Kakaowiec
 Owoc kakaowca właściwego | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
kakaowiec | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Theobroma L. Sp. Pl. 344. 1 Mai 1753 | |||
| Synonimy | |||
| |||
Kakaowiec (Theobroma L.) – rodzaj niewysokich drzew rosnących w niższej warstwie drzewostanów lasów Ameryki Środkowej i Południowej. Należy do rodziny ślazowatych Malvaceae, dawniej zaliczany do zatwarowatych Sterculiaceae. Gatunkiem typowym jest kakaowiec właściwy (Theobroma cacao L.)[3]. i gatunek ten ma też największe znaczenie użytkowe spośród roślin tego rodzaju – jego nasiona zwane kakao stanowią surowiec do wyrobu wielu produktów spożywczych. Naukowa nazwa rodzajowa nadana została przez Karola Linneusza, który zastąpił nazwę wcześniej stosowaną – Cacao, jako barbarzyńską, wywodzącą się z języka nahuatl (cacahoaquahuitl). Wprowadzona przez niego nazwa rodzajowa wywodzi się z greckich słów θεoς (theos = bóg) oraz βρῶμα (broma = pożywienie)[4].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
- Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)
Po odkryciu polifiletycznego charakteru zatwarowatych i podziale ich na kilka linii rozwojowych w randze podrodzin w obrębie ślazowatych Malvaceae, rodzaj kakaowiec znalazł się wraz z plemieniem Theobromateae w podrodzinie Byttnerioideae, tworzącej wraz z Grewioideae klad bazalny ślazowatych Malvaceae[2][5].
- Pozycja w systemie Reveala (1993–1999)
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa różowe (Rosidae Takht.), nadrząd Rutanae Takht., rząd ślazowce (Malvales Dumort.), rodzina zatwarowate (Sterculiaceae (DC.) Bartl.), plemię Theobromateae A. Stahl, rodzaj kakaowiec (Theobroma L.)[6]
- Wykaz gatunków (wybór)[5]
- gatunek: Theobroma angustifolium DC.
- gatunek: Theobroma bicolor Humb. & Bonpl.
- gatunek: Theobroma cacao L. – kakaowiec właściwy
- gatunek: Theobroma canumanense Pires & Froes ex Cuatrec.
- gatunek: Theobroma grandiflorum (Willd. ex Spreng.) K. Schum.
- gatunek: Theobroma mammosum Cuatrec. & Léon
- gatunek: Theobroma microcarpum Mart.
- gatunek: Theobroma obovatum Klotzsch ex Bernoulli
- gatunek: Theobroma simiarum Donn. Sm.
- gatunek: Theobroma speciosum Willd. ex Spreng.
- gatunek: Theobroma stipulatum Cuatrec.
- gatunek: Theobroma subincanum Mart.
- gatunek: Theobroma sylvestre Mart.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-23] (ang.).
- ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-02-23].
- ↑ William T. Stearn: Stearn's Dictionary of Plant Names for Gardeners. London: Cassel Wellington House, 2004, s. 294. ISBN 978-0-304-36469-5.
- ↑ a b Genus: Theobroma L. (ang.). Germplasm Resources Information Network (GRIN), United States Department of Agriculture, Agricultural Research Service. [dostęp 2010-02-23].
- ↑ Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Theobroma (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2009-01-19].