Kaya Mirecka-Ploss
 |
Ten artykuł od 2012-05 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać (wiarygodne) źródła, najlepiej w formie dokładnych przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
Kaya Mirecka-Ploss, właśc. Hanna Adela Czech (ur. 12 września 1924 w Piekarach Śląskich) – pisarka, projektantka mody, działaczka społeczna. Pochodzi z biednej rodziny śląskiej o polsko-niemiecko-węgiersko-żydowskich korzeniach[1].
Spis treści
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Dzieciństwo spędziła w Nakle Śląskim, gdzie uczęszczała do tamtejszej szkoły (która teraz nosi jej imię). Jej ojciec, Wiktor Czech, był ślusarzem, a dziadek organistą. Wojnę spędziła w obozie dla małoletnich w Niemczech, z czym wiążą się traumatyczne przeżycia, o których była w stanie mówić dopiero wiele lat później[2].
Lata powojenne spędziła za granicą, głównie w Anglii, gdzie przybyła w 1946 wraz z Teatrem Dramatycznym II Korpusu we Włoszech. W Londynie zdała maturę i zdobyła tytuł magistra Działu Mody na prestiżowej uczelni Saint Martin College of Art. Doktorat obroniła na Uniwersytecie w Heidelbergu w Niemczech. Po 15 latach pobytu za granicą, pod koniec 1957, wróciła do kraju, gdzie dostała angaż w Teatrze Dramatycznym w Warszawie. Pracowała jako projektantka mody i założyła znane na całą Polskę sklepy Mody Polskiej. Pod koniec 1960 zwróciła uwagę Służby Bezpieczeństwa i po odmowie skompromitowania założycieli i jej przyjaciół z Radia Wolna Europa, została aresztowana. Została zwolniona po dwóch tygodniach dzięki wstawiennictwu Leona Kruczkowskiego, przyjaciela rodziny. Zaczęła wedy pisać pierwsze rozdziały Drogi przez most.
W 1966 była zmuszona uciekać do Stanów Zjednoczonych, w czym pomocny okazał się jej przyjaciel z Londynu, znany sowietolog (i jej przyszły mąż), Sidney Ploss. W 1989 objęła funkcję prezesa Amerykańskiej Rady Kultury Polskiej. W 1991 została dyrektorem wykonawczym Amerykańskiego Centrum Kultury Polskiej w Waszyngtonie. W Centrum urządziła Gabinet Profesora Jana Karskiego oraz stworzyła stypendium jego imienia. Od kilku lat współpracuje z Fundacją Jolanty Kwaśniewskiej „Porozumienie bez barier”. Jest laureatką „Kryształowego motyla” – statuetki Fundacji.
Odznaczenia i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]
Polonia amerykańska okrzyknęła ją najważniejszą Polką na emigracji.
Od prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego otrzymała Komandorię Orderu Odrodzenia Polski.
Jest Kawalerem Orderu Uśmiechu, który został jej wręczony 15 lutego 2005 w Waszyngtonie przez przedstawicieli Międzynarodowej Kapituły Orderu Uśmiechu – wicekanclerza Marka Michalaka i sekretarza Marka Pawłowskiego.
W 2011 była jednym z gości honorowych na uroczystości otwarcia interaktywnego gabinetu prof. Jana Karskiego w Rudzie Śląskiej.
Działalność charytatywna[edytuj | edytuj kod]
Od 1997, wraz z Jolantą Kwaśniewską, organizuje dla małych pokrzywdzonych Polaków wakacje marzeń. W Stanach było już około 200 dzieci: sieroty po górnikach, po gołębiarzach, którzy zginęli w katastrofie katowickiej hali, mali mieszkańcy Jedwabnego.
Wspomaga także szkołę w Nakle Śląskim, której jest patronką.
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Była dwukrotnie zamężna. Jej pierwszym mężem był o 14 lat starszy Wiesław Mirecki, którego poznała po wojnie w Londynie. Mirecki był aktorem i synem dyrektora banku. Jej drugim mężem był znany sowietolog Sidney Ploss, za którego wyszła za mąż w 1969 r. Przyznała, że nie było to udane małżeństwo[3].
Była blisko związana z Janem Karskim, legendarnym kurierem Polskiego Państwa Podziemnego, który był jej przyjacielem i któremu poświęciła książkę Jan Karski – człowiek, któremu powiedziałam prawdę.
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
- Kobieta, która widziała za dużo
- Droga przez most
- Jan Karski – człowiek, któremu powiedziałam prawdę
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Kaya Mirecka–Ploss, „Jan Karski – człowiek, któremu powiedziałam prawdę” | Literatura w Culture.pl, „Culture.pl” [dostęp 2016-10-12].
- ↑ Maria Mazurek: Karski i Kaja: Miłość piękna, choć tak mało romantyczna. Gazeta Krakowska, 2012-06-11. [dostęp 2014-08-03].
- ↑ Maria Mazurek, Karski i Kaja: Miłość piękna, choć tak mało romantyczna, „Gazetakrakowska.pl” [dostęp 2016-10-12].
