Na wniosek prokuratury sąd zdecydował o przeprowadzeniu głównego procesu za zamkniętymi drzwiami, pomimo sprzeciwu adwokatów Barysiewicz[15]. Sala rozpraw była chroniona przez milicjantów i cywilnych funkcjonariuszy. Dziennikarze niezależnych mediów nie mogli uczestniczyć w pierwszej i ostatniej sesji, które były dostępne dla publiczności. Dział prasowy Sądu Najwyższego wytłumaczył ten fakt brakiem miejsc na sali oraz ograniczeniami związanymi z pandemią COVID-19[16]. Udziału w rozprawie nie mogli wziąć również koledzy oskarżonego lekarza[17]. Podczas procesu przesłuchano Alenę Bandarenkę, matkę Ramana, która została zobowiązana do zachowania tajemnicy i nie mogła poinformować mediów o przebiegu przesłuchania. Zeznania złożyli także lekarze z mińskiego szpitala pogotowia ratunkowego, których nazwiska widnieją w dokumentacji medycznej[15]. 2 marca 2021 roku Sąd Okręgowy w Mińsku (sędzia – Swiatłana Bandarenka) ogłosiła wyrok. Kaciaryna Barysiewicz została uznana za winną podżegania do ujawnienia tajemnicy lekarskiej i skazana na 6 miesięcy więzienia oraz grzywnę w wysokości 2900 rubli. Winnym został również uznany doktor Arciom Sarokin. Za ujawnienie tajemnicy lekarskiej dziennikarzowi skazano go na 2 lata więzienia z zawieszeniem na 1 rok oraz grzywnę w wysokości 1450 rubli. Po ogłoszeniu wyroku zwolniono go z aresztu[18].
Apelacja od wyroku, która została rozpatrywana przez Sąd Miejski w Mińsku 20 kwietnia 2021 roku, była odrzucona[19].
Reakcja na prześladowania[edytuj | edytuj kod]
16 grudnia 2020 roku patronat nad więźniem politycznym objął poseł do Bundestagu Cem Özdemir[20].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Катерина Борисевич, Катерина БОРИСЕВИЧ [online], kp.by [dostęp 2021-03-27] (ros.).
- ↑ TUT.BY: Катерина Борисевич [online], TUT.BY [dostęp 2021-03-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-12-12] (ros.).
- ↑ a b Катерина Борисевич о работе с МВД: Если кому-то не угодил, просто делают вид, что тебя нет [online], Białoruskie Stowarzyszenie Dziennikarzy [dostęp 2021-03-27] (ros.).
- ↑ «Журналистами года» правозащитники назвали трех арестованных по уголовным делам журналисток, в том числе и Катерину Борисевич [online], web.archive.org, 10 grudnia 2020 [dostęp 2021-03-28] [zarchiwizowane z adresu 2020-12-10].
- ↑ Катерина Борисевич, Катерина Андреева и Дарья Чульцова удостоены премии «Гонар журналістыкі». Брестская газета, 2021-04-09. [dostęp 2021-04-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-09)]. (ros.).
- ↑ Журналістка Кацярына Барысевіч узнагароджаная прэміяй "За свабоду прэсы 2021". Europejskie Radio dla Białorusi, 2021-07-14. [dostęp 2021-07-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-14)]. (biał.).
- ↑ Ольга Кепински, Все награды Free Media Awards присуждены белорусским журналистам [online], euronews, 12 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-12] [zarchiwizowane z adresu 2021-08-12] (ros.).
- ↑ Białoruska dziennikarka Katia Borisewicz skazana na pół roku więzienia. „Władze chcą wbić nas w asfalt” [online], gazetapl [dostęp 2021-03-28] (pol.).
- ↑ В Минске задержали журналистку Tut.by. Она готовила статью о Романе Бондаренко, погибшем после задержания [online], meduza.io, 19 listopada 2020 [dostęp 2021-03-27].
- ↑ Дарья Ломоновская, Журналистка TUT.BY Катерина Борисевич остается под стражей на два месяца: предположительно, ей предъявлено обвинение [online], kp.by, 29 listopada 2020 [dostęp 2021-03-27] (ros.).
- ↑ Amnesty International признала узниками совести фигурантов дела Бондаренко [online], Interfax, 24 listopada 2020 [dostęp 2021-03-27] (ros.).
- ↑ Mińsk: wznowiono proces dwóch dziennikarek Biełsatu. Grozi im do 3 lat więzienia [online], Forsal.pl, 16 lutego 2021 [dostęp 2021-03-27] (pol.).
- ↑ Журналистку TUT.by Катерину Борисевич перевели в СИЗО №1 [online], Медиазона Беларусь [dostęp 2021-03-27] (ros.).
- ↑ Суд в Минске оставил под стражей обвиняемую в разглашении врачебной тайны журналистку [online], TASS [dostęp 2021-03-27].
- ↑ a b Суд над журналисткой Катериной Борисевич и врачом Артемом Сорокиным закрыли. Их встречали аплодисментами [online], TUT.BY, 19 lutego 2021 [dostęp 2021-03-27] [zarchiwizowane z adresu 2021-03-02] (ros.).
- ↑ TUT.BY, Onliner, «Комсомолке» отказывают в праве освещать процесс над коллегой Катериной Борисевич [online], TUT.BY, 18 lutego 2021 [dostęp 2021-03-27] [zarchiwizowane z adresu 2021-02-19] (ros.).
- ↑ «Дело не в политике, а в обычной человеческой помощи». Пришедшие на суд врачи – о процессе над коллегой [online], TUT.BY, 19 lutego 2021 [dostęp 2021-03-27] [zarchiwizowane z adresu 2021-02-23] (ros.).
- ↑ Приговор по делу о «ноль промилле»: полгода колонии журналистке TUT.BY и два года с отсрочкой врачу [online], TUT.BY, 2 marca 2021 [dostęp 2021-03-27] [zarchiwizowane z adresu 2021-03-02] (ros.).
- ↑ Анастасія Русецкая: Суд не задаволіў апеляцыю пракурораў у справе Кацярыны Барысевіч. Biełsat TV, 2021-04-20. [dostęp 2021-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-23)]. (biał.).
- ↑ 100 Paten für politische Gefangene in Belarus: Cem Özdemir wird Pate der Journalistin Katsiaryna Barysevich [online], web.archive.org, 2 lutego 2021 [dostęp 2021-03-28] [zarchiwizowane z adresu 2021-02-02].